Η ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ [ e- HEALTH ] .

[Gatekeeper]

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

Η ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Εισήγηση Γιάννη Δατσέρη,Πυρηνικού Ιατρού, Διευθυντή ΕΣΥ, ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», Αντιπροέδρου του ΚΕΣΥ
17 Φεβρουαρίου 2010

Ένα πρόγραμμα ψηφιοποίησης των υπηρεσιών υγείας αποσκοπεί στην παροχή υγειονομικών πληροφοριών στο σωστό πρόσωπο, στο σωστό τόπο και χρόνο, μέσω ασφαλούς ηλεκτρονικού τρόπου. Η εφαρμογή επιδιώκει να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας.

Την προηγούμενη δεκαετία σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και άλλες αναπτυγμένες χώρες ξεκίνησαν να υλοποιούν προγράμματα e-health χρονικού ορίζοντα τριετίας έως δεκαετίας, αναλόγως της διάρθρωσης του υγειονομικού και κοινωνικου/ασφαλιστικού τους συστήματος , καθώς και της διείσδυσης του διαδικτύου στις χώρες τους.
Αρκετές από τις χώρες αυτές, στο σχεδιασμό των προγραμμάτων τους αντιμετώπισαν το πρόβλημα των εγκατεστημένων και σε εξέλιξη περιφερειακών, μικρότερων τοπικών ή κατά φορέα προγραμμάτων. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τα προγράμματα αυτά έχουν διαφορετικές αφετηρίες , προσεγγίσεις και επιλογές. Είναι τελικά αποσπασματικά. Το κυριότερο: Δεν έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.
Αυτή είναι και η Ελληνική εμπειρία , με μεγαλύτερο όμως κατακερματισμό. Έχουμε προσπάθειες Ασφαλιστικών Φορέων( με πρώτη του ΙΚΑ) , δεκάδων Νοσοκομείων, φορέων του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ( ΕΚΕΒΥΛ, ΚΕΕΛΠΝΟ , ΕΟΦ κλπ), τομέων της κεντρικής κυβέρνησης ( προμήθειες, στρατιωτικά Νοσοκομεία), αλυσίδων ιδιωτικών φορέων και ιδιωτικών κλινικών και τέλος της ΕΕ ( πρόγραμμα e-health EU).
Από την εμπειρία των άλλων χωρών προκύπτει ότι όσο τα διαφορετικά συστήματα προχωρούν και αυξάνονται , τόσο δυσκολότερα θα συνενωθούν. Θα κοστίζουν δε ακριβότερα τόσο η διατήρησή τους, όσο και οι προσπάθειες σύζευξής τους.
Από όσο γνωρίζω, όσες χώρες εφαρμόζουν προγράμματα e-health επέλεξαν ΝΕΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ.

Άποψή μου είναι ότι αυτή πρέπει να είναι και η Ελληνική επιλογή.

Ένα εθνικό πρόγραμμα ψηφιοποίησης των υπηρεσιών υγείας συνιστά σημαντική διαρθρωτική παρέμβαση και μεταρρύθμιση, γιατί
- μπορεί να ελέγξει τις ροές χρηματοδότησης και των δαπανών
- μπορεί να αποτρέψει σε σημαντικό βαθμό τη τεχνητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας και τη διαφθορά (εξυγίανση)
- θα καταγράψει για πρώτη φορά το υγειονομικό δυναμικό της χώρας
- θα καταγράψει για πρώτη φορά δημογραφικά στοιχεία
- κυρίως όμως θα προσφέρει εύκολη πρόσβαση, ταχύτητα εξυπηρέτησης, ασφάλεια και καλύτερη ποιότητα παροχής υπηρεσιών στον πολίτη.

Χρειάζεται η εφαρμογή μιας εθνικής πύλης στο διαδίκτυο που οδηγεί σε μια «λεωφόρο» με υποδομές και κανόνες που να επιτρέπουν τις υγειονομικές πληροφορίες να διακινούνται (πρόσβαση-διανομή) με ενιαίο τρόπο.
Οι πληροφορίες δεν μπορούν να διακινηθούν στο δίκτυο αν δεν υπάρχουν: κοινά ή ευθυγραμμισμένα πρότυπα, πρωτόκολλα , κανόνες και γλώσσα. Ταυτόχρονα πρέπει να αποφευχθεί η δημιουργία μονοπωλιακών καταστάσεων, κίνδυνο που διέτρεξαν κάποιες χώρες. Σημαίνει ότι στην βασική κεντρική υποδομή και το αρχικό λογισμικό τίθενται οι απαραίτητοι κανόνες, κώδικες, στους οποίους προσαρμόζονται οι μελλοντικοί πάροχοι ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε οργανισμούς, ιδρύματα, νοσοκομεία ή οι πάροχοι νέων προγραμμάτων.

Για τη σύνδεση στο δίκτυο και το περιεχόμενο των πληροφοριών πρέπει να διέπεται από την αρχή όσα περισσότερα προβλέψουμε, τόσο το καλύτερο.

Κάθε επιλογή πρέπει να είναι απλή και εύχρηστη για τους τελικούς αποδέκτες.

Τι συνδέεται
- Κεντρική Διοίκηση και οι Ειδικές σχετικές Υπηρεσίες Υπουργείων Εσωτερικών ,Διοίκησης και e-διακυβέρνησης, Οικονομικών, Οικονομίας, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Προστασίας του Πολίτη.
- Ασφαλιστικοί Οργανισμοί με όλα τα παραρτήματά και τα υποκαταστήματά τους.
- Περιφερειακές Διοικήσεις Υγείας
- ΕΚΑΒ
- Νοσοκομεία κάθε νομικού καθεστώτος , με όλα τα Τμήματα και τις μονάδες τους
- Κέντρα Υγείας κάθε νομικού καθεστώτος, με όλα τα Τμήματα και τις μονάδες τους
- Προνοιακοί Φορείς που παρέχουν υπηρεσίες υγείας
- Κλινικές με όλα τα Τμήματα και τις μονάδες τους
- Ιδιωτικά διαγνωστικά και κάθε μορφής πρωτοβάθμια ιδιωτικά ιατρικά κέντρα
- Ιατρικούς, οδοντιατρικούς και φαρμακευτικούς συλλόγους
- Φαρμακεία
- Ιδιωτικά Ιατρεία
- Ιδιωτικά Οδοντιατρεία

Τι περιέχει/διακινεί
- Μητρώα Υγειονομικών Μονάδων κάθε μορφής, ανά περιοχή ( με όλα τα τμήματά τους)
- Μητρώα Ιατρών, Οδοντιάτρων, Φαρμακοποιών, ανά περιοχή
- Συνταγές φαρμάκων, που τις διακινεί ηλεκτρονικά
- Παραπομπές ασθενών προς άλλη υγειονομική μονάδα ή ιατρό
- Παραπομπές ασθενών για βιοπαθολογικές εξετάσεις
- Παραπομπές ασθενών για απεικονιστιικές εξετάσεις

- Γνωματεύσεις βιοπαθολογικών εξετάσεων*
- Γνωματεύσεις απεικονιστικών εξετάσεων*
- Εισιτήρια προς κάθε υγειονομική μονάδα*
- Περιληπτικά εξιτήρια από κάθε υγειονομική μονάδα*
- Χρήση υγειονομικού υλικού ανά ασθενή ,ανά νοσηλεία*
* Προβλέπεται αυτόματη ενημέρωση του Ασφαλιστικού φορέα και αν απαιτείται άμεση εκκαθάριση λογαριασμών.
- Εθνικό Συνταγολόγιο και λίστα Φαρμάκων
- Εθνική Ονοματολογία Ιατρικών πράξεων (όχι κοστολόγιο , πλην τιμών ΦΕΚ), επαφή με SNOMED (Systematized Nomenclature of Medicine) ;
- Υποστήριξη Ιατρών για σωστές αποφάσεις στην κλινική πράξη
- Υποστήριξη Ιατρών για σωστή επιλογή εργαστηριακών εξετάσεων
- Εθνικά πρωτόκολλα θεραπευτικών επιλογών
- Εθνική ιατρική Βιβλιοθήκη
- Προκηρύξεις θέσεων υγειονομικών επαγγελμάτων
- Δημογραφικά στοιχεία ( περιγεννητικά, αρχείο νεοπλασιών, παρατηρητήριο χρόνιων παθήσεων κλπ)
- Τηλεϊατρική συμβουλευτική ιατρική προς απομακρυσμένα νησιά και ακτοπλοία
- Απλές συμβουλές προς πολίτες ( επιδημίες, θέματα δημόσιας υγείας)
- Τέλος, τον εξατομικευμένο ηλεκτρονικό φάκελο υγείας [ κάρτα υγείας ] με ανοικτές επιλογές στοιχείων και αυξητικές πληροφοριακές δυνατότητες.
- Παρατηρητήριο τιμών κάθε μορφής υγειονομικής υπηρεσίας και υλικού.
- Παρατηρητήριο χρονίων παθήσεων

Τι πρέπει να περιέχεται ή να μπορεί οπωσδήποτε να συζευχθεί
- Μητρώο προμηθευτών υγειονομικού υλικού
- Μητρώο προμηθευτών γενικού υλικού προς υγειονομικές μονάδες του δημοσίου
- Μητρώο κατασκευαστών υγειονομικών μονάδων
- Κωδικοί υγειονομικού υλικού
- Προδιαγραφές κάθε κωδικού υγειονομικού υλικού
- Πρότυπα διακηρύξεων διαγωνισμών για κάθε κωδικό
- Προκηρύξεις και διεξαγωγή e-διαγωνισμών κάθε μορφής

Προϋποθέσεις
- Ισχυρή διοίκηση. Ο/Η έχων την υπευθυνότητα να είναι υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος ώστε να εισακούεται από όλους τους εμπλεκόμενους.
- Φορέας: του ΥΥΚΑ ευέλικτος από συνένωση προσωπικού υφισταμένων υπηρεσιών.
- Νομοθεσία: Υποχρεώσεων- Δικαιωμάτων -Υπηρεσίας- Προστασίας Δεδομένων-Διαπίστευσης.Αυστηρότητα μεταβατικών περιόδων προσαρμογής και συμμόρφωσης.
- Μέθοδοι αναγνώρισης/πρόσβασης στο δίκτυο ( κωδικοί ; ,κάρτα; ή και τα δύο;)

Χρηματοδότηση
- Κεντρική υποδομή , αρχικά προγράμματα και αρχικές δράσεις ΕΣΠΑ , ΠΔΕ
- Εκτροπή ,όπου είναι δυνατό , υπαρχόντων δράσεων ή προσπάθειες συζεύξεων όπου δεν είναι.
- Νοσοκομεία από υποχρεωτική δέσμευση τμήματος των κωδικών της ολοήμερης λειτουργίας (τα 78 που έχουν). Περιφερειακά ΕΣΠΑ τα άλλα

Χρονοδιάγραμμα πρώτης τριετίας
- Χρειάζεται ανάθεση μελέτης σε σύμβουλο; Ή εισήγηση ολιγομελούς επιτροπής στελεχών κυβέρνησης και φορέων. Η γνώμη μου είναι εισήγηση με προθεσμία ένα μήνα.
- 2010:Νομοθεσία – Προκήρυξη με μορφή κατεπείγοντος για κεντρική υποδομή/δίκτυο/προγράμματα – δημιουργία φορέα.
- 2011 Α Εξάμηνο: Υλοποίηση διαδικασιών καταγραφής /διαπίστευσης- Μητρώα–
Βασική εκπαίδευση
Σύνδεση Νοσοκομείων- ΚΥ
Διαγωνισμοί προμηθειών
Προκηρύξεις θέσεων υγειονομικών επαγγελμάτων
Β Εξάμηνο: Σύνδεση Φαρμακείων και Ηλεκτρονική συνταγογράφηση,
Συνταγολόγιο και Λίστα
Σύνδεση φορέων ιδιωτικού τομέα
Υλοποίηση,εισιτηρίων,εξιτηρίων,παραπομπών σε απεικονιστικές
εξετάσεις, γνωματεύσεις απεικονιστικών
Δημογραφικά στοιχεία

