Κατά περίεργη σύμπτωση όποτε "παίρνει φωτιά" μια συζήτηση στο φόρουμ, στην οποία θελω να εχω ενεργότερη συμμετοχή, τότε είμαι φορτωμενος με ένα σωρό προσωπικες και οικογενειακες υποχρεώσεις και δεν μπορω να παρω μέρος. Ως γενικός και ομοιοπαθητικος γιατρος, λοιπόν, ο ίδιος, θα ήθελα να εχω λόγο, εστω και καθυστερημένα, στην παραπάνω συζήτηση.
@rose: Την Ομοιοπαθητική κατατάσσουν στις απόκρυφες επιστήμες κάποιοι λίγοι και στενόμυαλοι εκπρόσωποι του Χριστιανισμού. Οι περισσότεροι τη βλέπουν είτε θετικά, είτε ουδέτερα από θρησκευτική άποψη. Μπορείς να διαβάσεις σχετικά στο κείμενο της πρωτης, δικης μου ανάρτησης αυτού του νήματος συζήτησης (thread) και στους συνδεσμους που παραθέτω στο τελος. (Αν θελεις να απαντησεις πανω στην "πνευματική διάσταση" της Ομοιοπαθητικής, κάν' το Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή
Είσοδος).
Οσον αφορα το καθαρά επιστημονικό σκέλος της συζήτησης και τον τρόπο δράσης της Ομοιοπαθητικής, δεν γνωρίζουμε επακριβως ακόμα, αν και η επιστήμη πλέον δεν στεκεται περιφρονητικά, αλλά με θετικό ενδιαφέρον απεναντι στην Ομοιοπαθητική. Διάβασε Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή
Είσοδοςγια σχετική έρευνα του νομπελίστα Luc Montagnier.
Οσον αφορά την προσωπική μου άποψη, επειδή υποψιάζομαι ότι πολλοί από τους προλαλήσαντες δεν μπηκαν στον κόπο να ανατρεξουν στο Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή
Είσοδος στο τελος του πρωτου post, θα την καταθεσω αντιγραφοντας αυτούσιο παλαιό άρθρο μου (στο περιοδικό "Πειραϊκή Εκκλησία") από την εποχή που μαινόταν ο πόλεμος για την επιστημονικότητα ή μή της Ομοιοπαθητικης και την υποτιθέμενη ανάμειξη αποκρυφιστικών δυνάμεων στη δράση της.
Μέ αφορμή τό άρθρο του κ. Αθανασίου Αβραμίδη γιά τήν Ομοιοπαθητική (τεύχος Ιανουαρίου 1996), θά ήθελα νά εκφράσω τήν προσωπική μου άποψη πάνω στό θέμα, προερχόμενη άπό τήν αντίθετη πλευρά, ώς αντίλογο στίς θέσεις του κ. καθηγητού.
Κατ' αρχάς τό θέμα της Ομοιοπαθητικής αναλύεται σέ δύο έπί μέρους ερωτήματα. Τό πρώτο είναι ΑΝ δρα ή Ομοιοπαθητική καί τό δεύτερο, σέ περίπτωση καταφατικής απάντησης στό πρώτο ερώτημα, ΠΩΣ δρά.
Η απάντηση μου στό πρώτο ερώτημα είναι θετική και αυτή ή απάντηση δέν είναι προϊόν τυφλής, χωρίς έρευνα, πίστης, άλλά εμπειρίας. Προέρχεται άπό τήν εμπειρία τής θεραπείας δεκάδων ασθενών πού συχνά ανταποκρίνονται στήν ομοιοπαθητική αγωγή όχι απλώς καλά, άλλά θεαματικά. Προέρχεται επίσης άπό προσωπικό αύτοπειραματισμό, όπου είχα τήν ευκαιρία νά διαπιστώσω «ίδίαις αίσθήσεσι» τή δράση του ομοιοπαθητικού φαρμάκου. Όποιος αμφιβάλλει άς πράξει τό ίδιο, άν καί δέν θά συνιστούσα νά γίνει ό αύτοπειραματισμός χωρίς τήν καθοδήγηση καί τήν επίβλεψη ομοιοπαθητικού ιατρού.
Τήν άποψη ότι τά ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι όντως δραστικά ενισχύει έμμεσα καί ή εργαστηριακή έρευνα, όπως τό πείραμα του καθηγητή κ. Π. Μπούρκα καί του λέκτορα κ. Κ. Καραγιαννόπουλου τής έδρας Ηλεκτρολογίας - Μηχανικής του Ε.Μ.Π., πού ανακοινώθηκε στό τελευταίο Πανελλήνιο Συνέδριο Ομοιοπαθητικής καί πού έδειξε ότι ή ηλεκτρική αγωγιμότητα ενός ομοιοπαθητικά παρασκευασμένου διαλύματος μιας ουσίας (δηλαδή μέ τή διαδικασία τών πολλαπλών συνεχών δυναμοποιημένων αραιώσεων) είναι διαφορετική άπό τή θεωρητικά αναμενόμενη. Θά έπρεπε, μέ άλλα λόγια, ή ηλεκτρική αγωγιμότητα του ομοιοπαθητικού διαλύματος (τεράστιας, ώς γνωστόν, αραίωσης) νά είναι ίδια αυτήν του άπεσταγμένου ύδατος, πράγμα πού δέν συνέβη.
Πώς όμως δρα ή Ομοιοπαθητική; Μήπως μέ placebo, δηλαδή αυθυποβολής; Μήπως ή πίστη του θεραπευόμενου στήν υποτιθέμενη δραστικότητα του ομοιοπαθητικού «φαρμάκου» είναι τελικά αυτή πού τόν θεραπεύει καί όχι αυτή καθ' εαυτήν ή ουσία; Ό ισχυρισμός αυτός εύκολα καταρρίπτεται, άν ληφθεί ύπ' όψη ότι ή Ομοιοπαθητική δρά στά ζώα, στά μικρά παιδιά, στά βρέφη, ακόμη καί σέ άρρωστους πού είναι σέ κώμα, περιπτώσεις επομένως όπου έχουμε ανύπαρκτη έως ελάχιστη συναίσθηση τής εφαρμοζόμενης θεραπείας.
Eπίσης θά ανέμενε κανείς καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα κατά τό αρχικό, κυρίως, διάστημα τής θεραπείας ενός ασθενούς πού εγκαταλείπει τήν κλασική ιατρική καί καταφεύγει στήν Ομοιοπαθητική, λόγω τής αναπτέρωσης τών προσδοκιών καί τών ελπίδων του άπό τή νέα θεραπευτική άγωγή, συχνά όμως συμβαίνει τό αντίθετο. Τέλος, οί επιστημονικοί τίτλοι του θεράποντος ίατρού παίζουν σημαντικότατο ρόλο στήν ενεργοποίηση τών μηχανισμών αυθυποβολής του άρρωστου. Πώς όμως μπορεί νά εξηγηθεί τό γεγονός ότι ομοιοπαθητικοί ιατροί, άσημοι άπό άποψη επιστημονικών τίτλων καί άγνωστοι στό πλατύ κοινό, καταφέρνουν νά θεραπεύσουν χρόνιες δυσίατες περιπτώσεις ασθενειών, στίς όποιες διάσημοι καί επώνυμοι συνάδελφοι τής κλασσικής ιατρικής έχουν αποτύχει;
Μήπως όμως μεταφυσικές δυνάμεις κρύβονται πίσω άπό τήν αποτελεσματικότητα της Ομοιοπαθητικής; Ό γράφων άσκεί τήν Ομοιοπαθητική καί μπορεί νά βεβαιώσει κατηγορηματικά γιά τό αντίθετο. Όσοι δυσπιστούν, δέν έχουν παρά νά υποβληθούν σέ ομοιοπαθητική αγωγή καί ταυτόχρονα σέ εξορκισμούς ή άλλες ευχές τής Εκκλησίας μας γιά εκδίωξη τών πονηρών πνευμάτων! Θά διαπιστώσουν ότι ή αποτελεσματικότητα τής αγωγής δέν καταργείται.
