Το φαινόμενο του «αδικαιολογήτως παρών» (presenteeism).

[Argirios Argiriou]

Καθημερινή.  04/08/2013

Δίκοπο μαχαίρι για τα στελέχη η απόφαση να φύγουν διακοπές.

της Χριστινας Δαμουλιανου.

Πιστό στην παράδοση το βρετανικό Ινστιτούτο Μάνατζμεντ δεν παρέλειψε και εφέτος να καταγράψει τη στάση των μελών του απέναντι στον θεσμό των θερινών διακοπών. Κυρίως όμως τους λόγους που τους ωθούν να αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό ή ακόμη και άρνηση ένα εργασιακό δικαίωμά τους. Κάτι που συμβαίνει το φετινό καλοκαίρι και το έφερε στη δημοσιότητα με σχετική έρευνά του. Συγκεκριμένα, ο ένας στους δύο μάνατζερ δεν έχει κάνει κανένα σχέδιο για θερινές διακοπές, ενώ ένα 35% έχει ήδη «τραβήξει φρένο» για οποιαδήποτε διακοπή στην εργασία. Ο μεγάλος φόρτος εργασίας είναι ο κυρίαρχος λόγος για την άρνηση αυτή. Ακόμη και εκείνοι που θα κάνουν χρήση της αδείας τους δηλώνουν είτε ότι δεν θα λείψουν ολόκληρο το χρονικό διάστημα που δικαιούνται, είτε ότι και στη διάρκεια των διακοπών θα διεκπεραιώνουν κάποιες εργασίες.

Υπάρχει βέβαια και ένα ποσοστό «ψύχραιμων» μάνατζερ που δηλώνουν ότι δεν θα ελέγξουν ούτε μια φορά το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο τους. Ενώ, μια «νοσηρή» μειονότητα (12%) δηλώνει ότι θα το ελέγχει καθημερινά. Και σε αραιότερα διαστήματα, σχεδόν οι υπόλοιποι. Χαρακτηρίζουν την ετήσια άδεια «ευλογία και κατάρα». Σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι οι διακοπές τούς ανανεώνουν και τους ξεκουράζουν. Ωστόσο, σε ένα σημαντικό ποσοστό δηλώνουν ότι τους στοιχίζουν οκτώ ώρες επιπλέον εργασία την εβδομάδα, τόσο πριν φύγουν, όπως και μετά την επιστροφή τους. Κάτι, που συμβαίνει ακόμη και σε εκείνους που δηλώνουν ότι προκειμένου να αποφύγουν το «στρίμωγμα» όταν επιστρέψουν, διεκπεραιώνουν κάποιες εργασίες και κατά τη διάρκεια των διακοπών τους.

Προτροπή και σχόλιο του Ινστιτούτου είναι ότι «τώρα που η οικονομία παίρνει τα πάνω της και οι μάνατζερ εργάζονται σκληρότερα και περισσότερες ώρες, είναι η κατάλληλη στιγμή να κάνουν ένα καλοσχεδιασμένο διάλειμμα. Ασφαλώς, είναι αλήθεια ότι η απουσία λόγω αδείας δημιουργεί «μπερδέματα». Ομως, όταν κάποιος εξοπλισθεί με τις απαραίτητες δεξιότητες και με τις τεχνικές που απαιτούνται για να διαχειρίζεται τον εαυτό του και να δημιουργεί αποτελεσματικές ομάδες, αυτό είναι η καλύτερη προσφορά προς την εργασία και κάνει εύκολη υπόθεση το να την διακόψετε λόγω αδείας».

Και, επειδή στη Βρετανία οι διακοπές των στελεχών βρίσκονται σταθερά κάτω από τον ερευνητικό φακό του Ινστιτούτου, έχει κατά καιρούς καταγραφεί και το τι κάνουν οι μάνατζερ όταν βρίσκονται σε άδεια. Κυρίαρχο συμπέρασμα είναι ότι -κατά ένα μεγάλο ποσοστό- τον χρόνο της άδειας τον ροκανίζουν οι εργασίες που ολόκληρο τον χειμώνα δεν είχαν τον χρόνο να τις κάνουν και τις μετέθεταν στο χρονοντούλαπο των εκκρεμοτήτων… Οι περισσότεροι καταπιάνονται με κατασκευαστικές εργασίες DΙY (Do It Yourself - κάν’ το μόνος σου), αρκετοί με την κηπουρική και ακολουθούν εκείνοι που βάζουν τάξη στο «χαρτοβασίλειο» που διατηρούν και στο σπίτι τους. Ασφαλώς, πολλοί δίνουν χρόνο στα παιδιά τους είτε σε άλλα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς τους και ελάχιστοι διαλέγουν ενεργητικές δραστηριότητες για τις διακοπές τους. Ο συνδυασμός μιας παραλίας -άντε και κάποιου πολιτιστικού γεγονότος- είτε μια ήσυχη επαρχιακή πόλη φαίνεται να είναι στις επιλογές πολλών.

Αδικαιολογήτως παρών
Οι επιχειρήσεις καλούνται όμως να «κάτσουν κάτω και να αντιμετωπίσουν» αυτό το φαινόμενο του «αδικαιολογήτως παρών» (presenteeism). Δηλαδή της απροθυμίας των εργαζομένων να κάνουν χρήση της αδείας -κανονικής είτε αναρρωτικής- που δικαιούνται. Ενα φαινόμενο, που αφενός τρέφεται από την ακαμψία των σχετικών πολιτικών, αφετέρου έχει αποδειχθεί ότι «κάθε άλλο παρά εγγυάται υψηλά επίπεδα αποδοτικότητας».

Στις ΗΠΑ
Οπως είναι γνωστό, το φαινόμενο έχει ερευνηθεί και στις ΗΠΑ και θεωρείται από τα σοβαρότερα και πλέον δυσεπίλυτα προβλήματα με σημαντικό κόστος για τις επιχειρήσεις, που υπερβαίνει και αυτό από τη μείωση της παραγωγικότητας λόγω απουσιών του προσωπικού για διαφορετικούς λόγους. Συνδέεται επίσης με μεγάλη εργασιακή ανασφάλεια, ενώ σε περίπτωση αδείας για λόγους υγείας ο εργαζόμενος δυνατόν να μην κάνει χρήση προκειμένου να μη γίνει ευρύτερα γνωστό το πρόβλημά του. Συνιστάται λοιπόν στους εργοδότες όχι μόνο να διευκολύνουν τους εργαζόμενους να παίρνουν την άδειά τους, αλλά να τους παρέχουν και κίνητρα.

Οσο για τις θερινές διακοπές, είναι μοναδική ευκαιρία να ρίξει φως σε ένα από τα φαινόμενα των καιρών μας, που είναι το presenteeism, και να αποδείξει ότι είναι ο «δούρειος ίππος» αφενός της δήθεν δέσμευσης και αφοσίωσης των εργαζoμένων προς την επιχείρηση - αλλά και της αυταπάτης των εργοδοτών, ότι έτσι διασφαλίζεται η μη μείωση της παραγωγικότητας στην επιχείρησή τους εξαιτίας των απουσιών του προσωπικού.

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος