… Απο κεί και πέρα όμως και ιδιαίτερα σε ότι αφορα την ελληινική πραγματικότητα η εκπαίδευση -κατάρτιση των Γενικών Ιατρών είναι συχνά τραγικά ελλειπής.Αυτό το ομολογούν και οι ίδιοι….
…Δεν κατάλαβα ποτέ πως είναι δυνατόν να εκπαιδευτεί ουσιαστικά ένας ιατρός στην πρωτοβάθμια αντιμετώπιση όταν για το 80% των περιστατικών που καλείται να αντιμετωπίσει έχει πίσω του μιά εκπαίδευση ολίγων μηνών ( 6 μήνες Παθολογία,3 μήνες Καρδιολογία) την στιγμή που οι αντίστοιχες ειδικότητες εκαπαιδεύονται 5 και 6 χρόνια αντίστοιχα για την απόκτηση της ειδικότητας…
Αγαπητέ συνάδελφε, η καλοπροαίρετη κριτική είναι πάντα ευπρόσδεκτη. Υπό αυτή την προϋπόθεση όμως θα έπρεπε οι ειδικοί του νοσοκομείου που εκπαιδεύουν το Γ.Γ. να ασχολούνται με την εκπαίδευσή του. Συμβαίνει? Δε θα μπω σε περιπτωσιολογία, αλλά σίγουρα –αν η ματιά σου είναι κριτική- έχεις δει πολλούς ειδικούς στο νοσοκομείο να αρνούνται να εκπαιδεύσουν σε συγκεκριμένες δεξιότητες τους Γ.Γ. Οι λόγοι γνωστοί. Ας μη ψάχνουμε τις ευθύνες μονομερώς.
Από την άλλη θα πρέπει να ξεκαθαρίσω κάποια πράγματα:
1ον: Για να κρίνουμε το επίπεδο της εκπαίδευσης, θα πρέπει να μιλήσουμε και για τους ενόχους αυτής.
Η εκπαίδευση κάποιους μήνες σε κάθε Τμήμα δεν είναι η καλύτερη και οι φορείς από παλιά έχουν προτείνει άλλο σύστημα, όπως την εκπαίδευση σε Τομείς. Το ΚΕΣΥ όμως (τη ευλογία πολλών ειδικοτήτων που συμμετέχουν σε αυτό –όπου δεν συμμετέχει η Γ.Ι.) αρνείται να προχωρήσει. Γιατί?
Τον Κεντρικό συντονισμό από την άλλη που στοχεύει στην εποπτεία και συντονισμό μέσα σε αυτό το κατακερματισμένο rotation της εκπαίδευσης των Γ.Γ. από Γ.Γ.
(κάτι που χρειάστηκε να περάσει από συμπληγάδες στο ΚΕΣΥ και το υπουργείο για να νομοθετηθεί!!), οι κλινικάρχες πρωτίστως –και οι λοιποί των κλινικών εν πολλοίς- τον υποσκάπτουν και τον ακυρώνουν στην πράξη, θεωρώντας τους ειδικευόμενους «στρατό τους» που κανείς –πλην αυτών- δεν δικαιούται να πει τι –που -πώς να εκπαιδευτεί.
Όπως βλέπουμε λοιπόν, το θέμα «εκπαίδευση» είναι πολυδιάστατο και –όπως και στα αντικείμενα που εμπλέκεται ο Γ.Γ., έτσι και εδώ- η επιστημονική κοινότητα αρνείται να βάλει τάξη. Τυχαίο? Συμπερασματικά, με ενοχή θα πρέπει να βρίσκονται πολύ περισσότερο άλλοι, πλην των Γ.Γ. γι’ αυτό.
2ον: Η εκπαίδευση στα Τμήματα των Γ.Γ. στόχο έχει να τους εφοδιάσει με δεξιότητες και όχι με τη γνώση της κάθε ειδικότητας, πέραν αυτής που χρειάζονται ως γιατροί ΠΦΥ. Οι δεξιότητες αυτές λοιπόν συλλέγονται συνεχώς και από παντού, έστω και με αυτό το σύστημα του rotation, αρκεί ο ειδικευόμενος να θέλει και οι εκπαιδευτές του να τον αντιμετωπίζουν ως ισότιμη ειδικότητα. Γίνεται?