Έν τέλει, πώς δρά ή Ομοιοπαθητική; Είναι αλήθεια πώς δέν γνωρίζουμε. Καί όχι μόνο δέν γνωρίζουμε, άλλά αποτελεί καί μεγάλο επιστημονικό παράδοξο, μέ βάση τίς τρέχουσες γνώσεις τής Φυσικής, ή δράση ενός διαλύματος μέσα στό όποίο δέν υπάρχει ούτε ίχνος της ούσίας-διαλύτη. Έχουν διατυπωθεί πολλές υποθέσεις γιά τήν εξήγηση του φαινομένου, όμως, έδώ θά συμφωνήσω μέ τόν καθηγητή, είναι ανεπαρκείς στό σύνολο ή σέ μέρος τους. Η ανυπαρξία ικανοποιητικής θεωρητικής εξήγησης είναι ή αίτια πού μερικοί καταφεύγουν σέ πνευματιστικές ερμηνείες γιά νά καλύψουν τό θεωρητικό κενό. Ασφαλώς θά εκλείψουν, όταν, αργά ή γρήγορα, εξηγηθεί τό ομοιοπαθητικό φαινόμενο, όπως, αντίστοιχα, κατέρρευσαν πλέον οί μυστικιστικές εξηγήσεις γιά μιά άλλη «εναλλακτική» θεραπευτική μέθοδο, τόν βελονισμό, άφ' ότου ερμηνεύθηκε επιστημονικά.
Έφ' όσον όμως δέν είναι γνωστός ό τρόπος δράσης της Ομοιοπαθητικής, μπορεί νά θεωρηθεί επιστήμη; Έδώ πρέπει νά υπενθυμίσουμε ότι οί θετικές επιστήμες (καί ή επιστημονική έρευνα), διαιρούνται σέ βασικές καί εφαρμοσμένες. Ή κλινική ιατρική είναι εφαρμοσμένη επιστήμη, πράγμα πού σημαίνει ότι ενδιαφέρεται νά ανακαλύπτει καί νά τεκμηριώνει τή θεραπευτική δράση oυσιών, που στή συνέχεια χρησιμοποιεί ώς φάρμακα γιά τή θεραπεία τών διαφόρων ασθενειών (εφαρμοσμένη έρευνα). Ή γνώση του τρόπου δράσης, του μηχανισμού δράσης τών φαρμάκων, αποτελεί αντικείμενο καί στόχο τής βασικής έρευνας. Όμως αυτή ή γνώση, μολονότι είναι επιθυμητή, δέν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση γιά τή θεραπευτική χρήση μιας ουσίας στήν κλινική πράξη. Στήν ιστορία της ιατρικής υπάρχουν πολλά παραδείγματα φαρμακευτικών ουσιών πού χρησιμοποιούνται ή χρησιμοποιήθηκαν γιά αρκετό διάστημα χωρίς νά είναι γνωστός ό τρόπος δράσης τους. Θά αναφέρω τό πιό χαρακτηριστικό: τήν ασπιρίνη, πού, ένώ είχε χρησιμοποιηθεί άπό τίς αρχές του αιώνα μας ώς παυσίπονο καί αντιπυρετικό, μόλις τή δεκαετία του 70 εξηγήθηκε ή δράση της μέ βάση τήν αναστολή σύνθεσης μιάς κατηγορίας ουσιών, τών προσταγλανδινών.
