Πιστοποιητικό υγείας για κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος

[Denominator]

Τελευταία έχουν αυξηθεί πολύ στο Ιατρείο μου, ασθενείς που μου τηλεφωνούν για να τους δώσω Πιστοποιητικό Υγείας για Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος, που όταν τους λέω ποιες εξετάσεις χρειάζεται να κάνουνε πρώτα, με ρωτούν αν πρέπει να τις κάνουν υποχρεωτικά και όταν απαντώ καταφατικά τότε λένε ότι θα πιθανόν να ξανατηλεφωνήσουν αλλά δεν ξανατηλεφωνούν ποτέ…

Τι γίνεται μόνο εγώ ζητώ να γίνονται οι υποχρεωτικές εξετάσεις;

Όχι.
Μάλλον υπάρχει κάποιος που παρακάμπτει τη διαδικασία.
Ενημερώστε τον Ι.Σ.

[Argirios Argiriou]

Όχι.
Μάλλον υπάρχει κάποιος που παρακάμπτει τη διαδικασία.
Ενημερώστε τον Ι.Σ.

Πόσο εύκολο θα είναι για τον Ι.Σ. να ανακαλύψει ποιος παρακάμπτει την διαδικασία;

[pzogr]

Καθόλου. Για την ακρίβεια δεν θέλει κιόλας... άλλωστε οι καταγγελόμενοι ψηφίζουν!

Το έχω συναντήσει κι εγώ και με αυτά τα πιστοποιητικά και με τις βεβαιώσεις οδηγών.

[Argirios Argiriou]

Σε μεγάλο διαγνωστικό κέντρο της Καβάλας, που μπορεί να κάνει και ακτινογραφίες και μικροβιολογικές εξετάσεις, στις 23/02/2018

μία  ακτινογραφία θώρακος face + παρασιτολογική κοπράνων + καλλιέργεια κοπράνων όλα μαζί κόστισαν (χωρίς παραπεμπτικό) 15.6 ευρώ .

[Denominator]

Σε μεγάλο διαγνωστικό κέντρο της Καβάλας, που μπορεί να κάνει και ακτινογραφίες και μικροβιολογικές εξετάσεις, στις 23/02/2018

μία  ακτινογραφία θώρακος face + παρασιτολογική κοπράνων + καλλιέργεια κοπράνων όλα μαζί κόστισαν (χωρίς παραπεμπτικό) 15.6 ευρώ .

Εξαιρετική τιμή.
Εδώ 15 ευρώ έχει μόνο μία ακτινογραφία.

[Argirios Argiriou]

25/07/2027

Εργασία ανηλίκου και προστασία. Έκδοση ειδικής άδειας

Για να εργαστεί ανήλικος έως 18 ετών, απαιτείται ειδικό βιβλιάριο εργασίας, που χορηγείται από την αρμόδια επιθεώρηση εργασίας και ισχύει περίπου για ένα χρόνο.


Για την έκδοση του βιβλιαρίου εργασίας απαιτείται ιατρική πιστοποίηση ότι δεν διατρέχει κίνδυνο η υγεία του από την εργασία αυτή που πρόκειται να αναλάβει ο ανήλικος.

Η πιστοποίηση αυτή γίνεται από το Νοσοκομεία που είναι ενταγμένα στο ΕΣΥ και το ΙΚΑ που λειτουργούν στην περιοχή της Επιθεώρησης Εργασίας της αρμόδιας για την έκδοση του βιβλιαρίου εργασίας.

Ανήλικος, έκδοση βιβλιαρίου εργασίας, προϋποθέσεις

Για να εργαστεί ένας ανήλικος θα πρέπει πρώτα να εκδοθεί βιβλιάριο εργασίας ανηλίκου.

Η διαδικασία για την έκδοση του βιβλιαρίου είναι:
Ο εργοδότης που προτίθεται να απασχολήσει ανήλικο υπογράφει υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599 στην οποία θα πρέπει να αναφέρεται η ειδικότητα απασχόλησης, καθώς και να περιγράφεται αναλυτικά τα καθήκοντα αυτού. Επίσης θα πρέπει να αναφέρεται ότι ο ανήλικος δεν θα απασχοληθεί σε βαριές, επικίνδυνες και ανθυγιεινές εργασίες.

Ο ανήλικος στο αρμόδιο Τμήμα Κοινωνικής Επιθεώρησης του ΣΕΠΕ καταθέτει αίτηση για την έκδοση βιβλιαρίου ανηλίκου, με συνημμένα:
– Δύο (2) φωτογραφίες
– Φωτοτυπία ταυτότητας ή πιστοποιητικό γέννησης
– Την υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη
– Άδεια παραμονής σε ισχύ, σε περίπτωση αλλοδαπού.

Ο ανήλικος παραλαμβάνει αθεώρητο βιβλιάριο καθώς και παραπεμπτικό για δημόσιο νοσοκομείο ή για το ΙΚΑ όπου απευθύνεται για εξετάσεις, ώστε να λάβει υπογραφή-βεβαίωση-σφραγίδα (πάνω στο ίδιο το βιβλιάριο) σύμφωνα με την ειδικότητα που θα απασχοληθεί. Οι εξετάσεις με το παραπεμπτικό είναι δωρεάν. (Τονίζεται ότι ο ανήλικος εργαζόμενος πρέπει να λάβει θεώρηση πάνω στο βιβλιάριο καθώς και στρογγυλή σφραγίδα από το Δημόσιο Νοσοκομείο ή το ΙΚΑ).
Με το σφραγισμένο-θεωρημένο βιβλιάριο, επιστρέφει ο ανήλικος στο αρμόδιο Τμήμα Κοινωνικής Επιθεώρησης (ΤΚΕ) ώστε να λάβει πρωτόκολλο και να θεωρηθεί επίσημα το βιβλιάριο εργασίας ανηλίκου.

Όταν θα παραλάβει ο ανήλικος το βιβλιάριο, σφραγισμένο και θεωρημένο από το αρμόδιο ΤΚΕ, μπορεί να προσληφθεί από τον εργοδότη που συνέταξε την υπεύθυνη δήλωση. Το βιβλιάριο δεν ισχύει για κανένα άλλο εργοδότη και για καμία άλλη εργασία, εκτός από αυτές που αναφέρονται στην υπεύθυνη δήλωση. Σε περίπτωση που ο ανήλικος επιθυμεί να εργαστεί σε άλλη εργασία, απαιτείται η προσκόμιση στο αρμόδιο ΤΚΕ νέας υπεύθυνης δήλωσης. Η θεώρηση των γιατρών ισχύει για ένα έτος. Ενδεχομένως όμως, σε περίπτωση που τα καθήκοντα τροποποιούνται, να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις.

Οι διατάξεις του νόμου 1837/1989 (ΦΕΚ Α 85) Για την προστασία των ανηλίκων κατά την απασχόληση εφαρμόζονται σε κάθε μορφής απασχόληση και αυτοαπασχόληση ανηλίκων.

Ως ανήλικοι για την εφαρμογή του νόμου αυτού νοούνται όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους.

Οι διατάξεις του νόμου αυτού δεν εφαρμόζονται στις οικογενειακού χαρακτήρα γεωργικές, δασικές και κτηνοτροφικές εργασίες.

Ανήλικοι που δεν έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους απαγορεύεται να απασχοληθούν σε οποιαδήποτε εργασία.

Ανήλικοι δεν επιτρέπεται να απασχολούνται σε εργασίες επικίνδυνες, βαριές, ή ανθυγιεινές, καθώς και σε εργασίες που βλάπτουν την ψυχική τους υγεία και γενικά εμποδίζουν την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητός τους. Οι εργασίες αυτές καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας.

Εξαίρεση
Με άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας επιτρέπεται η απασχόληση ανηλίκων που δεν έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους σε θεατρικές παραστάσεις, μουσικές εκτελέσεις ή άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, διαφημιστικά προγράμματα, επιδείξεις μόδας, ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εγγραφές ή εκπομπές, εγγραφές σε βίντεο, κινηματογραφικές λήψεις, καθώς και η χρησιμοποίησή τους ως μοντέλων, εφ’ όσον δεν βλάπτεται η σωματική και η ψυχική τους υγεία και η ηθική τους. Η άδεια χορηγείται στον εργοδότη ύστερα από αίτησή του, περιέχει πλήρη στοιχεία ανηλίκου, το είδος εργασίας, το ημερήσιο πρόγραμμα και τη χρονική διάρκεια, η οποία δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Παράταση δίδεται για εξαιρετικούς λόγους. Επίσης υποβάλλει δήλωση ότι έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, συναίνεση του προσώπου που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου και Ιατρική πιστοποίηση Ε.Σ.Υ. ή Ι.Κ.Α. ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική και ψυχική υγεία του.

Ωράρια
Από 3 έως 6 ετών = 2 ώρες την ημέρα
Από 6 έως 11 ετών = 3 ώρες την ημέρα
Από 11 έως 13 ετών = 4 ώρες την ημέρα
Από 13 έως 15 ετών = 5 ώρες την ημέρα

Υπερωριακή απασχόληση των ανηλίκων απαγορεύεται.

Ανήλικοι που δεν έχουν συμπληρώσει το 16ο έτος της ηλικίας τους, καθώς και ανήλικοι που φοιτούν, δεν μπορεί να απασχολούνται περισσότερο από έξι ώρες την ημέρα και τριάντα την εβδομάδα. Επίσης απαγορεύεται η νυκτερινή απασχόληση (22.00-06.00).

Η κανονική άδεια χορηγείται κατά την περίοδο των θερινών σχολικών διακοπών σε συνεχείς ημέρες, εκτός και αν ζητήσει ο ανήλικος να χορηγηθεί τμηματικά.

