Παραθέτω ένα κομμάτι από παλιότερο μήνυμα σχετικά με το Mini Mental State Examination, γιατί πιστεύω ότι ταιριάζει με το παραπάνω μήνυμα του κ. Αργυρίου
Τι σταδίου άνοια τ. Alzheimer έχει ο ασθενής και περί Mini Mental State Examination (MMSE)
Όπως πολύ σωστά παρατηρεί ο συνάδελφος Αργυρίου, είναι απαραίτητο να γίνεται τόσο στην πρώτη εξέταση όσο και στο follow-up. Είναι πανεύκολο, μικρή εξάσκηση απαιτείται. Ζητήστε από τους ιατρικούς επισκέπτες να σας φέρουν μπλοκ με έντυπα και καταχωρείτε το συμπληρωμένο φύλλο στις σημειώσεις της εξέτασης.
Όμως, προσοχή:
1. Πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το εκπαιδευτικό και πολιτισμικό υπόβαθρο των εξεταζόμενων. Όχι μόνο για τις αφαιρέσεις και τη γραφή. Π.χ. μια γιαγιά στο χωριό μπορεί να μην ήξερε ποτέ πόσο έχει ο μήνας, γιατί δεν της χρειαζόταν. Και για να αστειευτούμε και λίγο, όταν δεν παίρνω στη Φλώρινα απάντηση στην ερώτηση ‘και σε ποια χώρα’ δεν λογαριάζω τον πόντο (!!!).
2. Σε περιπτώσεις που το ανωτέρω υπόβαθρο είναι πολύ χαμηλό, και δεν βγάζετε άκρη με πολλές ερωτήσεις, δώστε μεγάλη βαρύτητα στο σχήμα. Το καλό σχήμα δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι, αλλά το λάθος σημαίνει πολλά (εφόσον δεν έχει καταρράκτη). Επίσης, κάντε το τεστ με το ρολόι (π.χ. ‘ζωγράφισέ μου ένα ρολόι όπως αυτά που έχουμε στον τοίχο που να δείχνει οκτώ και είκοσι’)
3. Το MMSE είναι πολύ αδρή προτυποποιημένη εξέταση και μερικές φορές χρειάζεται κατά περίπτωση συμπληρώματα. Π.χ. μπορεί να σου ονοματίσει το ρολόι και το μολύβι αμέσως, αν του δείξεις το τηλέφωνο να το πει αμέσως τηλέφωνο, αλλά αν του δείξεις το κινητό να ζορίζεται ή να σου πει ‘κομπιούτερ’ ή ‘τηλεκοντρόλ’. Τα κινητά μπήκαν στη ζωή του πιο πρόσφατα και ακολουθείται κι εδώ ο νόμος του Ribot (τα πρόσφατα χάνονται πρώτα).
4. Συμπληρώστε την εξέταση με άλλες ερωτήσεις (σε τι μοιάζουνε και σε τι διαφέρουνε ένα πουλί και ένα αεροπλάνο ή μια λίμνη και ένα ποτάμι, ποιο δρόμο θα πάρω για να έρθω στο χωριό/σπίτι σου, τι σημαίνει η τάδε παροιμία)
5. Μερικές φορές είναι καλό να σημειώνουμε και τις απαντήσεις, εκτός από το να τσεκάρουμε τα κουτάκια (συνήθως σε καταθλιπτικούς μαζεύονται πολλές απαντήσεις του τύπου ‘δεν ξέρω’, επίσης συνήθως στην Alzheimer οι απαντήσεις στον προσανατολισμό είναι λίγο πιο πριν από τις σωστές, π.χ. αντί για Πέμπτη Τετάρτη, αντί για Νοέμβριο Οκτώβριο κλπ)
Είναι επίσης απαραίτητο να ξέρουμε ότι η γνωστική κατάσταση σε αρκετούς ασθενείς εμφανίζει διακυμάνσεις. Ένα 11 MMSE σήμερα (‘μέτρια’) μπορεί να γίνει 9 αύριο (‘σοβαρή’) και 10 μεθαύριο.
Να συμπληρώσω ότι:
1. Μετά από 40-50 τεστ σε ανοϊκούς, θα μπορείτε να τους ξεχωρίζετε από το πώς κοιτάνε το ιατρείο όταν μπαίνουν μέσα, από τον τόνο της φωνής τους και από άλλες μικρές λεπτομέρειες. Στην πρώτη δυσκολία απάντησης ο ασθενής στρέφει αμέσως το βλέμμα στο συνοδό, αναζητώντας βοήθεια (συνοδός υπάρχει σχεδόν πάντα, αν όχι δείτε πρώτα για κατάθλιψη).
2. Πολύ συνηθισμένη η αποφυγή απάντησης με δικαιολογίες όπως "έλα τώρα βρε γιατρέ, τι μέρα είναι, τι ερώτηση είναι αυτή" (χαμογελώντας) ή "αχ παιδάκι μου, ποιος τα δίνει σημασία αυτά" (προσοχή, μπορεί να έχει δίκιο!!!) ή "α, γιατρέ, εγω αριθμητική δεν ξέρω". Επίσης, μην μένετε μόνο στα παιδιά, ζητήστε να ονοματίσει και τα εγγόνια (στα μικρότερα, που γεννήθηκαν πιο πρόσφατα, θα σκοντάψει). Αν τα καταφέρει εκεί, υπάρχουν και τα δισέγγονα.
3. Η ερώτηση "ποιος είναι Πρωθυπουργός" καμία σημασία δεν έχει, αφού για τα τελευταία 35 χρόνια, έχεις 50% πιθανότητα να είσαι σωστός ακόμα και με MMSE 5 (εκτός κι αν είσαι τόσο γκαντέμης και απαντήσεις "ο Μητσοτάκης"
)
4. Υπόσχομαι με την πρώτη ευκαιρία να σκανάρω μερικά σχήματα από MMSE τυπικών ανοϊκών και να τα ανεβάσω.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μου έχει τύχει δυο φορές: γυναίκα με άνοια, με πολύ χαμηλό MMSE, να κάνει τέλειο το σχήμα, και με καταπληκτική ταχύτητα, χωρίς να το πολυκοιτάζει. Μπορείτε να φανταστείτε το στοιχείο από το ιστορικό που έλυσε την απορία μου? (και στις δυο περιπτώσεις ήταν το ίδιο)