Η καθ’ αυτό ιατρική γνώση που απαιτεί η Γ.Ι. είναι α) η νοσολογία, κάτι που δεν μαθαίνει μόνο στην Παθολογική κλινική για να μετράμε τη γνώση του με τους εκεί μήνες αλά σε όλη την τετραετία. Και μη μου πείτε για Χειρουργικές ειδικότητες. Ο χειρουργός, παλαιότερα, λεγόταν «παθολόγος τέμνον» άρα, και οι χειρουργικές ειδικότητες, για το γιατρό της ΠΦΥ, είναι νοσολογία + κάποιες δεξιότητες που –αμφότερα- προσπαθεί να τα συλλέξει περνώντας από εκεί και όχι να γίνει άριστος χειρουργός στη χολή, το α, το β. β) η σφαιρική εκτίμηση του ασθενή (αλλά και υγιή) σε συνάρτηση με όλες τις μη βιολογικούς παραμέτρους (κοινωνικό περιβάλλον, ψυχική κατάσταση κ.λ.π.). Αυτά φοβούμαι ότι σε κανένα νοσοκομείο δεν τα διδάσκεται συστηματικά. γ) η πρόληψη και η οργάνωση μελετών και σχεδίων δράσης στην κοινότητα, κάτι που επίσης δεν νομίζω να το διδάσκεται συστηματικά σε όλα τα Τμήματα.
Όπως βλέπουμε και πάλι, δεν είναι το διάστημα στο κάθε Τμήμα, αλλά ο τρόπος οργάνωσης της εκπαίδευσης που πάσχει και η συλλογή της γνώσης δεν είναι χ μήνες στα α, ψ στο β, αλλά 4ετής συλλογή γνώσεων και δεξιοτήτων που δομούν αυτό που απαιτεί η γνώση του γιατρού της ΠΦΥ..
3ον: Έχετε μιλήσει με Γ.Γ. που ειδικεύτηκαν στην Ελλάδα, αλλά εργάστηκαν –λίγο ή συστηματικά- στο εξωτερικό (στις χώρες με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και ΠΦΥ, σαν αυτές που αναφέρθηκαν)? ΄Η, έχετε ακούσει για κανέναν από αυτούς? Σας πληροφορώ λοιπόν ότι όλοι τους έγινα ανάρπαστοι και χαίρουν άκρας εκτίμησης και επιτυχίας, αποδεικνύοντας ότι δεν υστερούν καθόλου σε σχέση με τους εκεί συναδέλφους τους. Ενίοτε δε υπερτερούν.
Πώς γίνεται αυτό, αφού είναι τόσο χάλια η εκπαίδευση? Απλά διότι δεν είναι τόσο χάλια, αλλά κακά οργανωμένη και με τις νοσοκομειακές ειδικότητες να την σαμποτάρουν –ή στην καλύτερη περίπτωση να την προσπερνούν.Τα υπαρκτά κενά όμως τα προσπερνούν και τα αναπληρώνουν με δικές τους προσπάθειες και μελέτη και μετεκπαίδευση οι Γ.Γ. του σήμερα. Και αυτό αντί να είναι αναδεικνυόμενο από τους άλλους, το βάζουμε κάτω από το χαλί και μιλάμε για ανεκπαίδευτους.