Ανήλικοι εργαζόμενοι που φοιτούν, δικαιούνται για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις και άδεια δύο ημερών συνεχόμενα ή τμηματικά για κάθε ημέρα εξετάσεων. Οι αποδοχές των ημερών αυτών
καταβάλλονται από τον ΟΑΕΔ .

Οι ανήλικοι δεν επιτρέπεται να απασχολούνται αν δεν είναι εφοδιασμένοι με βιβλιάριο εργασίας, ειδικό για τη συγκεκριμένη εργασία ή ομάδα εργασιών.

Ο εργοδότης τηρεί σχετικό μητρώο, λαμβάνει πρόσθετα μέτρα προστασίας των ανηλίκων και τους ενημερώνει για τους κινδύνους της εργασίας τους προς αποφυγή ατυχημάτων, τους προστατεύει από πράξεις βίας ή προσβολής της προσωπικότητός τους ή βλάβης της ηθικής τους.

Δεν επιτρέπεται να είναι εργοδότης ανηλίκων πρόσωπο που έχει καταδικασθεί για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής ή για παράβαση των άρθρων 5 έως 11 του ν. 1729/1987 και του ν. 1500/1984 όπως κάθε φορά ισχύουν.

Για την έκδοση του βιβλιαρίου εργασίας απαιτείται Ιατρική πιστοποίηση από τις υπηρεσίες ΕΣΥ ή ΙΚΑ. Οι Ιατρικές εξετάσεις ενεργούνται δωρεάν, κάθε δωδεκάμηνο ή σε μικρότερο χρονικό διάστημα εφ’ όσον κριθεί απαραίτητο, περιλαμβάνουν γενικές εξετάσεις καθώς και κάθε ειδικότερη εξέταση κατά την κρίση του αρμόδιου ιατρού.

Οι διατάξεις του ΠΔ 62/1998 (ΦΕΚ Α 67) μέτρα προστασίας νέων κατά την εργασία εφαρμόζονται σε κάθε πρόσωπο ηλικίας κάτω των 18 ετών το οποίο απασχολείται με σύμβαση/σχέση εργασίας, σύμβαση έργου, σύμβαση ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή αυτοαπασχολείται.

Δεν εφαρμόζεται στη ναυτική εργασία, στον ναυτιλιακό / αλλιευτικό τομέα και στις περιστασιακές και σύντομης διάρκειας ελαφριές οικογενειακού χαρακτήρα γεωργικές, δασικές και κτηνοτροφικές ημερήσιες εργασίες.

Έννοιες:
α. Νέος (ανήλικος): κάθε πρόσωπο ηλικίας κάτω των 18 ετών
β. Παιδί: Κάθε νέος ο οποίος δεν έχει συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας ή ο οποίος υπόκειται ακόμη σε υποχρεωτική σχολική φοίτηση κατά τις κείμενες διατάξεις.
γ. Έφηβος: Κάθε νέος ηλικίας τουλάχιστον 15 ετών αλλά κάτω των 18 ετών και ο οποίος έχει παύσει να υπόκειται σε υποχρεωτική σχολική φοίτηση κατά τις κείμενες διατάξεις.
δ. Ελαφρά εργασία: Οποιαδήποτε εργασία που εκ της φύσεως των λειτουργιών τις οποίες περιέχει και των ειδικών συνθηκών υπό τις οποίες αυτή εκτελείται, δεν είναι ικανή να βλάψει την ασφάλεια, την υγεία ή την ανάπτυξη των παιδιών και δεν αποβαίνει σε βάρος της τακτικής σχολικής φοίτησής τους, της συμμετοχής τους σε προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού ή επαγγελματικής κατάρτισης.

Χρονικά όρια εργασίας:
15-16 ετών και των εφήβων που φοιτούν σε γυμνάσια, λύκεια, και τεχνικές σχολές: έως 6 ώρες την ημέρα και 30 ώρες την εβδομάδα.
17-18 ετών: έως 8 ώρες την ημέρα και 40 ώρες την εβδομάδα.

Απαγορεύεται η υπερωριακή απασχόληση των εφήβων, καθώς η νυκτερινή (22.00-06.00).

Οι έφηβοι δικαιούνται: 12ωρη ημερήσια ελάχιστη ανάπαυση και δύο ημερών ανάπαυση την εβδομάδα, εκ των οποίων η μία Κυριακή. Όταν ο ημερήσιος χρόνος εργασίας υπερβαίνει τις 4,5 ώρες, παρέχεται στους νέους διάλειμμα 30 τουλάχιστον συνεχών λεπτών.

Απαγορεύεται η εργασία των παιδιών, με εξαίρεση Πολιτιστικές και συναφείς δραστηριότητες υπό τις τιθέμενες προϋποθέσεις.

