Το έλλειμμα ανταγωνισμού στην αγορά.

[Argirios Argiriou]

Καθημερινή, 30/09/2012
Tου Πασχου Mανδραβελη.


Το πιθανότερο είναι πως όταν ήρθε η τρόικα στην Ελλάδα φανταζόταν ότι έχει να κάνει με μια δυτικού τύπου οικονομία, που απλώς το είχε ρίξει έξω δημοσιονομικά, εκμεταλλευόμενη τα φθηνά επιτόκια που εξασφάλισε η ένταξη στην ΟΝΕ. Σίγουρα δεν μπορούσε να δει τον πλούτο των «σχέσεων» που είχαν αναπτυχθεί υπογείως και απομυζούσαν ένα μεγάλο κομμάτι του εθνικού μας πλούτου. Λογικό: οι σχέσεις αυτές είναι θαμμένες σε μια ζούγκλα νόμων και διατάξεων, έτσι ώστε να χρειάζεται ολόκληρη μελέτη που να αποκαλύπτει γιατί τα ελληνικά προϊόντα και οι ελληνικές υπηρεσίες είναι ακριβότερα στην Ελλάδα απ’ ό,τι στο εξωτερικό.

Μπορεί μάλιστα να περίμεναν ότι μειώνοντας τα εισοδήματα θα έπεφταν και οι τιμές· έτσι γίνεται σε όλο τον κόσμο, αυτό λέει και η οικονομική λογική. Αμ, δε! Σε μια χώρα που έχουν καταστρατηγηθεί όλοι οι νόμοι, θα την γλίτωνε ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης; Υπάρχουν, απίθανες -και συνήθως μεταμεσονύκτιες- διατάξεις που φτιάχνονται επίτηδες με στρυφνούς νομικούς όρους και παραπομπές σε παλαιότερους νόμους, έτσι ώστε νόμιμα να εξυπηρετούνται πελατειακά συμφέροντα. Και τα πελατειακά συμφέροντα του πολιτικού συστήματος δεν είναι μόνο οι δημόσιοι υπάλληλοι ή οι ταξιτζήδες. Είναι και οι επιχειρήσεις που διά νόμων λυμαίνονται μονοπωλιακά ή ολιγοπωλιακά κάποιες αγορές, απολαμβάνοντας υψηλά κέρδη. Οπως για παράδειγμα στην αγορά πετρελαιοειδών. Σύμφωνα με σχέδιο μελέτης του ΔΝΤ, που αποκάλυψε η Wall Street Journal (22.9.2012), «τα περιθώρια κέρδους στα πετρελαιοειδή είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη και στην περίπτωση του πετρελαίου θέρμανσης, διπλάσια από τον μέσο όρο της Ε.Ε.».

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα «το έλλειμμα ανταγωνισμού στα διυλιστήρια κοστίζει στους καταναλωτές πάνω από ένα δισ. δολάρια τον χρόνο... Παρά τα πέντε χρόνια ύφεσης, υψηλότατης ανεργίας, και απανωτές προσπάθειες να ανοίξει η υπερβολικά ρυθμισμένη οικονομία, οι τιμές στην Ελλάδα παραμένουν σταθερά υψηλές, κάτι που αποτελεί εμπόδιο στην ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης. Σύμφωνα με το ΔΝΤ και άλλους αναλυτές, αυτό είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού επιχειρήσεων που κυριαρχούν στην αγορά και υπερβολικής ρύθμισης που καταπνίγει τον ανταγωνισμό».

Δεν είναι μόνο τα πετρελαιοειδή, ασχέτως αν εκεί είναι «πολλά τα λεφτά». Σε κάθε τομέα της αγοράς έχουν δημιουργηθεί ολιγοπωλιακές καταστάσεις. Παλιότερα το ΠΑΣΟΚ είχε παρουσιάσει έναν κατάλογο όλων των βασικών προϊόντων. Σε κάθε αγορά μία έως δύο επιχειρήσεις έχουν από 60-90% της αγοράς. Με τέτοια συγκέντρωση πώς να πέσουν οι τιμές;

Είναι πολλά τα λεφτά και ισχυρά τα συμφέροντα πίσω από τα καρτέλ, ειδικά των πετρελαιοειδών. Δεν έχουν αναφορά μόνο στους εκάστοτε κυβερνώντες, έχουν και στα media αλλά και στις αντιπολιτεύσεις. Ολα τα προηγούμενα χρόνια που «λεφτά υπήρχαν», οι στρεβλώσεις της αγοράς ενοχλούσαν ελάχιστα. Λειτουργούσε ένας φαύλος κύκλος που χαντάκωσε την οικονομία. Τα ολιγοπώλια -έχοντας εξασφαλίσει διά νομοθετημάτων ότι δεν κινδυνεύουν από τον ανταγωνισμό- μεγάλωναν τα περιθώρια κέρδους και τα υπερκέρδη τους χρηματοδοτούντο από τις εισοδηματικές ενισχύσεις που έδινε από τα δανεικά η κυβέρνηση. Ο ανταγωνισμός, ως θεμέλιος λίθος του καπιταλισμού, δαιμονοποιήθηκε και κάθε σκέψη περί απελευθέρωσης των αγορών εξοστρακιζόταν ως «νεοφιλελεύθερη». Ετσι με αγώνες και παιάνες φτάσαμε να ζούμε εμείς «σοσιαλιστικά» και οι άλλοι πολύ, πολύ καλύτερα.


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος