Δημογραφικό: ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΝΝΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

[Δ. Κουναλάκης]

Δημογραφικό: Μια ενδιαφέρουσα ελεύθερη ανακοίνωση από το Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο πριν ένα μήνα. Απαντά σε πολλά ερωτήματα με δεδομένα:

    Η χρονιά με τις περισσότερες γεννήσεις ήταν το 1967.
    Η εποχή με την σοβαρότερη πτώση των γεννήσεων είναι από το 1981-1988.
    Ανάκαμψη του αριθμού των γεννήσεων έγινε αρχές του 21 αιώνα μέχρι το 2008
    Κάθε μείωση των γεννήσεων οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση των γεννήσεων στην επόμενη γενιά, δηλαδή 20-30 χρόνια μετά.

Αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον είναι ότι ο αριθμός των γεννήσεων φαίνεται να σχετίζεται με τις πολιτικές προστασίας του κράτους για την οικογένεια. Η εποχή στα μέσα της '60 χαρακτηρίζεται από την αυξημένη δόμηση που οδήγησε σε προσφορά σπιτιών για να δημιουργηθούν οικογένειες. Το ίδιο μπορεί να πει κανείς και για τις αρχές του 21ου αιώνα με τα επιδόματα και τις διευκολύνσεις για τις οικογένειες με 3 ή 4 παιδιά. Αντίθετα, φαίνεται ότι καλές οικονομικές συνθήκες (1980-1988) που συνοδεύτηκαν από ουδέτερα ή αρνητικά μέτρα για την οικογένεια οδήγησαν σε μείωση των γεννήσεων. Επίσης οι πολύ κακές σύνθήκες (2010-2021) δεν επέδρασαν τόσο αρνητικά όσο θα περιμέναμε και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η τελευταία 10ετία κουβαλά επιπλέον και τον απόηχο της μείωσης του πληθυσμού 20-30 χρόνια πριν που οδηγεί σε λιγότερο πληθυσμό αναπαραγωγικής ηλικίας. Περιμέναμε για τις οικονομικές συνθήκες πολύ μεγαλύτερη μείωση των γεννήσεων, άρα ίσως από μόνες τους οι κακές οικονομικές συνθήκες δεν επηρεάζουν και τόσο.
Από τα στοιχεία φαίνεται ότι αν δεν θέλουμε να γίνουμε εκτός από έθνος ανάδελφο και έθνος ανύπαρκτο, θα πρέπει να μεροληπτήσουμε χωρίς οίκτο υπέρ μέτρων που θα οδηγήσουν σε αύξηση του αριθμού των γεννήσεων και σε παραμονή (με εργασία όμως και όχι με επιδόματα) σε αυτή τη χώρα. Για να μην παρεξηγηθώ για το τελευταίο, να υπενθυμίσω ότι αν σε μια οικογένεια τα τελευταία χρόνια, δουλεύει ο ένας γονέας, τότε φορολογικά είναι επιτρεπτή η παρουσία των παιδιών σε δομές προσχολικής ηλικίας. Αν δουλεύουν και οι δύο γονείς, αυτό πρακτικά είναι μη εφικτό με κρατικές δομές.


74. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΝΝΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ν. Βλαχάδης 1, Μ. Σιώρη 2 , Γ. Πετράκος 1, Π. Παναγόπουλος 3, Ε. Κορνάρου 4, Α. Μπαρμπούνη 5, Ν. Αντωνακόπουλος 6, Μ. Τίγκα7, Α. Λυκερίδου7, Ν. Βραχνής3

1 Μαιευτική, Γυναικολογική Κλινική, ΓΝ Καλαμάτας,
2 Γενικός Ιατρός,
3 Γ’ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΠΓΝ «Αττικόν»,
4 Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, ΠΑΔΑ,
5 Τμήμα Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, ΠΑΔΑ,
6 Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Επιστημών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής, ΠΓΝΠ «Παναγία η Βοήθεια»,
7 Τμήμα Μαιευτικής, Σχολή Επιστημών Υγείας και Πρόνοιας, ΠΑΔΑ

ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει διεξοδικά και να παρουσιάσει τις διαχρονικές τάσεις των γεννήσεων στην Ελλάδα κατά την περίοδο τις τελευταίες επτά δεκαετίες.

ΥΛΙΚΟ: Τα στοιχεία για τις γεννήσεις ζώντων προέκυψαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, καλύπτοντας μια περίοδο 72 ετών από το 1950 έως το 2021. Οι τάσεις του αριθμού των γεννήσεων αξιολογήθηκαν με τη χρήση ανάλυσης παλινδρόμησης join point. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής (APC) και ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής (AAPC) υπολογίστηκαν με 95% διάστημα εμπιστοσύνης (95% CI) και επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας p < 0,05.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η συνολική τάση κατά την περίοδο 1950-2021 ήταν σαφώς πτωτική (AAPC= -0,9, 95%CI:-1,2 έως -0,7). Κατά τις πρώτες τρεις δεκαετίες, οι γεννήσεις παρουσίασαν διακύμανση, φτάνοντας στο μέγιστο των 162.839 γεννήσεων το 1967, με μια συνολική ελαφρά πτωτική τάση (1950-1981: APC= -0,2, 95%CI:-0,4 έως -0,1, p<0,001). Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, η τάση ήταν απότομα πτωτική (1981-1988:APC=-4,7, 95%CI: -6,2 έως -3,2, p<0,001), ακολουθούμενη από σταθεροποίηση στη δεκαετία του 1990 (1988-2001: APC=-0,1, 95%CI: -0,7 έως 0,4, p=0,586). Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα ήταν η μόνη περίοδος κατά τη διάρκεια των τελευταίων επτά δεκαετιών με αυξητική τάση των γεννήσεων στον ελληνικό πληθυσμό (2001-2008: APC= 1,9, 95%CI: 0,3 έως 3,5, p=0,021), αλλά ακολουθήθηκε από κατακόρυφη πτώση των τάσεων κατά τα τελευταία χρόνια (2008-2021: APC=-2,7, 95%CI: -3,2 έως -2,3, p<0,001), οδηγώντας στο ιστορικό χαμηλό των 83.756 γεννήσεων το 2019.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η ανάλυση της διαχρονικής τάσης των γεννήσεων στην Ελλάδα έδειξε μια δραματική πτώση της γεννητικότητας στην Ελλάδα, που αποδίδεται κυρίως στη μεγάλη μείωση των γεννήσεων τη δεκαετία του 1980, η οποία δεν μπόρεσε να αντιστραφεί τη δεκαετία του 1990 και τη δεκαετία του 2000. Η πρόσφατη μείωση των γεννήσεων, η οποία συσχετίστηκε με την οικονομική ύφεση, έχει οδηγήσει τον Ελληνικό πληθυσμό σε ένα καταστροφικό φαύλο κύκλο χαμηλής γονιμότητας.