Ο εργοδότης υποχρεούται να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια κι η υγεία των εργαζομένων νέων και να διαθέτει, πριν την έναρξη της απασχόλησης και σε κάθε σημαντική μεταβολή των συνθηκών εργασίας, γραπτή εκτίμηση των κινδύνων που υπάρχουν για τους νέους και συνδέονται με την εργασία τους.

Όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους απαγορεύεται να απασχολούνται σε εργασίες, έργα ή δραστηριότητες οποιασδήποτε μορφής που από τη φύση τους ή από τις συνθήκες που εκτελούνται είναι πιθανό να βλάψουν την υγεία, την ασφάλεια ή να προσβάλλουν την ηθική τους. Οι εργασίες, τα έργα και οι δραστηριότητες αυτές καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας. (Νόμος 3144/2003 άρθρο 4 Προστασία εργαζομένων ανηλίκων)

Η Απόφαση Υπουργού Εργασίας αριθ. 130621/Β/875 2003, καθορίζει τις εργασίες, τα έργα, και τις δραστηριότητες στις οποίες απαγορεύεται να απασχολούνται ανήλικοι, επειδή θεωρούνται ότι από τη φύση τους ή τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εκτελούνται είναι πιθανό να βλάψουν την υγεία, την ασφάλεια ή να προσβάλλουν την ηθική τους.

Ομοίως οι Υ.Α. αριθ. 1389 και 1390/Β/766/1989 καθορίζουν τα της έκδοσης, περιεχομένου και της τηρήσεως Μητρώου ανηλίκων.

Π.Δ. 7/1990 Ιατρική εξέταση νεαρών για απασχόληση σε βαριές κλπ εργασίες
Προκειμένου για απασχόληση νεαρών προσώπων συμπληρωσάντων το 18ο έτος της ηλικίας τους σε εργασίες που χαρακτηρίζονται με το άρθρο 2 παρ. 2 του ν. 1837/1989 ως βαριές, ανθυγιεινές ή επικίνδυνες, που παρέχονται σε βιομηχανικές και άλλες επιχειρήσεις ή υπόγειες εργασίες, οι προβλεπόμενες ιατρικές εξετάσεις παρατείνονται μέχρι τη συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας τους. Ομοίως ισχύουν και οι διατάξεις που αφορούν τα βιβλιάρια εργασίας ανηλίκων.
Ειδικώς για τις υπόγειες εργασίες, ο εργοδότης υποχρεούται να τηρεί καταστάσεις που αναγράφεται η ημερομηνία γεννήσεως βεβαιωμένη, ένδειξη για τη φύση των καθηκόντων που εκτελούν και ιατρικό πιστοποιητικό ικανότητος αυτής της απασχόλησης.

Άδεια εργασίας ανήλικου αλλοδαπού
“Δεδομένου ότι αυτή προηγείται της εκδόσεως βιβλιαρίου εργασίας ανηλίκου, οι αρχές των Περιφερειών που εκδίδουν τις άδειες αλλοδαπών, όταν πρόκειται για ανήλικο, να σημειώνουν επ’ αυτών ότι: η ισχύς της άρχεται από την έκδοση του βιβλιαρίου εργασίας ανηλίκου από την Επιθεώρηση Εργασίας.” (α.π. 30136/31-1-2002 Υπ. Εργασίας)

Ανήλικοι Μαθητείας ΟΑΕΔ
Για τους μαθητές Μαθητείας Ο.Α.Ε.Δ. που υλοποιούν στις επιχειρήσεις την πρακτική τους άσκηση δεν απαιτείται έκδοση βιβλιαρίου εργασίας ανηλίκων, όπως άλλωστε σαφώς ορίζεται από το εδάφιο ε΄ άρθρου 24 απ 40049/2000 Κ.Υ.Α. (Παιδείας και Εργασίας) το οποίο επιβάλλει τήρηση αυστηρότερων όρων ασφαλείας και προστασίας των μαθητών, που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις. (α.π. 40150 2002 Υπ. Εργασίας)

 

Διατάξεις

Νόμος 1837/1989 (ΦΕΚ Α 85) Για την προστασία των ανηλίκων κατά την απασχόληση

Νόμος  3850/2010 (ΦΕΚ Α 84) Κώδικας νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων

ΠΔ 62/1998 (ΦΕΚ Α 67) μέτρα προστασίας νέων κατά την εργασία

Νόμος 3144/2003 άρθρο 4 Προστασία εργαζομένων ανηλίκων


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

[Argirios Argiriou]

Καθημερινή, 25/09/2022
Της Ιωάννας Φωτιάδη.

Υπερδιπλάσια βιβλιάρια για ανηλίκους φέτος λόγω της ζήτησης στον τουρισμό

«Φέρτε τα κοπέλια σας να δουλέψουν εδώ». Αυτή ήταν η παρότρυνση πολλών ξενοδόχων στην Κρήτη στην αρχή της καλοκαιρινής σεζόν, όταν πλέον ήταν σε όλους σαφές ότι τα ξενοδοχεία δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν με τόσες θέσεις εργασίας κενές. Οι επιχειρηματίες απευθύνθηκαν στους ενηλίκους εργαζομένους τους, προκειμένου αυτοί να φέρουν τα παιδιά τους, ή στους εφήβους που ήδη απασχολούσαν, για να το μεταφέρουν στους συμμαθητές τους. Στο άτυπο κάλεσμα ανταποκρίθηκαν σε όλη την Ελλάδα χιλιάδες ανήλικοι, 15 έως 18 ετών, που σήκωσαν τα μανίκια και κράτησαν δίσκους, άνοιξαν πόρτες, σήκωσαν βαλίτσες. Κάποιοι μοίραζαν τον χρόνο τους ανάμεσα στη δουλειά και το φροντιστήριο, άλλοι διέσχιζαν καθημερινά πολλά χιλιόμετρα με λεωφορείο, πολλοί διέμεναν σε βοηθητικούς χώρους ξενοδοχείων για τρεις μήνες. Αυτοί αποτελούν αναμφισβήτητα τους αφανείς ήρωες του φετινού ρεκόρ του τουρισμού.

Η αύξηση

«Σύμφωνα με τα στοιχεία από τα περιφερειακά τμήματα Επιθεώρησης Εργασίας, έως και τα τέλη Αυγούστου εκδόθηκαν διπλάσια, ακόμα και τριπλάσια βιβλιάρια εργασίας ανηλίκων συγκριτικά με τα περασμένα χρόνια», λέει στην «Κ» η κ. Σταυρούλα Παπαδημητρίου, επιθεωρήτρια εργασίας, μέλος του Γ.Σ. της ΑΔΕΔΥ και της Γραμματείας Ισότητας της ΑΔΕΔΥ. «Στην Ελλάδα, παραδοσιακά, τα παιδιά συνεισέφεραν στην οικογενειακή επιχείρηση στη διάρκεια των διακοπών του σχολείου», παρατηρεί, «όμως τώρα πρόκειται για κάτι διαφορετικό, για μισθωτή εργασία σε κάποιον ξένο εργοδότη». Οι κλάδοι που κυρίως τους απορροφούν είναι ο τουρισμός, η εστίαση, το εμπόριο. Στις ειδικότητες «βοηθός σερβιτόρου» και «βοηθός μπουφέ» οι ανήλικοι εργαζόμενοι κάλυψαν, σύμφωνα με μαρτυρίες, το 90%. «Υπάρχουν επιχειρήσεις που λειτουργούν με εργαζομένους στην πλειονότητά τους ανηλίκους, καθώς είναι αντικειμενικά πιο “βολικοί” εργαζόμενοι».

Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, οι ανήλικοι επιτρέπεται να εργαστούν μετά τα 15 έτη, με μοναδική εξαίρεση καλλιτεχνικές εργασίες (π.χ. συμμετοχή σε θεατρικές παραστάσεις ή διαφημιστικές φωτογραφήσεις) που επιτρέπονται και σε μικρότερη ηλικία. Για την εν λόγω τριετία, από τα 15 μέχρι να κλείσουν τα 18, ο νομοθέτης έχει θέσει μια σειρά προϋποθέσεων. Ετσι, οι ανήλικοι δεν επιτρέπεται να εκτίθενται σε παράγοντες που εγκυμονούν κινδύνους για τη σωματική ή ψυχική τους υγεία, όπως τα χημικά, απαγορεύεται να εργάζονται μετά τις 10 το βράδυ, να διαχειρίζονται μηχανές (όπως κοπής κιμά), να οδηγούν οχήματα ή δίκυκλο, να πωλούν αλκοόλ ή να έχουν στην ευθύνη τους το ταμείο μιας επιχείρησης. Ως εκ τούτου, delivery, βενζινάδικα και αγροτικές εργασίες απαγορεύονται εξ ορισμού. Κατά μέσον όρο το 20%-25% των αιτήσεων δεν εγκρίνεται, συχνά, όμως, οι ενδιαφερόμενοι δεν λαμβάνουν υπόψη αυτό το δεδομένο και εργάζονται, όπως το είχαν δρομολογήσει. Συνεπώς εκτιμάται ότι και ο αριθμός των παιδιών που εργάστηκαν φέτος παράτυπα πρέπει να είναι αντίστοιχα μεγάλος.

Στην αρχή της σεζόν, στα κατά τόπους τμήματα σχηματίζονταν ουρές από τους ανηλίκους και τους γονείς τους. «Δυστυχώς δεν έλειψαν οι εντάσεις», σημειώνει επιθεωρητής εργασίας σε κωμόπολη. «Οταν απορρίπταμε κάποιο αίτημα, οι γονείς εξεγείρονταν, άλλοι μας προπηλάκιζαν και άλλοι αναζητούσαν τον κοινό γνωστό που θα μπορούσε να μας μεταπείσει», προσθέτει. «Δέχθηκα επίθεση από γονείς επειδή δεν επέτρεψα να εργαστεί το παιδί τους, που ήταν 14 ετών», αναφέρει στην «Κ» η επιθεωρήτρια εργασίας στην Κεφαλονιά, κ. Σωφρονία Κατερέλου. Η ερμηνεία του νόμου είναι εν μέρει και υποκειμενική, «σε αυτό πόνταραν πολλοί γονείς και εργοδότες». Κοινή αίσθηση υπήρξε για το ότι η καλοκαιρινή εργασία δεν ήταν πάντα βούληση των παιδιών, αλλά των κηδεμόνων τους. «Γνωρίζω γονείς που δεν εργάζονται, αλλά επέμεναν να εκδώσω βιβλιάριο για το παιδί τους», περιγράφει επιθεωρητής στην Κρήτη. Στην Επιθεώρηση Εργασίας στην Τρίπολη προσήλθε ανήλικη που επιθυμούσε να εργαστεί στο Αστρος. «Δεδομένου ότι θα πηγαινοερχόταν με το ΚΤΕΛ και θα ήταν 13 ώρες στον δρόμο, της αντιπρότειναν διαθέσιμη θέση εργασίας στην Τρίπολη για την άνεργη μητέρα της, ώστε να μη δουλέψει η μικρή», μεταφέρουν στην «Κ» μέλη της τοπικής κοινωνίας. «Η μητέρα της δεν εμφανίστηκε ποτέ στην αγγελία».

«Πέρα από την αύξηση των αιτημάτων, στην Κεφαλονιά σημειώθηκε “εσωτερική μετανάστευση”», επισημαίνει η κ. Κατερέλου. «Είχαμε μεγάλο αριθμό παιδιών που είχαν έρθει να δουλέψουν από την Πελοπόννησο, ακόμα και από την Κοζάνη, τα οποία βέβαια προσέρχονταν με το γνήσιο υπογραφής του γονέα ότι συναινούσε – συχνά συνοδεία του εργοδότη». Το μεγάλο ζητούμενο για την ίδια είναι η διανυκτέρευση, η οποία προφανώς γίνεται εντός της επιχείρησης. «Ο νομοθέτης δεν το απαγορεύει ρητά, όμως κάνει λόγο για προστασία της ψυχικής υγείας του ανηλίκου, κάτι που μπορεί να διασαλευτεί όταν ζει μακριά από την οικογένεια, σε χώρους κατά κανόνα ακατάλληλους». Η ίδια κρίνει απαραίτητη κάποια νομοθετική πρωτοβουλία επί του θέματος.

Η αύξηση του ενδιαφέροντος μπορεί να ερμηνευθεί και λόγω της κατάργησης του υποκατώτατου μισθού, που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του μισθού των ανηλίκων και πιθανόν την εξίσωσή του με εκείνον των γονιών τους. Μέχρι και το 2018 έπαιρναν καθαρά 430 ευρώ, ενώ τώρα ανέβηκε ο μισθός τους στα 611, καθιστώντας την εργασία πιο ελκυστική. Το φαινόμενο, ωστόσο, είναι πολυπαραγοντικό: υπερπροσφορά θέσεων εργασίας, οικονομική ανασφάλεια και ακρίβεια έχουν παίξει εξίσου καθοριστικό ρόλο. «Αυτή, πάντως, η “έκρηξη” στα μνημονιακά χρόνια δεν είχε σημειωθεί», σχολιάζει η κ. Παπαδημητρίου. Σε πολλά νησιά υπήρχε ήδη η κουλτούρα της καλοκαιρινής εργασίας. «Το σύνηθες ήταν να εκδίδουμε βιβλιάρια για εφήβους, που είχαν ήδη κλείσει τα 17 και ήθελαν να δουλέψουν τους τελευταίους μήνες πριν από την ενηλικίωσή τους», υπενθυμίζει η κ. Παπαδημητρίου, ενώ «εσχάτως βλέπουμε πολύ περισσότερα παιδιά στα 15». Σύμφωνα με εκπαιδευτικούς σε τουριστικά μέρη, τα παιδιά αρχίζουν να δουλεύουν για το χαρτζιλίκι τους ήδη από την Α΄ Γυμνασίου. «Στην Κεφαλονιά το σύνηθες ήταν να δουλεύουν σε γνωστούς με εστιατόρια, παλαιότερα τα πολυτελή ξενοδοχεία προσελάμβαναν μόνο αποφοίτους σχολών, για λόγους εγγύησης ποιότητας», σημειώνει η κ. Κατερέλου. Σε έφοδο των επιθεωρητών σε πολυτελές ξενοδοχείο των Δωδεκανήσων εντοπίστηκε 13χρονο αγόρι να εργάζεται στο τμήμα μασάζ, μια παράβαση που επέφερε πρόστιμο 5.000 ευρώ. «Ολοι θέλουν να στείλουν τα παιδιά τους για δουλειά σε μένα», φέρεται να δήλωσε εξοργισμένος ο ξενοδόχος.

