Γλώσσα και σκέψη.Σκέψη και γλώσσα.Σκεπτόμαστε όπως μιλάμε ή μιλάμε όπως σκεπτόμαστε;
Απόσπασμα από το βιβλίο φιλοσοφίας της Γ' λυκείου:
"Γλώσσα και λόγος
Η γλώσσα πολιτιστική κατάκτηση
Λέγοντας γλώσσα εννούμε ένα σύστημα συμβόλων που μας επιτρέπει να εκφραζόμαστε και να σκεπτόμαστε. Η ιδιότητα του ανθρώπου ως όντος κοινωνικού, που δημιουργεί την ιστορία του αλλά και δημιουργείται απ' αυτή, μας υποχρεώνει να θεωρήσουμε την επικοινωνία μεταξύ των ατόμων ως συστατικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης.
Η γλώσσα είναι ένας κώδικας επικοινωνίας που διαμορφώθηκε με μια αργή διαδικασία και αποτέλεσε σπουδαία πολιτιστική κατάκτηση.
Γλώσσα και σκέψη
Υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στη γλώσσα και τη σκέψη. Όμως δεν είναι το ίδιο πράγμα.
Η γλώσσα είναι ένα συμβατικό σύστημα συμβόλων.
Η σκέψη είναι έμφυτη ικανότητα του ανθρώπου, η οποία μεταδίδεται κληρονομικά ως προδιάθεση και αναπτύσσεται σταδιακά χάρη στους ερεθισμούς του κοινωνικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Γλώσσα και σκέψη διαμορφώνονται χάρη στην αλληλεπίδρασή τους, συνυφαίνονται και «συλλειτουργούν», σε σημείο να είναι προβληματική αν όχι αδύνατη η διάκριση της μιας από την άλλη. Επομένως δεν είναι ορθή η άποψη, σύμφωνα με την οποία η σκέψη προηγείται και η γλώσσα ακολουθεί, για να την εκφράσει. Ο άνθρωπος δε μιλάει μόνο, αλλά και σκέπτεται με τη γλώσσα. Όσο ωριμάζει πνευματικά ένα άτομο τόσο περισσότερο χρησιμοποιεί καθώς σκέπτεται λέξεις-σύμβολα και εγκαταλείπει τις εικόνες-παραστάσεις. Η σκέψη αναδύεται μαζί με τη μορφή που την εκφράζει και μέσα σε αυτήν.
Η σκέψη ως διάλογος διαμέσου της γλώσσας
Σκέψη, είναι ο διάλογος της «ψυχής» με τον εαυτό της και γλώσσα είναι η προφορική ή γραπτή έκφραση της σκέψης.
Επομένως η φράση: "το σκέπτομαι, το ξέρω, αλλά δεν μπορώ να το διατυπώσω" δείχνει σκέψη, που είναι τάχα έτοιμη, αλλά δεν μπορεί να εκφραστεί, στην πραγματικότητα είναι ένα νεφέλωμα, κάτι συγκεχυμένο που πρέπει να δουλευτεί ακόμη, για να σχηματιστεί.
Χωρίς αμφιβολία, υπάρχουν ανάμεικτα συναισθήματα, μεταφυσικές ενατενίσεις ή μυστικά οράματα που δεν είναι δυνατόν να τα εκφράσει κανείς γλωσσικά. Όμως αυτά είναι βιώματα και πνευματικές δραστηριότητες έξω από το χώρο της λογικής σκέψης. Το "άρρητο", δηλαδή το ανέκφραστο, είναι κατά βάθος "αδιανόητο", δηλαδή κάτι που δεν μπορεί κανείς να το συλλάβει λογικά.
Χάρη στη γλώσσα η σκέψη παύει να είναι αδιαμόρφωτη πρόθεση και μετατρέπεται σε συγκροτημένο λόγο. Αν όμως η σκέψη χωρίς τη γλώσσα είναι ανεκπλήρωτη δυνατότητα, η γλώσσα χωρίς τη σκέψη είναι σώμα χωρίς ψυχή.
Το ότι η σκέψη ταυτίζεται με τον ενδιάθετο και συνυφαίνεται με τον προφορικό ή το γραπτό λόγο δε σημαίνει ότι πίσω από κάθε γλωσσική έκφραση βρίσκεται αναγκαστικά και μια λογική σκέψη.
Υπάρχουν άθρωποι που προσπαθούν να εκφραστούν λογικά, ενώ απλώς και μόνο μιλούν και άλλοι που μιλούν χωρίς να μπορούν (ή χωρίς να θέλουν...) να πουν τίποτα.Η έννοια του λόγου
Η ομιλία ή το γραπτό κείμενο, που η άψογη, γλωσσικά, οργάνωσή τους ζωοποιείται από μια συγκροτημένη σκέψη, αποτελούν λόγο.
Οι αρχαίοι Έλληνες όχι μόνο είχαν συναιρέσει γλώσσα και σκέψη στην πολυσήμαντη έννοια του λόγου, αλλά και πρώτοι τοποθέτησαν το λόγο στο κέντρο της πολιτιστικής ζωής τους, έτσι ώστε αυτός να αποτελέσει το κύριο επίτευγμα του ελληνικού πνεύματος.
Και στις μέρες μας, οι λεγόμενες "επιστήμες του ανθρώπου" (ψυχολογία, κοινωνιολογία, ιστορία, πολιτική οικονομία και ανθρωπογεωγραφία) εμπνέονται από τη μελέτη της γλώσσας και θεωρούν τη γλωσσολογία επιστήμη-κλειδί για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους. Αυτό για δύο αιτίες: α) οι επιστήμες αυτές εισάγουν στη μελέτη του αντικειμένου τους την έννοια της δομής που την συναντούμε στη γλώσσα περισσότερο από οπουδήποτε αλλού. β) Οι γλωσσικές δομές, εμφανίζουν κάποια σταθερότητα, έτσι ώστε η μελέτη της γλωσσολογίας να αποκαλύπτει μια βαθύτερη λογική οργάνωση που χαρακτηρίζει το ανθρώπινο πνεύμα και την ίδια τη φύση των πραγμάτων. Ο λόγος μάς ανοίγει το δρόμο της λογικής.
Λογική είναι ο κλάδος εκείνος της φιλοσοφίας που ερευνά τα γενικά πλαίσια, μέσα στα οποία πρέπει να κινηθεί η σκέψη, ώστε να τηρεί τις θεμελιώδεις αρχές της και να καταλήγει σε συμπεράσματα χωρίς άλματα, κενά και αντιφάσεις."
Προσωπικά, όσον αφορά στη σύνταξη και τη στίξη, θα προτιμούσα το κείμενο που δημοσιεύεται στο forum, "αχτένιστο".Μου "λέει" περισσότερα.
Όσον αφορά στην ορθογραφία, αν ο Μποστ έγραφε στο forum μας, θα τον έπαιρνα πολύ, μα πάρα πολύ στα σοβαρά.
Θέμα: Δεν έχει σημασία μόνο το περιεχόμενο του μηνύματός μας αλλά και η μορφή του. (Αναγνώστηκε 213086 φορές)
17 Απριλίου 2010, 15:35:47