Απόφαση ΣτΕ για ΠΙΣ (21/9/2009)

[anastasios theodoridis]

Αριθμός 2691/2009
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Γ΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 16 Ιουνίου 2009, με την εξής σύνθεση: Γ. Σταυρόπουλος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Γ’ Τμήματος, Ν. Σακελλαρίου, Ν. Μαρκουλάκης, Γ. Ποταμιάς, Π. Καρλή, Σύμβουλοι, Μ. Πικραμένος, Μ. Σταματοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Α. Τριάδη, Γραμματέας του Γ’ Τμήματος.
Για  να δικάσει την από 3 Απριλίου 2009 αίτηση:
Των : 1) Εμμανουήλ Καλοκαιρινού, κατοίκου Αλίμου Αττικής, οδός Μυρτιδιωτίσσης αρ. 19,
κατά ΥΠ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Με την αίτηση αυτή ο επιδιώκει να Υ7α/ΓΠ οικ.39293 (20/03/2009) / ΥΠ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Συμβούλου / Παρέδρου Ποταμιάς Γεώργιος Δ..
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ   μ ε λ έ τ η σ ε   τ α   σ χ ε τ ι κ ά  έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε   κ α τ ά   τ ο   Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. 1070835/09 ειδικό έντυπο παραβόλου).
2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της υπ’ αριθμ. Υ7α/ΓΠ οικ. 39293/20.3.2009 αποφάσεως του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΦΕΚ 133/30.3.2009, τ. ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ . . .), με την οποία, αφενός, παύθηκε το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), όπως αυτό συγκροτήθηκε κατά τη συνεδρίαση της 7.3.2009 και αφετέρου ορίσθηκε Διοικούσα Επιτροπή, στην οποία ανατέθηκε η άσκηση των καθηκόντων του παυθέντος Διοικητικού Συμβουλίου και η κίνηση της διαδικασίας για την διενέργεια εντός εξαμήνου αρχαιρεσιών προς ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου.
3. Επειδή, οι αιτούντες, μέλη του παυθέντος Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου με προφανές έννομο συμφέρον ασκούν την κρινόμενη αίτηση.
4. Επειδή, με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς παρεμβαίνουν υπέρ του κύρους της προσβαλλομένης αποφάσεως, με κοινό δικόγραφο παρεμβάσεως, οι Ιατρικοί Σύλλογοι, Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης και Λάρισας, λόγω της κατά νόμο διοικητικής σχέσεως (βλ. άρθρ. 1 του ν. 727/1977, φ. Α’ 308) μεταξύ Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και Ιατρικών Συλλόγων της χώρας και του γεγονότος ότι οι παρεμβαίνοντες Ιατρικοί Σύλλογοι με γραπτές καταγγελίες τους προς τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αμφισβήτησαν την νομιμότητα της συγκροτήσεως του παυθέντος Διοικητικού Συμβουλίου.
5. Επειδή, παραδεκτώς παρεμβαίνει υπέρ του κύρους της προσβαλλομένης αποφάσεως ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (Π.Ι.Σ.) με πράξη του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής, η οποία ορίσθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση και της ανατέθηκε η άσκηση των καθηκόντων του παυθέντος Διοικητικού Συμβουλίου και η κίνηση της διαδικασίας για την διενέργεια εντός εξαμήνου αρχαιρεσιών προς ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου.