Το πιο σύνηθες είναι κατά τους ελέγχους να εντοπίζονται τα ανήλικα με άδεια μεν εργασίας, αλλά για διαφορετικό πόστο, πιο ασφαλές. Οι εργοδότες «δασκαλεύουν» τα παιδιά έτσι ώστε σε μια πιθανή έφοδο της Επιθεώρησης Εργασίας να εξαφανιστούν ή να προσποιηθούν τους θαμώνες της επιχείρησης. «Εκμεταλλεύονται την απειρία τους και το γεγονός ότι ο νόμος προβλέπει ποινικές ευθύνες και για τους κηδεμόνες τους», καταλήγει η κ. Παπαδημητρίου. «Από την πρώτη μέρα τους λένε ότι αν κάτι στραβώσει “θα πάει φυλακή ο μπαμπάς”».

Οι Μαρτυρίες των Παιδιών
«Ηθελα να δω από πρώτο χέρι πώς είναι αυτή η δουλειά»

«Γιατί φέρατε τα μωρά; Δεν είμαστε παιδικός σταθμός!». Οι φωνές του υπεύθυνου μπουφέ ηχούν ακόμα στα αυτιά του 17χρονου Μιχάλη, που δούλεψε από αρχές Μαΐου σε μεγάλο ξενοδοχείο στην Κω. «Ηταν μια δική μου απόφαση», απαντά ο νεαρός, «δεν θα δώσω Πανελλήνιες, οπότε δεν θα είχα το καλοκαίρι προετοιμασία». Στόχος του είναι κάποιο δημόσιο ΙΕΚ Τουριστικών Επαγγελμάτων. «Ηθελα να δω, λοιπόν, από πρώτο χέρι πώς είναι αυτή η δουλειά». Ο 17χρονος ανταποκρίθηκε σε αγγελίες δύο ξενοδοχείων και αποδέχθηκε την πρόταση με τις καλύτερες αποδοχές, δηλαδή 750 ευρώ. «Ο εργοδότης μου είπε ότι ήταν αδύνατον να εκδώσουμε το βιβλιάριο τον Μάιο, καθώς τα σχολεία λειτουργούσαν ακόμη, με αποτέλεσμα να δηλωθώ με καθυστέρηση και κατ’ επέκταση να χάσω χρήματα».
Ο Μιχάλης δεν ήταν ο μοναδικός εργαζόμενος που δεν είχε ενηλικιωθεί. «Στον μπουφέ, το εστιατόριο και το μπαρ ήμασταν οι περισσότεροι ανήλικοι, μεταξύ των οποίων και μια συμμαθήτριά μου», αναφέρει, «πολλοί ήταν μετανάστες, οι οποίοι είτε είχαν έρθει στοχευμένα για αυτή τη δουλειά στο νησί είτε είχαν μεταναστεύσει οικογενειακώς». Καθώς δεν μιλούσαν ούτε ελληνικά ούτε αγγλικά, η συνεννόηση ήταν δύσκολη. «Δεν ξέρω αν εκείνοι είχαν επίσημα εκδώσει βιβλιάριο εργασίας, ξέρω όμως ότι πολλοί έμεναν σε χώρο που τους είχε παραχωρήσει το ξενοδοχείο χωρίς ζεστό νερό». Η πολλή δουλειά δεν πτόησε τον Μιχάλη, η κακή όμως συμπεριφορά και ο εκφοβισμός από τους μεγαλύτερους του «έσπασαν» το ηθικό. Το πρόσημο, επομένως, ήταν αρνητικό. «Ηταν μια τραυματική εμπειρία, συστήνω σε συνομηλίκους μου να αποχωρούν, όταν αρχίζουν να βιώνουν δυσάρεστες καταστάσεις». Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι ο Μιχάλης εγκαταλείπει τα όνειρά του για το μέλλον. «Δεν αλλάζω σχέδια, απλώς στόχευση, θα τελειώσω τη σχολή και τα γερμανικά μου, με απώτερο στόχο θέσεις στη reception και στην εξυπηρέτηση».

Ανάμεσα στο φροντιστήριο, το pool bar μεγάλου ξενοδοχείου και το γυμναστήριο πέρασε το καλοκαίρι της η Ελένη, μαθήτρια σε νησί των Δωδεκανήσων. «Οι γονείς μου στην αρχή διαφωνούσαν, όταν όμως είδαν ότι δεν τους επιβάρυνα πλέον οικονομικά, άλλαξαν γνώμη». Η οικογένεια έχει πρόσφατα πάρει στεγαστικό δάνειο. «Στόχος μου ήταν να συγκεντρώσω χρήματα, γιατί θέλω μετά το σχολείο να φύγω στο εξωτερικό», διευκρινίζει η ίδια, που ωστόσο παρακολουθεί σχολείο και φροντιστήριο με ιδιαίτερη επιμέλεια, για να μην αποκλείσει ακόμη κανένα ενδεχόμενο. «Πήγαινα δύο ώρες φροντιστήριο, 10 με 12, μετά δουλειά έως τις 6, μετά διάβασμα και γυμναστήριο», περιγράφει, «δούλευα και τα Σαββατοκύριακα, δεν πήρα καθόλου ρεπό». Η Ελένη ξεκίνησε με 6ωρο, το οποίο σταδιακά έγινε 8ωρο.

Για την ίδια η εμπειρία ήταν θετική, αν και η απασχόληση σε pool bar, κάτω από τον ήλιο και με αλκοολούχα ποτά ανά χείρας, δεν εμπίπτει στις εργασίες που επιτρέπονται σε ανηλίκους. «Μου φέρονταν καλά, είχα την ευκαιρία να εξασκήσω τα αγγλικά μου και να γνωρίσω ανθρώπους από όλο τον κόσμο, ενώ έμαθα να φτιάχνω κοκτέιλ και να χειρίζομαι τις μηχανές του καφέ». Η Ελένη, βέβαια, εργαζόταν υπό το άγρυπνο βλέμμα του μεγάλου της αδελφού, που ήταν εργαζόμενος στην ίδια επιχείρηση. «Τον Σεπτέμβρη μου βγήκε η κούραση, αλλά δεν το μετανιώνω».
 
Τα πραγματικά στοιχεία του Μιχάλη και της Ελένης είναι στη διάθεση της εφημερίδας.

Σαν πρόωρη ενηλικίωση
«Δουλεύω για να ξεχρεώσω τη μαμά μου, της χρωστώ 20 λίρες». Αυτή ήταν η απάντηση που έδωσε προ 20ετίας ένας 14χρονος Ουαλλός στη φοιτήτρια τότε Αννα Πολεμικού, όταν τον ρώτησε γιατί δουλεύει σε τέτοια ηλικία. «Αν θέλουμε να αποκωδικοποιήσουμε το φαινόμενο, θα πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψη την επικρατούσα κουλτούρα σε κάθε τόπο», σημειώνει σήμερα η νευροψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια δρ Αννα Πολεμικού, «εν προκειμένω ήταν η εργασιακή ηθική της Μ. Βρετανίας και συγκεκριμένα των ανθρακωρύχων της Ουαλλίας». Οταν ο έφηβος εργάζεται, «αναλαμβάνει έναν ενήλικο ρόλο προτού ο ίδιος ενηλικιωθεί». Εξ ου και είναι απαραίτητο να εργαστεί σε ένα κατά το μάλλον ή ήττον προστατευμένο περιβάλλον, ώστε η εμπειρία να έχει θετικό πρόσημο: να μάθει «πώς βγαίνουν» τα λεφτά, να ανακαλύψει τα ταλέντα του, ακόμη και να αποταμιεύσει…

«Οταν η εργασία συνεπάγεται αποχωρισμό από τους γονείς, διευρυμένο ωράριο, έκθεση σε πιθανές πηγές τραυματισμού ή σεξουαλικών επιθέσεων, οι έφηβοι σίγουρα δεν έχουν τα εφόδια να ανταποκριθούν». Οι εν λόγω συνθήκες υψηλού στρες μπορεί να πυροδοτήσουν ψυχικές διαταραχές, αντικοινωνικές συμπεριφορές και κατάθλιψη. «Διακατέχονται από έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους άλλους». Επιπλέον, τίθεται ζήτημα αντοχών. «Οι έφηβοι έχουν ανάγκη από πολλές ώρες ύπνου, καλή διατροφή και άσκηση – η στέρησή τους μπορεί να τους βλάψει».

«Εχει μεγάλη διαφορά αν ο ανήλικος εργάζεται για να αυτονομηθεί και οικονομικά από τους γονείς του ή αν εξαναγκάζεται για οικονομικούς λόγους». Το πρώτο αποτελεί ένα φυσιολογικό αναπτυξιακό στάδιο, ένα κριτήριο ενηλικίωσης.

520 βιβλιάρια εργασίας ανηλίκου* εκδόθηκαν στην Κέρκυρα, όταν όλο το 2021 είχαν εκδοθεί 231.
772 στη Ζάκυνθο, όταν ο ανώτατος αριθμός των προηγούμενων ετών ήταν 400.
770 στο Ηράκλειο Κρήτης έναντι 380 το 2021.
750 στο τμήμα της Ρόδου (ανήκουν Σύμη, Κάσος, Τήλος, Μεγίστη και Κάρπαθος) έναντι 200 το 2021.
507 στο τμήμα Λευκάδας – Πρέβεζας έναντι 297 το 2021.
450 στον Βόλο έναντι 260 το 2021.
 
* Οι αριθμοί για το 2022 αφορούν έκδοση βιβλιαρίων έως τις 31/8. Δεν περιλαμβάνουν, δηλαδή, τους εγγεγραμμένους στα ΕΠΑΛ μαθητές.

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος