Κλείνοντας έξι χρόνια σε περιφερειακό ιατρείο και εμπλουτίζοντας καθημερινά τις γνώσεις και την εμπειρία μου, ήταν απόλυτα σαφές ότι απείχα πάρα πολύ από το στόχο να προσφέρω αξιοπρεπή (σύμφωνα με τα δικά μου δεδομένα), ΠΦΥ στην περιοχή ευθύνης μου.
Πιθανώς να έχω καταφέρει αρκετά πράγματα όσον αφορά το θεραπευτικό κομμάτι και την ατομική πρόληψη, αλλά όσον αφορά την προάσπιση της υγείας της κοινότητας είμαι ακόμα στην αφετηρία.
Η περιοχή ευθύνης είναι τεράστια, με περισσότερους από 6000 κατοίκους και ο όγκος της συνταγογραφίας απίστευτος. Επιλογή μου όλα αυτά τα χρόνια ήταν να κρατήσω την πόρτα του ιατρείου ανοιχτή προς όλους , ακόμα και όσους με ακύρωναν ως επιστήμονα. Θεωρώ ότι η επιλογή μου αυτή δικαιώθηκε και η σχέση μου με τους κατοίκους της περιοχής είναι παραπάνω από καλή.
Η αλήθεια είναι ότι ,ως ένα βαθμό, η αρκετή δουλειά που είχε το ιατρείο λειτουργούσε ως άλλοθι για να μην προσπαθώ επιπλέον δραστηριότητες.
Κάποια στιγμή ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Ο προβληματισμός για το ρόλο μου ως μεσολαβητή ανάμεσα στους ασθενείς και το φάρμακο, ήταν πολύ έντονος το τελευταίο διάστημα. Ταυτόχρονα δύο αγαπημένες μου γυναίκες νόσησαν από καρκίνο του μαστού. Παρότι με αρκετή συνέπεια προσπαθούσα να πείσω τις γυναίκες για την αξία του προσυμπτωματικού ελέγχου του γυναικολογικού καρκίνου, ήταν φανερό ότι είχα αποτύχει. Τόσο στο επίπεδο του ιατρείου και των γυναικών που με επισκέπτονταν, αλλά κυρίως στο επίπεδο της κοινότητας. Υπάρχουν τόσο βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις των γυναικών , που δημιουργούν μια τρομακτική αντίσταση. Πως θα μπορούσαμε, άραγε να σπάσουμε αυτές τις προκαταλήψεις?
Προσπάθησα να βρω ανθρώπους στην κοινότητα που να συμμερίζονται την αγωνία μου. Ήταν πολύ πιο εύκολο από ότι νόμιζα, γιατί φαίνεται ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πολλοί άνθρωποι έχουν έρθει σε στενή επαφή με το πρόβλημα.
Συζήτησα με ανθρώπους από τους πολιτιστικούς συλλόγους της περιοχής καθώς και με γυναίκες πάσχουσες από καρκίνο του μαστού, τις οποίες γνώριζα προσωπικά. Εσκεμμένα δεν επιδίωξα καμία επαφή με θεσμικούς φορείς. Ενημερώθηκε ο διευθυντής του Κ.Υ , ενώ οι μαίες δήλωσαν την πρόθεση τους να στηρίξουν με κάθε τρόπο την προσπάθεια. Αυτό που είχα κατά νου ήταν η προσπάθεια να στηριχθεί από την αρχή από την κοινότητα και να μην εξαρτώμαστε από κανένα θεσμικό παράγοντα. Είχαμε από την αρχή συμφωνήσει ότι ο στόχος είναι η ομάδα να δουλέψει σε βάθος χρόνου και όχι να κάνουμε τρεις ομιλίες στα χωριά και να ξεμπερδεύουμε, να μιλήσουμε και να πείσουμε κάθε γυναίκα αν είναι δυνατόν.
Το δεύτερο ερώτημα ήταν κατά πόσο θα μπορούσαμε να προσφέρουμε και πρακτικά . Οι μαίες ήταν από την αρχή διαθέσιμες να πραγματοποιούν τεστ παπ στην κοινότητα. Υπήρχε το πρόβλημα με το Γ.Ν Χανίων όπου δεν υπάρχει κυτταρολόγος. Επίσης έπεσαν ιδέες για κινητοποίηση του κινητού μαστογράφου και τη διερεύνηση χορηγιών από τα διαγνωστικά κέντρα γαι τις άπορες και ανασφάλιστες γυναίκες της περιοχής. Πάντως η γνώμη μου είναι ότι το βασικό πρόβλημα και ο στόχος δεν είναι να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάποιες γυναίκες να κάνουν τεστ και μαστογραφία, αλλά να αλλάξουμε τις αντιλήψεις της κοινότητας.