6. Επειδή, η παρέμβαση που ασκείται από τον Μ. Βλαστουράκο ασκείται χωρίς έννομο συμφέρον διότι με την προσβαλλόμενη απόφαση παύεται και ο ίδιος ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και επομένως η απόφαση αυτή είναι βλαπτική για τον ίδιο, δεν δύναται δε, κατά το νόμο, να επιδιώκει, με την άσκηση παρεμβάσεως την διατήρηση σε ισχύ μιας βλαπτικής για το πρόσωπό του πράξεως. Κατά την γνώμη όμως του Συμβούλου Γ. Ποταμιά ο Μ. Βλασταράκος υπό την ιδιότητα του πλειοψηφήσαντος συμβούλου κατά τις διενεργηθείσες στις 8.2.2009 αρχαιρεσίες για την εκλογή του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου αλλά και ως απλό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου αυτού παραδεκτώς ασκεί εν προκειμένω παρέμβαση ισχυριζόμενος ότι είναι νόμιμη η προσβαλλόμενη πράξη του Υπουργού και ότι συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 56 του Β.Δ. 11-10/7.11.1957 και ότι η διατήρηση της ισχύος της προσβαλλόμενης πράξεως τον αφορά ως μέλος του Δ.Σ. του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου κατά την έννοια του άρθρου 47 παρ. 1 του πρ.δ/τος 18/1989.
7. Επειδή, στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος (1975) ορίζεται ότι : «1. Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη». Ενώ, στο άρθρο 12 παρ. 1-3 του Συντάγματος ορίζεται ότι : «1. Οι Έλληνες έχουν το δικαίωμα να συνιστούν ενώσεις και μη κερδοσκοπικά σωματεία, τηρώντας τους νόμους, που ποτέ όμως δεν μπορούν να εξαρτήσουν την άσκηση του δικαιώματος αυτού από προηγούμενη άδεια. 2. Το σωματείο δεν μπορεί να διαλυθεί για παράβαση του νόμου ή ουσιώδους διάταξης του καταστατικού του, παρά μόνο με δικαστική απόφαση. 3. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται αναλόγως και σε ενώσεις προσώπων που δεν συνιστούν σωματείο». Τέλος, στο άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος ορίζεται ότι : «1. Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους. Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους. Τα δικαιώματα αυτά ισχύουν και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών στις οποίες προσιδιάζουν. Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας».
8. Επειδή, στο άρθρο 1 του ν. 727/1977 «Περί τροποποιήσεως ενίων διατάξεων της «περί Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και Ιατρικών Συλλόγων κειμένης Νομοθεσίας» (Α’ 308) ορίζεται ότι : 1. Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (Π.Ι.Σ.) αποτελεί το κεντρικόν συντονιστικόν όργανον και την εποπτεύουσαν οργάνωσιν απάντων των ιατρών και Ιατρικών Συλλόγων της χώρας είναι δε νομικόν πρόσωπον Δημοσίου Δικαίου εδρεύον εν Αθήναις. 2. Ο Π.Ι.Σ. σκοπόν έχει την διαχείρισιν των γενικής φύσεως ζητημάτων. Ιδία δε σκοπεί : α. Να συντονίζη τας επί γενικών θεμάτων ενεργείας των Ιατρικών Συλλόγων και να συνεργάζεται μετ’ αυτών προς διευκόλυνσιν της κανονικής και νομίμου λειτουργίας των. β. Να εποπτεύη την τήρησιν των κανόνων της ιατρικής δεοντολογίας και την παροαγωγήν των δεοντολογικών ηθών και εθίμων του ιατρικού επαγγέλματος. γ. Να γνωματεύη επί Νομοσχεδίων, σχεδίων Π.Δ/των και κανονιστικών διατάξεων, σχετικών με την δημοσίαν υγιεινήν ή το ιατρικόν επάγγελμα, εφ’ όσον ήθελε ζητηθή η γνώμη αυτού, υπό του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών. δ. Να παρακολουθή την ανάπτυξιν και εξέλιξιν της Ιατρικής Επιστήμης και να εκφράζη γνώμην επί θεμάτων ιατρικής εκπαιδεύσεως, μεταπτυχιακής επιμορφώσεως και επιστημονικής και επαγγελματικής ενημερώσεως των ιατρών. ε. Να μελετά υγειονομικά θέματα και οργανώνη επιστημονικά Ιατρικά Συνέδρια. ζ. Να εκδίδει περιοδικόν δελτίον προς πληρεστέραν επιστημονικήν και επαγγελματικήν ενημέρωσιν των ιατρών και επικοινωνίαν μετά των Ιατρικών Συλλόγων. ζ. Να εκπροσωπή τους ιατρούς της Χώρας εις τον Παγκόσμιον Ιατρικόν Σύλλογον. 3. Τα Διοικητικά Συμβούλια των Ιατρικών Συλλόγων οφείλουν να συμμορφώνονται προς τας αποφάσεις της Γενικής Συνελεύσεως και του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου». Ενώ, στο άρθρο 2 του ίδιου νόμου ορίζεται, ότι, «1. Όργανα του Π.Ι.Σ. είναι η Γενική Συνέλευσις και το Διοικητικόν Συμβούλιον αυτού. 2. Η σφραγίς του Π.Ι.Σ. αποτελείται εκ τριών επαλλήλων και ομοκέντρων κύκλων, ο εξωτερικός των οποίων έχει διάμετρον 0.04 του μέτρου, εν τω μέσω αυτών φέρεται το έμβλημα της Ελληνικής Δημοκρατίας, πέριξ αυτού κυκλοτερώς εις το άνω μέρος αναγράφονται αι λέξεις «Υπουργείων Κοινωνικών Υπηρεσιών», εις το κάτω μέρος αι λέξεις «Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος» και εις τον εξωτερικόν κύκλον αι λέξεις «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ». 3. Ο Π.Ι.Σ. αλληλογραφεί απ’ ευθείας με όλας τας αρχάς. Τα έγγραφα υπογράφονται από του Προέδρου και του Γενικού Γραμματέως και σφραγίζονται δια της σφραγίδος αυτού. 4. Ο Πρόεδρος του Π.Ι.Σ. εκπροσωπεί τούτον ενώπιον πάσης Δικαστικής ή Διοικητικής Αρχής». Περαιτέρω, στο άρθρο 3 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι, «Η Γενική Συνέλευση του Π.Ι.Σ. αποτελείται από εκπροσώπους που εκλέγονται από τις Γενικές Συνελεύσεις των Ιατρικών Συλλόγων, με βάση το αριθμό των μελών τους κατά την ακόλουθη αναλογία . . .». Στο άρθρο 4 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι, «Η Γενική Συνέλευσις του Π.Ι.Σ. αποφασίζει επί παντός θέματος αναγομένου εις τους σκοπούς αυτού και ιδία εκλέγει τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ως και του Ανωτάτου Πειθαρχικού Συμβουλίου Ιατρών, ελέγχει τας πράξεις του Διοικητικού Συμβουλίου και εγκρίνει τον ετήσιον προϋπολογισμόν και απολογισμόν του Π.Ι.Σ. ως και τους εσωτερικούς κανονισμούς λειτουργίας της Γενικής Συνελεύσεως, του Διοικητικού Συμβουλίου και της εν γένει υπηρεσίας του Π.Ι.Σ.». Περαιτέρω, στο άρθρο 6 του αυτού νόμου ορίζεται ότι «Η εκλογή των εκπροσώπων των Ιατρικών Συλλόγων στην Γενική Συνέλευση του Π.Ι.Σ., γίνεται από τριετία συγχρόνως με την εκλογή των μελών των Διοικητικών και Πειθαρχικών τους Συμβουλίων», στο άρθρο 8 παρ. 1 (όπως η παρ. αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο πέμπτο του ν. 1425/1984, Α’ 30) ορίζεται ότι «Το Διοικητικό Συμβούλιο του Π.Ι.Σ. απαρτίζεται από 15 μέλη που εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση μεταξύ των μελών της, με το σύστημα της απλής αναλογικής σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται για την εκλογή των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των Ιατρικών Συλλόγων». Στο δε άρθρο 11 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι, «εντός οκτώ ημερών από της κατά το προηγούμενον άρθρον εκλογής των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, ο εξ αυτών λαβών τας περισσοτέρας ψήφους και εν ισοψηφία ο αρχαιότερος βάσει του χρόνου εγγραφής εις το Μητρώον του Συλλόγου, καλεί τους εκλεγέντας συμβούλους προς εκλογήν Προέδρου, Α’ και Β’ Αντιπροέδρων, Γενικού Γραμματέως και Ταμίου. Ούτοι εκλέγονται δια της απολύτου πλειοψηφίας των παρισταμένων μελών. Εν περιπτώσει μη επιτεύξεως απολύτου πλειοψηφίας η εκλογή επαναλαμβάνεται μεταξύ των δι’ εκάστην θέσιν δύο πρώτων πλειοψηφησάντων». Εξάλλου, στο άρθρο 11 παρ. 2 του Α.Ν. 1843/1951 (Α’ 178), που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2049/1952 (Α’ 97) ορίζεται ότι, «Διά Β.Δ/τος εφ’ άπαξ εκδιδομένου προτάσει του επί της Κοιν. Προνοίας Υπουργού μετά γνωμάτευσιν του Π.Ι.Σ. δύνανται να τροποποιηθώσι, συμπληρωθώσι και κωδικοποιηθώσι αι περί ιδρύσεως και λειτουργίας των Ιατρικών Συλλόγων και του πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και των Πειθαρχικών Συμβουλίων διατάξεις του Α.Ν. 1565/1939 . . .». Κατ’ εξουσιοδότηση της διατάξεως αυτής εκδόθηκε το β.δ/γμα 11-10/7.11.1957 «Περί τροποποιήσεως και κωδικοποιήσεως των περί Ιατρικών Συλλόγων και των Πειθαρχικών Συμβουλίων διατάξεων του Α.Ν. 1565/1939» (Α’ 225). Στα άρθρα 54 έως 56 προβλέπεται ο τρόπος ασκήσεως εποπτείας του Υπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας επί των Ιατρικών Συλλόγων και του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου. Ειδικότερα, στο άρθρο 56 αυτού ορίζεται ότι : «1. Δι’ αποφάσεως του Υπουργού Κοινωνικής Προνοίας δημοσιευομένης εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δύναται να παύωνται μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων Ιατρικών Συλλόγων ή και του Πανελληνίου τοιούτου ή και ολόκληρα Διοικητικά Συμβούλια αυτών, εάν ο Υπουργός κρίνη ότι ένεκεν επιδειχθείσης ραθυμίας ή άλλων σοβαρών λόγων παρακωλύεται η ομαλή λειτουργία των Συλλόγων και δεν εκπληρούνται οι σκοποί αυτών. 2. Δια της αυτής Υπουργικής αποφάσεως ανατίθεται η άσκησις της αρμοδιότητος του παυθέντος Διοικητικού Συμβουλίου εις Διοικούσας Επιτροπάς εκλεγομένας υπό του Ανωτάτου Υγειονομικού Συμβουλίου μεταξύ των μελών των οικείων Ιατρικών Συλλόγων των εχόντων το δικαίωμα του εκλέγεσθαι. 3. Αι κατά τ’ ανωτέρω διοικούσαι επιτροπαί υποχρεούνται όπως εντός εξαμήνου το βραδύτερον προβώσιν εις την διενέργειαν αρχαιρεσιών τους ανάδειξιν νέου Διοικητικού Συμβουλίου. 4. Αι διοικούσαι Επιτροπαί εις μεν τους Συλλόγους τους αριθμούντας μέλη άνω των πεντήκοντα ως και τον πανελλήνιον Ιατρικόν Σύλλογον είναι πενταμελείς εις δε τους λοιπούς τριμελείς. 5. Εν περιπτώσει παύσεως ολοκλήρου του Διοικητικού Συμβουλίου δέον να ορισθώσι κατά την αυτήν ως άνω διαδικασίαν ισάριθμοι αναπληρωταί των μελών της Διοικούσης Επιτροπής. 6. Εν περιπτώσει παύσεως του Προέδρου ή του Αντιπροέδρου ή του Ταμίου ή του Γραμματέως ή Συμβούλων τινών, διορίζονται κατά την αυτήν ως άνω διαδικασίαν, ως αντικαταστάται μέλη των οικείων Ιατρικών Συλλόγων έχοντα το δικαίωμα του εκλέγεσθαι ως και αναπληρωταί αυτών. 7. Εις τας περιπτώσεις αποποιήσεως του διορισμού, θανάτου, παραιτήσεως ή εκπτώσεως μέλους της Διοικούσης Επιτροπής, διορίζεται αντικαταστάτης κατά την αυτήν ως άνω διαδικασίαν. 8. Δια τας αρμοδιότητας του Προέδρου, Αντιπροέδρου, Ταμίου και Γραμματέως των Διοικουσών Επιτροπών ως και δια την λειτουργίαν αυτών έχουν εφαρμογή αι περί διοικητικών Συμβουλίων σχετικαί διατάξεις του παρόντος. 9. Εις τας περιπτώσεις αντικαταστάσεως ολοκλήρου Διοικητικού Συμβουλίου διά Διοικούσης Επιτροπής, οι προϋπολογισμοί και απολογισμοί των οικείων Συλλόγων υποβάλλονται προς έγκρισιν εις τον οικείον Νομάρχην του δε Π.Ι. Συλλόγου εις τον Υπουργόν Κοιν. Πρόνοιας». Περαιτέρω, στο άρθρο 1 παρ. 4 του ν. δ. 4111/1960 (Α’ 163) ορίζεται ότι, «Αι αρχαιρεσίαι των Πανελληνίων Ιατρικού και Οδοντιατρικού Συλλόγων επικυρούνται δι’ αποφάσεως του Υπουργού Προνοίας». Τέλος, στο άρθρο 1 του πρ.δ/τος 369/1997 (Α’ 241, διορθ. Α’ 260) ορίζεται ότι, «Διατηρείται στον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας η εποπτεία των κατωτέρω Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) των τομέων Υγείας και Πρόνοιας . . . 8. Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ), (άρθρο 54 β.δ. 7-11-57, ΦΕΚ Α’ 225).

[anastasios theodoridis]

9. Επειδή, η αναγωγή μιας επαγγελματικής οργανώσεως σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου σωματειακού χαρακτήρα και η υποχρεωτική συμμετοχή σ’ αυτό των μελών της είναι κατ’ αρχήν σύμφωνη με τα οριζόμενα στα άρθρα 5 παρ. 1 και 12 παρ. 1 του Συντάγματος εφόσον από τον νόμο ανατίθενται στις συγκεκριμένες επαγγελματικές οργανώσεις η εκπλήρωση γενικότερων δημόσιων σκοπών. Επιβάλλεται όμως η πρόβλεψη ορισμένων εγγυήσεων, όπως είναι η ελεύθερη εκλογή της διοίκησης αυτού του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου από τα μέλη του. Η δε εποπτεία της κρατικής διοικήσεως, η οποία αποβλέπει στην περιφρούρηση της κανονικής λειτουργίας των επαγγελματικής υφής νομικών αυτής προσώπων προς εκπλήρωση των ανατεθειμένων από τον νόμο δημοσίων σκοπών πρέπει, για να μην αντίκειται και προς την συνταγματική αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος), να περιορίζεται μόνο σε έλεγχο νομιμότητας και ότι και σκοπιμότητας των πράξεων των οργάνων των εν λόγω επαγγελματικών συλλόγων. Ενόψει αυτού, η κατ’ άρθρο 56 του β.δ/τος 11-10/7.11.1957 άσκηση εποπτείας από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει, ερμηνευόμενη σύμφωνα με το Σύνταγμα, την έννοια ότι ο Υπουργός ασκεί μόνο έλεγχο νομιμότητας επί των πράξεων των οργάνων διοικήσεως των ιατρικών συλλόγων και του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και δεν έχει αρμοδιότητα να προβεί σε ουσιαστικό έλεγχο της διαδικασίας αναδείξεως ή λειτουργίας των οργάνων διοικήσεως των εν λόγω συλλόγων (Πανελληνίου και Ιατρικών συλλόγων). Κατά την γνώμη όμως του Συμβούλου Γ. Ποταμιά εφόσον οι επαγγελματικές οργανώσεις είναι φορείς επαγγελματικών συμφερόντων ιδρύονται δε εκ του νόμου ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου προς εκπλήρωση γενικότερων δημόσιων σκοπών και προβλέπεται ως υποχρεωτική η συμμετοχή των μελών στις επαγγελματικές αυτές οργανώσεις ανήκει στην οργανωτική εξουσία του νομοθέτη η δυνατότητα, στηριζόμενη στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, να προβλέψει αρμοδιότητα εποπτείας επί των πράξεων των οργάνων διοικήσεως των δημόσιων επαγγελματικών συλλόγων η οποία δεν θα περιορίζεται μόνο σε έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των οργάνων αυτών αλλά θα εκτείνεται και σε ουσιαστικό έλεγχο. Ειδικότερα, είναι συμβατή με το Σύνταγμα η ρύθμιση του άρθρου 56 του β.δ/τος 11-10/7.11.1957 που προβλέπει το εξαιρετικό διοικητικό μέτρο της παύσεως του διοικητικού συμβουλίου των ιατρικών συλλόγων και του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, τους οποίους διαπιστώνει ο Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και οι οποίοι συνίστανται είτε σε υπαιτιότητα του παυομένου διοικητικού συμβουλίου είτε αι σε εξ αντικειμένου δημιουργηθείσα πραγματική κατάσταση και καθιστούν ως εκ της βαρύτητάς τους επιβλαβή για τον οικείο σύλλογο την πεαριτέρω παραμονή του διοικητικού συμβουλίου επειδή παρακωλύει την ομαλή λειτουργία του συλλόγου και την εκπλήρωση των σκοπών αυτού. Το εξαιρετικό αυτό μέτρο εποπτείας δεν παρίσταται δυσανάλογο σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό (άρθρ. 25 παρ. 1 του Συντ/τος). Λόγω όμως της φύσεως αυτού ως εξαιρετικού μέτρου η κατ’ εφαρμογή της ως άνω διατάξεως εκδιδομένη υπουργική απόφαση χρήζει εξειδικευμένης αιτιολογίας (βλ. ΣΕ 2302/1965, 1890/1966).
10. Επειδή, εν προκειμένω, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι, στις 8.2.2009 διενεργήθηκαν αρχαιρεσείες από τη Γενική Συνέλευση του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου για την ανάδειξη διοικητικού συμβουλίου του ΠΙΣ και ανωτάτου πειθαρχικού συμβουλίου ιατρών. Ο πλειοψηφήσας σε αριθμό ψήφων, για την εκλογή μελών διοικητικού συμβουλίου, Μ. Βλασταράκος, ήδη παρεμβαίνων, συγκάλεσε κατ’ άρθρο 11 του ν. 727/1977 για την 16.2.2009 σε συνεδρίαση το Διοικητικό Συμβούλιο προς εκλογή Προέδρου, Α’ και Β’ Αντιπροέδρων, Γενικού Γραμματέα και Ταμία. Κατά τη συνεδρίαση προέκυψε διαφωνία ως προς τον τρόπο αναδείξεως στις συγκεκριμένες θέσεις, αν δηλαδή η ανάδειξη θα γινόταν με φανερή ή μυστική ψηφοφορία. Ο Νομικός Σύμβουλος του ΠΙΣ γνωμοδότησε ότι η ψηφοφορία πρέπει να είναι φανερή. Επακολούθησε νέα άκαρπη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου στις 25.2.2009. Στις 7.3.2009 συνέρχεται εκ νέου το Δ.Σ. Όπως προκύπτει από τα πρακτικά συνεδριάσεως που υπογράφονται από τον Μ. Βλασταράκο, μόνη υποψηφιότητα για τη θέση του Προέδρου, τέθηκε αυτή του Εμμ. Καλοκαιρινού, πρώτου αιτούντος, ο οποίος, σε φανερή ψηφοφορία έλαβε 5 αρνητικές ψήφους, ενώ οι 10 από τους 15 συμβούλους αρνήθηκαν να ψηφίσουν με την διαδικασία αυτή. Στο σημείο αυτό της συνεδριάσεως 9 εκ των 15 συμβούλων κατέθεσαν δήλωση, με την οποία ανέφεραν ότι, ενόψει της παρελκυστικής συμπεριφοράς του Μ. Βλασταράκου δεν κατέστη δυνατή η συγκρότηση σε σώμα του Διοικητικού Συμβουλίου και για τον λόγο αυτό αποφασίζουν να προβούν σε μυστική ψηφοφορία για την ανάδειξη Προέδρου, Α’ και Β’ Αντιπροέδρων, Γενικού Γραμματέα και Ταμία, καλώντας και τους λοιπούς συμβούλους να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Ενόψει της εξέλιξης αυτής, οι υπόλοιποι 6 σύμβουλοι αποχώρησαν από την συνεδρίαση και οι εναπομείναντες 9 προέβησαν σε μυστική ψηφοφορία, από την οποία προέκυψε η συγκρότηση σε σώμα του Δ.Σ. Σύμφωνα με τα πρακτικά που υπογράφονται από τους 9 συμβούλους, μετά την αποχώρηση των λοιπών 6 συμβούλων, Πρόεδρος του Δ.Σ. του Π.Ι.Σ. εξελέγη ο Εμμ. Καλοκαιρινός και Γεν. Γραμματέας ο Κώστας Αλεξανδρόπουλος. Ο Μ. Βλασταράκος με επιστολή του (της 9.3.2009) προς τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης θεωρεί παράνομη την εκλογή προεδρείου στο Δ.Σ. του Π.Ι.Σ. και ζητεί την εφαρμογή του άρθρου 56 του β.δ/τος 11-10/7.11.1957 και τον ορισμό Διοικούσης Επιτροπής. Οι Ιατρικοί Σύλλογοι Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης και Λάρισας (βλ. τις από 12.3.2009 σχετικές καταγγελίες) ανέφεραν στον Υπουργό ότι δεν ήταν νόμιμη η διαδικασία συγκροτήσεως του Δ.Σ. του Π.Ι.Σ., ότι το φερόμενο ως εκλεγέν Δ.Σ. έπρεπε να παραιτηθεί και ο Υπουργός έπρεπε να εφαρμόσει το άρθρο 56 του β.δ/τος 11-10/7.11.1957. Οι εκ των αιτούντων, Εμμ. Καλοκαιρινός και Κων/νος Αλεξανδρόπουλος με την από 13.3.2009 εξώδικη δήλωση – απάντηση προς τον Υπουργό θεωρούν νόμιμη την διαδικασία συγκροτήσεως σε σώμα του Δ.Σ. Εν συνεχεία, οι ίδιοι αιτούντες με την από 18.3.2009 έγγραφη αναφορά τους προς τον Υπουργό του επεσήμαναν ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 56 του β.δ/τος του 1957. Κατόπιν αυτών ο Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης προέβη, με την προσβαλλόμενη απόφαση, σε παύση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΙΣ όπως αυτό συγκροτήθηκε κατά τη συνεδρίαση της 7.3.2009 και όρισε Διοικούσα Επιτροπή στην οποία ανέθεσε την άσκηση της αρμοδιότητας του παυθέντος Δ.Σ. και την υποχρέωση όπως εντός εξαμήνου το βραδύτερο αναδειχθεί νέο Δ.Σ. Ως αιτιολογία της παύσεως του Δ.Σ. αναφέρεται ότι, «12. Το γεγονός ότι παρακωλύεται η ομαλή λειτουργία του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και δεν εκπληρούνται οι σκοποί αυτού με την υφιστάμενη συγκρότηση του Διοικητικού του Συμβουλίου σύμφωνα με τα ανωτέρω (7), (, (9) και (10) και με δεδομένο ότι ο Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μπορεί να παρέμβει για την προάσπιση της νομιμότητας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 56 του β.δ. 11-10/7.11.1957». Εν προκειμένω όμως ο Υπουργός προβαίνοντας ο ίδιος σε ουσιαστική εκτίμηση των συνθηκών αναδείξεως του νέου Δ.Σ. του Π.Ι.Σ. και αποφαινόμενος ότι παρακωλύεται η ομαλή λειτουργία του Π.Ι.Σ. και ότι δεν εκπληρούνται οι σκοποί αυτού με την υφιστάμενη συγκρότηση του Διοικητικού του Συμβουλίου υπερέβη την αρμοδιότητά του, που είναι κατά τα ήδη εκτεθέντα, ο έλεγχος νομιμότητας της διαδικασίας συγκροτήσεως σε σώμα του νέου Δ.Σ. Για τον λόγο αυτό πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, ως μη νόμιμη. Κατά την γνώμη του Συμβούλου Γ. Ποταμιά ο Υπουργός είχε, σύμφωνα με το άρθρο 56 του β.δ/τος της 11-10/7.11.1957 κατ’ αρχήν εξουσία να εκτιμήσει τη συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων και να λάβει το εξαιρετικό μέτρο της παύσεως του διοικητικού συμβουλίου του Π.Ι.Σ. και του ορισμού της Διοικούσας Επιτροπής, προηγουμένως όμως έπρεπε, ενόψει της φύσεως του μέτρου ως εξαιρετικού που συνιστά έντονη επέμβαση στην αυτοδιοίκηση των ιατρικών συλλόγων, ο Υπουργός να μην αρκεσθεί στις γραπτές καταγγελίες αλλά να προβεί σε εκτίμηση των αντικειμενικών συνθηκών που παρακώλυαν την ομαλή λειτουργία του Π.Ι.Σ. και εν συνεχεία να επιλέξει το λιγότερο επαχθές μέτρο για την διαφύλαξη της κανονικής λειτουργίας του Π.Ι.Σ. (π.χ. έλεγχο νομιμότητας της πράξεως αναδείξεως του Δ.Σ. του Π.Ι.Σ. της 7.3.2009). Και κατά την γνώμη αυτή η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί, για το λόγο όμως ότι παρίσταται πλημμελώς αιτιολογημένη, σύμφωνα με τα προδιαληφθέντα. Κατόπιν των ανωτέρω παρέλκει η εξέταση των λοιπών λόγων ακυρώσεως, η δε υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί στον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για να εκφέρει νέα κρίση που να είναι νόμιμη.

Διά ταύτα
Δέχεται την αίτηση.
Ακυρώνει την υπ’ αριθμ. Υ7α/ΓΠ οικ. 39293/20.3.2009 απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΦΕΚ 133/30.3.2009, τ. ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ . . .).
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.
Απορρίπτει τις παρεμβάσεις.
Αναπέμπει την υπόθεση στον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης προκειμένου να εκφέρει νέα κρίση που να είναι νόμιμη.
Επιβάλλει στο Δημόσιο και στους παρεμβαίνοντες τη δικαστική δαπάνη των αιτούντων, η οποία ανέρχεται στο ποσό των εννιακοσίων είκοσι (920) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 3 Ιουλίου 2009
Ο Πρόεδρος του Γ’ Τμήματος   Η Γραμματέας του Γ’ Τμήματος


      Γ. Σταυρόπουλος      Α. Τριάδη
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 21ης Σεπτεμβρίου 2009.
Ο Πρόεδρος του Γ' Τμήματος                            Η Γραμματέας


     Γ. Σταυρόπουλος                                    Δ. Τετράδη - Χαρλαύτη