Ή Ομοιοπαθητική είναι, ώς κλινική ιατρική, εφαρμοσμένη επιστήμη. Αν κάποιοι αμφιβάλλουν γιά τή δράση της, άντί νά αναλίσκονται, στό όνομα τής γνήσιας καί «καθαρής» επιστήμης, σέ περισπούδαστες αναλύσεις γύρω άπό τόν λόγο γιά τόν όποίο ή Ομοιοπαθητική είναι αγυρτεία καί κομπογιαννιτισμός, άς καταφύγουν στή μόνη ασφαλή καί βεβαία μέθοδο αποκάλυψης τής επιστημονικής αλήθειας, τή «λυδία λίθο» πού χρησιμοποιεί ή σύγχρονη επιστήμη γιά νά διακρίνει τό ψευδές άπό τό αληθές: τήν πειραματική έρευνα. Ή ιατρική ομοιοπαθητική κοινότητα, ήδη άπό χρόνου ικανού, προσκαλεί καί προκαλεί τούς ιατρούς-ερευνητές τής κλασικής ιατρικής νά θέσουν τήν Ομοιοπαθητική κάτω από τό μικροσκόπιο τής έρευνας. Ιδού ή Ρόδος, ιδού καί τό πήδημα...
Συμπερασματικά καί επιγραμματικά: Ή Ομοιοπαθητική είναι επιστήμη, εφαρμοσμένη επιστήμη. Ούτε πονηρές, ούτε αγαθές υπερφυσικές πνευματικές δυνάμεις ευθύνονται γιά τή δράση της. Ή δράση της εδράζεται σέ άγνωστους ακόμα φυσικούς νόμους, πού θά αποκαλυφθούν στό μέλλον άπό τήν επιστημονική έρευνα.
Καί μία τελευταία παρατήρηση: υπάρχει μία αξιοσημείωτη ομοιότητα ανάμεσα στή θεραπευτική άρχή τής Ομοιοπαθητικής («τά όμοια θεραπεύονται μέ τά όμοια») καί στόν τρόπο, στή μέθοδο, πού ό Θεός επέλεξε γιά τή σωτηρία του ανθρώπινου γένους, νά νικήσει δηλαδή τόν θάνατο μέ τόν θάνατο, νά διαλύσει τή φθορά μέ τή φθορά κ.λπ. (ομοιότητα πού, ενώ καί ο κ. Αβραμίδης επισημαίνει, έν τούτοις τήν αντιπαρέρχεται αρνητικά καί αδιάφορα). Παραβιάζοντας τά όρια τής δικαιοδοσίας μου ώς έπιστήμονα-ίατρού γιά νά μπώ στόν χώρο τής Θεολογίας καί έχοντας συναίσθηση ότι αυτό αποτελεί επικίνδυνο τόλμημα, τολμώ τή σκέψη ότι ό Θεός θέσπισε τόν «ομοιοπαθητικό» νόμο στή σωματική, υλική διάσταση του άνθρωπου ώς συμβολισμό καί απεικόνιση τής βαθύτερης πνευματικής πραγματικότητας, τήν όποια εγκαινίασε μέ τόν θάνατο καί τήν Ανάσταση Του μέ σκοπό τή σωτηρία μας. Αυτά έγραψα τότε. Να προσθέσω άλλο ένα επιχείρημα για τη δραστικότητα της Ομοιοπαθητικής. Στην αρχη της Ομοιοπαθητικής θεραπείας συχνα δεν εχουμε βελτίωση, αλλά επιδείνωση των συμπτωμάτων του ασθενούς (ιδίως σε δερματικά νοσήματα και κεφαλαλγίες). Με δεδομένο ότι οι περισσότεροι ασθενείς δεν το γνωρίζουν αυτό εκ των προτέρων (διότι αν το γνώριζαν θα μπορούσε να αποδοθεί σε nocebo effect), αποδεικνύεται ότι όντως τα Ομοιοπαθητικά σκευάσματα είναι θεραπευτικως δραστικά.
Η Ομοιοπαθητική είναι αποτελεσματική
και στα οξέα περιστατικά, όχι μόνο στα χρόνια (το γραφω επειδη κάποιος, δεν θυμαμαι ποιος, εγραψε το αντίθετο).
Και τέλος, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων και άσκοπων αντιπαραθέσεων, να επαναλάβω τη θέση μου ότι βλέπω την Ομοιοπαθητική ως
συμπληρωματική προς την Κλασική Ιατρική (ή και αντίθετα
) και όχι ως
εναλλακτική μέθοδο που καταργεί την κλασική ιατρική.