- 2012: Α εξάμηνο Παραπομπές και γνωματεύσεις βιοπαθολογικών
Χρήση υγειονομικού υλικού ανά ασθενή ,ανά νοσηλεία
Ονοματολογία πράξεων
Συμβουλές στο κοινό
Ιατρική υποστήριξη
- Β εξάμηνο Προδιαγραφές κάθε κωδικού υγειονομικού υλικού
Πρότυπα διακηρύξεων διαγωνισμών για κάθε κωδικό
e-Διαγωνισμοί
Λήξη μεταβατικής περιόδου/ Αξιολόγηση

- 2013: Προς Κάρτα Υγείας, Τηλεϊατρική, Πρωτόκολλα, Παρατηρητήρια

Βασικές επισημάνσεις
1. Η βασικότερη και δυσκολότερη ενέργεια του προγράμματος είναι η πρώτη, δηλαδή η δημιουργία του μητρώου με τις ηλεκτρονικές ταυτότητες γιατρών, οδοντιάτρων, φαρμακοποιών. Πρέπει να υπάρχει νομοθετική σαφήνεια , κίνητρα, αυστηρότητα και ποινές αν χρειάζεται. Π.χ τα ταμεία δεν χρηματοδοτούν αν δεν υπάρχουν e- ή έγγραφα παραστατικά των ταυτοτήτων ιατρών ή φορέων υπηρεσιών υγείας
2. Η Ηλεκτρονική ταυτότητα γιατρών, οδοντιάτρων πρέπει να περιλαμβάνει οπωσδήποτε
Ιατρικό σύλλογο-Ειδικότητα/αύξων αριθμός ειδικότητας- Κατηγορία απασχόλησης ( ΕΣΥ, Πανεπισημιακός, ΙΚΑ κλπ), Όχι αριθμό ΤΣΑΥ, ΑΜΚΑ κλπ
3. Σε κάθε άλλη λειτουργία ( παραπομπή, εξιτήριο , κλπ ) πρέπει να παρουσιάζεται η
ηλεκτρονική ταυτότητα του θεράποντα.
3. Στη μεταβατική περίοδο υπάρχουν έγγραφα (εκτύπωση e- εγγράφων). Υπάρχει επιβάρυνση του φορέα που τα εκδίδει π.χ το Ταμείο παρακρατεί ένα συμβολικό ποσό γιατί εγγράφει αυτό στο σύστημα ένα εξιτήριό αντί της κλινικής ή του Νοσοκομείου.
4. Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση (βάση το Σουηδικό μοντέλο)
- e-Ταυτότητα γιατρού-Διάγνωση- ΑΜΚΑ ασθενή
- Συμβατότητα διάγνωσης/φαρμάκου
- Μέγιστη επιτρεπτή δόση για τον χρόνο εκτέλεσης της συνταγής
- Χρόνος= ημέρες, εβδομάδες
- Συνέργιες φαρμάκων
- Ο ασθενής επιλέγει ελεύθερα φαρμακείο. Η e-συνταγή εκτυπώνεται στη μεταβατική περίοδο.
- Έντυπα συνταγών για επισκέψεις κατ’ οίκον

Επικοινωνία/Όνομα προγράμματος
Χωρίς ταλαιπωρία-Χωρίς λάθη-Χωρίς σπατάλη-Ποιότητα στο ΕΣΥ-
Ταχύτητα-Εύκολη πρόσβαση- «Με ένα κλικ»

Α. Σχέδιο Αίγλη ή Πανάκεια ( Αδελφές της Υγείας) ή Τελεσφόρος ( η άλλη –εκτός της Υγείας-συνοδός θεότητα του Ασκληπιού )
Β. Σχέδιο Ήρα κατά αντιστοιχία του Δία των Τραπεζών.