Η αλήθεια είναι το HL7 που χρησιμοποιείται ως πρότυπο για να φτιαχτεί αυτό το πρωτόκολλο είναι μια γλώσσα περιγραφής που δοκιμάζει το επίπεδο νοημοσύνης όλων μας και ιδιαίτερα των προγραμματιστών που πρέπει να μεταφράσουν τις ανάγκες έκφρασης της δοσολογίας των ιατρών σε γλώσσα σαν αυτή του πρωτοκόλλου. Μέσα στο πρότυπο μέχρι στιγμής έχουν συμπεριληφθεί όλες οι δυνατότητες που δίνει το HL7 και ίσως δεν θα ήταν άσχημα να σας δώσω τι σημαίνει αυτό:
Σημειώνω: ΔΕΝ είναι δουλειά του γιατρού να τα περιγράψει έτσι, είναι δουλειά του προγραμματιστή, αλλά όσο "ιδιαίτερα" παραδείγματα δοσολογίας έχω σε επίπεδο του πως γράφει ο ιατρός την δοσολογία, τόσο περισσότερα παραδείγματα μπορεί να έχει υπόψιν του ο κάθε προγραμματιστής που είναι αναμενόμενο να του φαίνονται κινέζικα όλα αυτά που γράφουμε ως γιατροί σε δοσολογίες.
Υπάρχουν τρία είδη περιγραφής της συχνότητας της δοσολογίας:
1. Normal : Ο συνήθης
2. Combination: Όταν έχουμε ανάμιξη φαρμάκων πχ στις αλοιφές και τα κολλύρια
3. Split:σε περιπτώσεις που αλλάζει η δοσολογία, η συχνότητα ή και τα δύο με τις ημέρες λήψης πχ έναρξη 1χ1 για 10 ημέρες και μετά 1χ2
4. Conditional: λήψη φαρμάκου υπό συνθήκες, πχ οι μονάδες σε ταχεία ινσουλίνη
5. Taper: Δοσολογία που αλλάζει με τις ημέρες, πχ μειούμενες δόσεις κορτιζόνης
Σε καθένα από τα παραπάνω που επιλέγουμε, κάνουμε μια ή περισσότερες χρονικές περιγραφές με τα παρακάτω "πεδία":
TS : Περιγράφει ένα μοναδικό σημείο στο χρόνο με την μορφή ημερομηνίας/ώρας CCYYMMDDHHMMSS
PIVL_TS : Είναι το πιο συχνό και Περιγράφει ένα διάστημα χρόνου που εμφανίζει περιοδικότητα. Έχει τρεις πληροφορίες που περιγράφονται: phase (φάση), width (διάρκεια), period (περιοδικότητα).
Στη phase το tag "low" περιγράφει πότε ξεκινάει η χορήγηση του φαρμάκου και παίρνει τιμές με την μορφή ημερομηνίας/ώρας CCYYMMDDHHMMSS
Στη width περιγράφεται η διάρκεια της δόσης πχ διάρκεια χορήγησης ενός ενδοφλεβίου φαρμάκου ή τα λίγα δευτερόλεπτα που διαρκεί μια εισπνοή στα εισπνεόμενα.
Στην period περιγράφεται κάθε πότε δίδεται η δόση.
Η wιdth και η period χρησιμοποιούν μονάδες μέτρησης (το tag unit) s, min, h, d, wk και mo που είναι δευτερόλεπτα, λεπτά, ώρες, μέρες, εβδομάδες, και μήνες αντίστοιχα.
παραδείγματα:
1. <effectiveTime xsi:type='PIVL_TS' operator='A'> <period value='8' unit='h' /></effectiveTime> σημαίνει “Κάθε 8 ώρες”
2. <effectiveTime xsi:type='PIVL_TS' operator='A'> <phase> <low value="198701010800" inclusive="true"/> <width value="10" unit="min"/> </phase> <period value='1' unit='d'/></effectiveTime> σημαίνει “Κάθε 1 μέρα για 10 λεπτά αρχόμενο από 01/01/1987 08:00”
EIVL_TS : Αντιστοιχεί σε ένα γεγονός* που δεν συμβαίνει την ίδια πάντα ώρα (πχ ένα γεύμα) αλλά σχετίζεται με την λήψη του φαρμάκου. Τα "γεγονότα" προέρχονται από συγκεκριμένο πίνακα και περιγράφονται με το tag event, ενώ με ένα άλλο tag το "offset" ορίζουμε την απόσταση από το "γεγονός", και το "width" ορίζει την διάρκεια λήψης με τις ίδιες χρονικές μονάδες με παραπάνω.
παράδειγμα:
<effectiveTime xsi:type='EIVL_TS' operator='A'><event code="ACM"/><offset><low value='1' unit='h'/><width value='10' unit='min'/></offset></effectiveTime> Σημαίνει μια ώρα πριν το πρωινό με διάρκεια 10 λεπτά.
PIVL_PPD_TS : Περιγράφει συχνότητες που εμφανίζουν διακύμανση πχ κάθε 4-6 ώρες
Εκεί το tag "period" περιγράφει το μέσο όρο της περιόδου και το tag "standardDeviation" περιγράφει το μισό της διακύμανσης. Και στις δύο περιπτώσεις χρησιμοποιούμε την ίδια μονάδα χρονικής μέτρησης που είδαμε παραπάνω. Έτσι, το "κάθε 4-6 ώρες" έχει period=5 & standardDeviation=1 και γίνεται:
<effectiveTime xsi:type='PIVL_PPD_TS' operator='A'> <period value='5' unit='h' /> <standardDeviation value='1' unit='h'></effectiveTime>
SXPR_TS : Είναι συνδυασμός των παραπάνω, και περιέχει πάνω από ένα tag "comp" που με την σειρά του περιέχει έναν από τους παραπάνω τρόπους δοσολογίας, όμως το πρώτο Comp πρεπει να είναι τύπου IVL_TS, όπου το IVL_TS είναι ότι το TS αλλά αντί να έχουμε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο, έχουμε μια χρονική περίοδο με έναρξη-λήξη
παράδειγμα:
<effectiveTime xsi:type='SXPR_TS'>
<comp xsi:type='IVL_TS'>
<low value='20050603' />
</comp>
<comp xsi:type='PIVL_TS' operator='A'>
<period value='6' unit='h' />
</comp>
</effectiveTime>
*Τα γεγονότα που υπάρχουν προ-κωδικοποιημένα είναι:
AC AC before meal (from lat. ante cibus)
ACD ACT before lunch (from lat. ante cibus diurnus)
ACM ACM before breakfast (from lat. ante cibus matutinus)
ACV ACV before dinner (from lat. ante cibus vespertinus)
HS HS the hour of sleep
IC IC between meals (from lat. inter cibus)
ICD ICD between lunch and dinner
ICM ICM between breakfast and lunch
ICV ICV between dinner and the hour of sleep
PC PC after meal (from lat. post cibus)
PCD PCD after lunch (from lat. post cibus diurnus)
PCM PCM after breakfast (from lat. post cibus matutinus)
PCV PCV after dinner (from lat. post cibus vespertinus)
Όλα τα παραπάνω έχουν θέση στην Normal ή Combination δοσολογία. Στις υπόλοιπες όλα τα παραπάνω, περιγράφονται δύο ή περισσότερες φορές σε κάθε αλλαγή δόσης ('Split') ή περίπτωση ('Conditional')
Όσοι χάσατε την μπάλα με τα παραπάνω, σκεφτείτε που βρίσκονται οι προγραμματιστές......όταν βλέπουν "ιατρικά" θέματα.....