Και όταν σε πρόσωπο με πρόσωπο συζητήσεις ανασκευάζονται οι ισχυρισμοί περί ανεκπαίδευτου, τότε επιστρατεύονται η ανάμνηση των φαντασμάτων του παρελθόντος με τους «κατ’ απονομή» Γ.Γ. (
και ας μη ξεχνάμε ότι και πρό ολίγων ετών, ακαδημαϊκός δάσκαλος, άλλης ειδικότητας, επανέφερε κάτι τέτοιο. Δεν «χάρησε» όμως τη δική του ειδικότητα, αλλά τη δική μας, την «άχρηστη». Μόνο που γι’ αυτό η χώρα μας πήρε ευρωπαϊκή καταδίκη και η διάταξη αποσύρθηκε, μαζί με τους τίτλους αυτών που την είχαν εκμεταλευτεί). Ή επιστρατεύουν τα παράσιτα του παρόντος (πρόσφυγες προχωρημένης ηλικίας συνήθως) που μη έχοντας δυνατότητα να κάνουν τίποτε άλλο, παρκάρουν στη Γ.Ι. Γιατί? Γιατί η Γ.Ι. είναι η μόνη ειδικότητα στην οποία μπορείς να κρύψεις την ανεπάρκειά σου. Αυτό είναι μεγάλη αλήθεια και αναδεικνύει την ανάγκη κανόνων συνεργασίας των ειδικοτήτων, όπως έχω προαναφέρει. Ο παθολόγος π.χ. δεν μπορεί να πεί σε ένα παθολογικό νόσημα «τράβα να σε δεί ο τάδε –παθολόγος». Ο Γ.Γ. μπορεί γιατί είναι πολύ δυσδιάκριτο –για μη ειδικούς Γ.Γ.- να πεί κανείς πότε παραπέμπει από ασχετίλα και πότε γιατί έτσι πρέπει επιστημονικά. Παρά τις ανωτέρω κατηγορίες όμως, σήμερα υπάρχουν πάμπολλοι νέοι Γ.Γ. που πολλές ειδικότητες τους ζήλεψαν και προσπάθησαν να τους μεταπείσουν να ακολουθήσουν εκείνες. Επιλέγουν τη Γ.Ι. από αγάπη και θυσιάζουν πολλά που θα κέρδιζαν από την «αίγλη» άλλων ειδικοτήτων που μπορούσαν με επιτυχία να ακολουθήσουν.
4ον: Η Γ.Ι. έχει σαφές –επίσημο πρόγραμμα εκπαίδευσης, όπου προβλέπεται ακριβώς και τι και έως πιο βαθμό πρέπει να μάθει στην εκπαίδευσή του ο ειδικευόμενος. Υπάρχει, έστω και αν στραπατσάρεται για όλους τους λόγους που ήδη εξέθεσα. Μπορεί να μου πεί κάποιος κάποιας άλλης ειδικότητας το περιεχόμενο με βάση Νομοθέτημα (όπως το Π.Δ. για τη Γ.Ι.) ή απόφαση του ΚΕΣΥ (όπως υφίσταται για την Γ.Ι.)? Ο κάθε κλινικάρχης εκπαιδεύει τον κάθε παθολόγο σε αυτό που θεωρεί παθολογία, τον κάθε καρδιολόγο σε αυτό που θεωρεί καρδιολογία και πάει λέγοντας. Και αν τελικά κάποιοι γίνονται καλοί παθολόγοι ή καρδιολόγοι η, η, είναι γιατί καλύπτουν τα κενά αυτής της ανοργάνωτης εκπαίδευσης με δικές τους δυνάμεις. Όπως ακριβώς και οι Γ.Γ. Ας μη βλέπουμε λοιπόν τα ολιγόμηνα Τμήματα της Γ.Ι. σα «ειδίκευση» στην ειδικότητα του Τμήματος, αλλά σα μία 4ετή συλλογή δεξιοτήτων, γνώσεων και σεναρίων νοσολογικής φύσεως και την ολοκλήρωσή τους, μέσα από την ίδια οδό που την κάνουν και οι άλλες ειδικότητες, την προσωπική συμπληρωματική προσπάθεια. Όποιοι δεν κάνουν αυτή την προσπάθεια, ας απομονωθούν από τους συναδέλφους τους, όπως πρέπει να απομονώνονται και εκείνοι που δεν κάνουν την ίδια απαιτούμενη προσπάθεια από τις άλλες ειδικότητες, γιατί πουθενά ο κόσμος της εκπαίδευσης δεν είναι ρόδινος.