Το πρώτο δημόσιο κάλεσμα σε όσους ήθελαν να συμμετέχουν έγινε για τις 2 Μάρτη με το παρακάτω κείμενο που μοιράστηκε μέσω του ταχυδρομείου στα περισσότερα σπίτια.
Η συνάντηση που έγινε ήταν ανέλπιστα καλή. Όχι τόσο όσον αφορά την προσέλευση του κόσμου, αλλά όσον αφορά τη δύναμη του μηνύματος και τη συμμετοχή του κοινού. Η παρουσία και η παρέμβαση των γυναικών που έχουν αντιμετωπίσει το πρόβλημα ήταν το λιγότερο συγκλονιστική. Και το σημαντικότερο η δέσμευσή τους να πρωτοστατήσουν στην προσπάθεια και να μοιραστούν τις εμπειρίες του. Πραγματικά ήταν από τις πιο δυνατές εμπειρίες που έχω ζήσει , δουλεύοντας στην ΠΦΥ. Είμαι σίγουρος ότι θα πάει πολύ καλά , γιατί βρίσκει ρίζες στην ίδια την κοινότητα. Και όλα αυτά με τη χρήση ελάχιστων οικονομικών πόρων, αλλά με την ενεργοποίηση της κοινότητας. Βεβαίως είναι πολύ νωρίς για συμπεράσματα...
Ήδη όμως, ξέρω ότι το μήνυμα ήταν πολύ δυνατό. Οι μαίες ενθουσιάστηκαν τόσο , που την επόμενη κιόλας μέρα επικοινώνησαν με όλα τα νοσοκομεία της Αθήνας για να λύσουν το πρόβλημα με τη γνωμάτευση των τεστ παπ και εξασφάλισαν τη δυνατότητα για 50 τεστ το μήνα...
Πάρα πολύ σημαντικό θεωρώ το γεγονός ότι όσοι οργανώσαμε τη συνάντηση δεν «κλείσαμε» το θέμα με βάση τις δικές μας απόψεις, αλλά δώσαμε χώρο να εκφραστούν και να αναπτύξουν τις ιδέες τους πολύ περισσότεροι άνθρωποι.
Από ότι καταλαβαίνεται είμαι ενθουσιασμένος. Ελπίζω η τυχόν προσγείωση να μην είναι πολύ απότομη...
Ζητώ συγνώμη για το μακροσκελές.
Αν κάποιοι έχουν αντίστοιχη εμπειρία θα εκτιμούσα πολύ τη συμβολή ή κάποια ιδέα.
Επίσης με προβληματίζει ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαμε πιθανώς να «μετρήσουμε τα αποτελέσματα της παρέμβασής μας. Ίσως κάποιο ερωτηματολόγιο.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ
«Κάλλιο προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν»
Το αρχαίο ρητό έχει ειπωθεί άπειρες φορές και έχει ακουστεί άλλες τόσες!
Η πρόληψη, όμως, είναι δράση και όχι ευχή.
Θέλει χρόνο για να δώσει καρπούς και τη συμμετοχή της κοινωνίας.
Η επιστολή αυτή αποτελεί δημόσιο κάλεσμα σε δράση.
Για να ανατρέψουμε τις βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις σε σχέση με την πρόληψη του γυναικολογικού καρκίνου.
Τα Περιφερειακά Ιατρεία Αρωνίου και Στερνών σε συνεργασία με τους πολιτιστικούς συλλόγους της περιοχής του Ακρωτηρίου καλούμε στην πρώτη ανοιχτή συγκέντρωσή μας όλους όσους έχουν τη διάθεση να συνδράμουν στην προσπάθεια αυτή.
ΤΕΤΑΡΤΗ, 2 ΜΑΡΤΙΟΥ
ΕΝΟΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΥΝΟΥΠΙΔΙΑΝΩΝ, ώρα 19:00
Πληροφορίες: Π.Ι. Αρωνίου 28210 63336
Π.Ι. Στερνών 28210 63787