Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή
ΕίσοδοςTης Mαριαννας Tζιαντζη (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)
Φέτος το φθινόπωρο όλοι συγκινηθήκαμε με τους «θαμμένους ζωντανούς», τους 33 παγιδευμένους μεταλλωρύχους στη Χιλή, όλοι χαρήκαμε που διασώθηκαν. Ομως, ένα γαλλικό ντοκιμαντέρ με τίτλο «Στα έγκατα της Νέας Υόρκης» (ΕΤ1, 18/12) μας υπενθύμισε ότι πολλοί ζουν οικειοθελώς θαμμένοι ζωντανοί στο «Μεγάλο Μήλο», στην πολιτιστική και οικονομική μητρόπολη του σύγχρονου κόσμου.
Δεν συνηθίζω, μεσάνυχτα Σαββάτου, να βλέπω ντοκιμαντέρ και μάλιστα για θέματα τόσο ζοφερά, όμως παρά την αρχική μου απόφαση να ρίξω μια ματιά και ύστερα να κάνω ζάπινγκ, καθηλώθηκα μπροστά στην οθόνη, ξεχνώντας νύστα και κούραση. Στη Νέα Υόρκη υπάρχουν 460 εγκαταλελειμμένοι σταθμοί του μετρό, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται μέχρι και 18 επίπεδα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και συνδέονται με σήραγγες. Από τη δεκαετία του ’80, αυτός ο υπόγειος κόσμος είχε γίνει ημιμόνιμος τόπος κατοικίας για χιλιάδες αστέγους, πολλοί από τους οποίους ήταν βετεράνοι του Βιετνάμ. Μετά το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους, οι σταθμοί εκκενώθηκαν από τις αρχές, όμως, σύντομα οι άστεγοι επέστρεψαν. Μια Γαλλίδα σκηνοθέτις, η Σαντάλ Λασμπά, κατέβηκε στον «κάτω κόσμο» και τον αποτύπωσε στην ταινία της, αφιερώνοντας ένα ολόκληρο έτος στα γυρίσματα και, κυρίως, στην προσπάθεια να κερδίσει την εμπιστοσύνη κάποιων ανθρώπων που θυμίζουν τους Μόρλοκς στη «Μηχανή του Χρόνου» του Ουέλς.
Ταινία σκοτεινή στην κυριολεξία, αφού οι σήραγγες δεν φωτίζονται. Οι άστεγοι φτάνουν στα υπόγεια σπήλαια μέσα από καταπακτές, γλιστρούν μέσα από σχισμές και άλλα μυστικά περάσματα, σέρνονται σε στοές μέχρι να βρουν μια κόχη. Κάποιοι οργανώνουν στοιχειωδώς την καθημερινή ζωή τους. Η κάμερα αποτυπώνει φωλιές αγριμιών: ένα ξέστρωτο βρώμικο στρώμα, μια κατσαρόλα, μερικά έπιπλα μαζεμένα από τον δρόμο, μια βαλίτσα με λίγα καθαρά ρούχα για τις έκτακτες εμφανίσεις στον πάνω κόσμο.
Είναι βαρύς, φονικός ο χειμώνας στη Νέα Υόρκη, ιδίως όταν χιονίζει. Ετσι, οι άνθρωποι του δρόμου γίνονται οι «άνθρωποι τυφλοπόντικες». Αρκετοί μιλούν για την υπόγεια ζωή τους, για τις σχέσεις ανταγωνισμού αλλά και σποραδικής αλληλεγγύης που αναπτύσσονται μεταξύ τους, όμως αυτό που έχει σημασία δεν είναι το τι λένε, αλλά το «πώς» ζουν αυτοί οι άνθρωποι, αν αυτό που ζουν λέγεται ζωή.
Η ταινία γυρίστηκε το 2008, πριν από την κατάρρευση της Lehman Brothers, και αναρωτιέται κανείς ποιες δημογραφικές αλλαγές έφερε η οικονομική κρίση σ’ αυτήν την πόλη των σκιών.
Στην Ελλάδα, ο πάνω και ο κάτω κόσμος δεν διατάσσονται κατακορύφως, αλλά συνυπάρχουν οριζοντίως. Στολίζουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο, φωταγωγούμε τους δρόμους μας, όμως, συχνά μια λεπτή μεσοτοιχία ή ένα διάφανο τζάμι αυτοκινήτου μάς χωρίζει από τον στεναγμό και το ουρλιαχτό των Μόρλοκς της δικής μας χώρας και εποχής.