Σαμοθράκη (τουριστικός οδηγός).

[Argirios Argiriou]

Καθημερινή, 26/03/2010.

Εναλλακτική και μυστηριώδης
ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΩΝΗΣ ΙΟΡΔΑΝΟΓΛΟΥ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ

  

Δεν είναι άγνωστη. Κι όμως, έχει πολλά μυστικά. Δεν είναι μεγάλη. Κι όμως, χρειάζεται χρόνος για να τη γνωρίσεις. Είναι ένα νησί που μοιάζει με ηπειρωτική χώρα, γεμάτο γιδοπρόβατα και τρεχούμενα νερά. Πήγαμε εκεί

και ανακαλύψαμε έναν από τους πιο εναλλακτικούς νησιωτικούς προορισμούς.

Η Χώρα είναι η πρωτεύουσα του νησιού· ένα ωραίο σύνολο από πέτρινα, σοβατισμένα σπίτια. «Τα παλαιότερα ήταν μονόχωρα δίπατα, με στέγη από χώμα, η οποία δεν άντεχε τις δυνατές βροχές και από τον 20ό αιώνα έγινε κεραμιδένια», μου επισημαίνει ο Πέτρος Αποστολούδιας, υπεύθυνος του Πνευματικού Κέντρου και συνοδός στη βόλτα μας στη Χώρα. «Εκείνα τα σπιτάκια λέγονταν αϊτσένια, από την αέτσα, την ταράτσα». Μέσα στα σοκάκια διακρίνουμε και μερικά πιο αστικά σπίτια: πέτρινα, μεγάλα, με μακεδονίτικη αισθητική. Δύσκολα όμως τα λες αρχοντικά. Η Σαμοθράκη, μέσα στους αιώνες, δεν ανέπτυξε πλούτο. Οι κάτοικοί της δεν ταξίδεψαν, δεν εμπορεύτηκαν. «Είναι μια κλασική τροφοσυλλεκτική κοινωνία. Είχε τα πάντα, αλλά ποτέ κάτι παραπάνω. Γι’ αυτό δεν έχουμε δείγματα πλούτου, αρχοντικά, επαύλεις…», εξηγεί ο Πέτρος.

Στην πλατεία, τα καφενεία έβγαλαν έξω τραπεζάκια και σερβίρουν ούζα στους ηλικιωμένους θαμώνες τους. Δεν είναι πια πολλοί οι νέοι που ζουν στη Χώρα. Πλέον, πόλος έλξης είναι η Καμαριώτισσα όπου ζει η πλειονότητα της νεολαίας. «Η Σαμοθράκη έχει περίπου 2.700 μόνιμους κατοίκους», μου λέει ο δήμαρχος Γιάννης Πετρούδας. Το νησί τα τελευταία χρόνια στρέφεται δυναμικά προς τον τουρισμό. «Τα παραδοσιακά επαγγέλματα φθίνουν. Οι νέοι αρνούνται να συνεχίσουν τη γεωργία και την παραδοσιακή κτηνοτροφία», σχολιάζει. Δεν πάνε άλλωστε και πολλά χρόνια από τότε που ο τουρισμός έκανε την εμφάνισή του στο νησί.

«Το 1978, μπήκε το πρώτο πλοίο στη γραμμή με την Αλεξανδρούπολη. Ως τότε, επικοινωνούσαμε με καΐκια», τονίζει ο δήμαρχος και προσθέτει: «Το 1985, μπήκε και δεύτερο πλοίο. Εκείνα τα χρόνια, εμφανίστηκε δειλά δειλά ο τουρισμός». Η πορεία των πλοίων σταδιακά προσέκρουσε στον ύφαλο των οικονομικών προβλημάτων και οι εταιρείες που εξυπηρετούσαν τη γραμμή χρεοκόπησαν. Η ακτοπλοϊκή σύνδεση της Σαμοθράκης είναι σήμερα προβληματική και πανάκριβη. Πληρώσαμε 50 € για το αυτοκίνητο, για μια διαδρομή 21 μιλίων και με ένα πλοίο, άσ’ τα να πάνε… «Είναι τσουχτερό το εισιτήριο, αλλά η πίτα είναι μικρή. Δεν υπάρχουν ενδιαφερόμενοι.

Προσπαθούμε με την πλοιοκτήτρια εταιρεία να μεγαλώσουμε την τουριστική σεζόν και να κάνουμε μια προσφορά ώστε Μάιο - Ιούνιο και Σεπτέμβριο - Οκτώβριο να είναι δωρεάν το αυτοκίνητο!», λέει ο δήμαρχος.

  
Οι κυράδες στη Χώρα απλώνουν τα σεντόνια τους στον ήλιο και τσιγαρίζουν τα ανοιξιάτικα λαδερά τους. Ανηφορίζουμε ώς την άκρη του Κάστρου των Γκατελούζι για να δούμε πανοραμικά το χωριό. «Πύργοι, Κοκκινοφουστανού, Λαζάτ’κα, Σταυρί, Φτέρη, Φ’κας…», ο Πέτρος απαριθμεί τις γειτονιές της Χώρας. Το κάστρο είναι περισσότερο ένα οχυρωματικό λείψανο, πάνω σε έναν ομολογουμένως εντυπωσιακό γρανίτη, που θυμίζει Μετέωρα παρά ένα συναρπαστικό μνημείο της δοξασμένης εποχής των Γκατελούζι.

Των Φράγκων δεσποτών του νησιού, οι οποίοι κατέλαβαν τη Σαμοθράκη το 1430 και έχτισαν κάστρα στη Χώρα, στην Παλαιόπολη και στον Φονιά. «Εφυγαν από το νησί το 1455 και είκοσι τέσσερα χρόνια μετά οι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν μονίμως στο νησί. Δυστυχώς, οι νέοι κτήτορες δεν ανέχονταν εξεγέρσεις και λοιπά, οπότε την 1η Σεπτεμβρίου 1821, μετά τον ξεσηκωμό των Σαμοθρακιτών οι Τούρκοι κατέσφαξαν χιλιάδες νησιώτες αφήνοντας καμιά εκατοστή μόνο ζωντανούς. Το νησί λεηλατείται και ερημώνει…» Στη συνέχεια, καταλήγουμε για δείπνο στο σπίτι της γλυκύτατης γυμνασιάρχου Σαμοθράκης Αννας Μαλτέζου, η οποία μαζί με τον Πέτρο είναι σήμερα οι συνεπέστατοι λαογράφοι της Σαμοθράκης.

Η Αννα έχει κάνει μια σπουδαία μελέτη για τη Μεταβυζαντινή Σαμοθράκη και τα εκκλησάκια της. «Η παράδοση λέει ότι είναι 999. Εγώ μέτρησα λίγο πάνω από 500, πάντως. Υπήρχε έντονη θρησκευτικότητα και ευσέβεια στο νησί», τονίζει καθώς μας σερβίρει ένα μεγαλειώδες γοργόβραστο: γίδα με εξαιρετικό πιλάφι, σερβιρισμένη σε φύλλα κουκουδιάς για άρωμα. Το κόκκινο κρασί ρέει άφθονο στο σπιτάκι της Χώρας, στην κουβέντα έρχονται οι θρύλοι της Γριάς, τα κούρτα –οι προβατοκουρές– του Ιούνη, η γαστρονομική παράδοση του νησιού, το μεγάλο κουρμπάνι στην Παναγία Κρημνιώτισσα. Ωραία Σαμοθρακίτικη βραδιά!

Οι Σαμοθρακίτες χωρίζονται σε Βόρειους και Νότιους! Οι μεν είναι όσοι κατοικούν στη βορινή πλευρά του νησιού και ασχολούνται κυρίως με τον τουρισμό. Οι δε κατοικούν στα νότια χωριά και είναι κυρίως κτηνοτρόφοι και γεωργοί. Υπάρχει μια βασική κοινωνιολογική διαφορά ανάμεσα σε Βόρειους και Νότιους. «Οι νότιοι ήταν πάντα αγρότες και κτηνοτρόφοι, ενώ στα βόρεια αυτό έχει πια αλλάξει. Ασχολούνται πλέον με τον τουρισμό. Μετά το Λύκειο, ουδείς ασχολείται με τη γη», μου δήλωσε ο Πέτρος. Μπαίνουμε στο τζιπ και διασχίζουμε το βορινό κομμάτι –το τουριστικά ανεπτυγμένο– στη μία και μοναδική περιμετρική ασφάλτινη διαδρομή. Καθ’ οδόν σταματάμε στο περιλάλητο Ιερό των Μεγάλων Θεών στην Παλαιόπολη.

Τα τριγυρισμένα από πουρνάρια μάρμαρά του λάμπουν στον ήλιο, με τη θάλασσα να λαμπυρίζει στο βάθος. Το ιερό ιδρύθηκε μετά τον 7ο π.Χ. αιώνα από Αιολείς αποίκους. Εδώ λατρεύονταν ώς την Ελληνιστική Εποχή οι Μεγάλοι Θεοί, οι Κάβειροι. Μέσα σε αυτόν τον όμορφο ερειπιώνα, με τα ιερά, τους βωμούς, τους θόλους, τα πρόπυλα, το θέατρο και τις στοές βρέθηκε, το 1863, η περίφημη Νίκη της Σαμοθράκης, την οποία ο ανασκαφέας της, ο Γάλλος αρχαιολόγος M. Champoiseau, έφερε στο Λούβρο, όπου και παραμένει έως σήμερα. Ωστόσο, εδώ βλέπει κανείς το αντίγραφο της Νίκης το οποίο είναι εντυπωσιακό!

Οδηγούμε βορειοανατολικά. Δίπλα μας βρίσκεται σχεδόν η θάλασσα και απέραντες βοτσαλένιες αμμουδιές. Πυκνά πλατάνια, κουμαριές και πουρνάρια απλώνονται ολόγυρα. Δεκάδες μεγάλοι βουεροί χείμαρροι κατηφορίζουν από τις πλαγιές του όρους Σάος ώς τη θάλασσα. Το πιο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του νησιού είναι αναμφίβολα τα νερά. «Λένε ότι έρχονται από αλλού. Δεν εξηγείται να έχουμε πηγές στα 1.400 μέτρα ύψος. Και την ίδια ποσότητα νερού, όλο το χρόνο...», μας εξηγεί ο Σάββας Παπαγιαννάκης, πρόεδρος του Ορειβατικού Συλλόγου Σαμοθράκης

«Το Φεγγάρι». «Γιατί αποκαλούν έτσι την κορυφή του όρους Σάος;», τον ρωτάμε και ο Σάββας μάς απαντάει: «Γιατί τα πίσω (δυτικά) χωριά βλέπουν την ανατολή του φεγγαριού, από την κορυφή, που έχει 1.650 μ. ύψος». Περάσαμε τους Καρυώτες, και τα Θέρμα· τις τουριστικές περιοχές των Βορείων. Η ανάπτυξη εδώ είναι τόσο μικρή και ήπια, που τα εστιατόρια και οι ταβέρνες μοιάζουν σχεδόν χαμένα μέσα στη ζούγκλα με τα πλατάνια και τις δροσερές ρεματιές. Στα Θέρμα βρίσκει κανείς τα θερμά λουτρά καθώς και δύο κάμπινγκ. Ο Φονιάς –ο πιο δημοφιλής χείμαρρος του νησιού με τις διάσημες βάθρες– έχει λίγο κόσμο. Ενα λεωφορείο έχει αφήσει εκεί παιδιά από κάποιο λύκειο της Αλεξανδρούπολης. Ξεκινάμε με τον Σάββα το περπάτημα. Τα τοπία είναι όμορφα, το ποτάμι έχει δροσιά και βλέποντας κάτι θεόρατα πλατάνια πεσμένα, αναρωτιόμαστε πόση δύναμη είχε το νερό όταν τα ξερίζωνε. Από την πρώτη βάθρα και πάνω αρχίζει το απότομο κομμάτι της διαδρομής: ο Σάββας ξέρει το δυσδιάκριτο μονοπάτι.

«Τα μονοπάτια της Σαμοθράκης είναι δύσκολα και επικίνδυνα, γιατί σχεδόν όλα είναι κατσικόδρομοι», τονίζει. Δυστυχώς, τα κατσίκια εκτός από το να φτιάχνουν μονοπάτια, αποψιλώνουν και το βουνό. Παντού τριγύρω βλέπεις φαγωμένα δέντρα και ξεφλουδισμένους κορμούς από τις αντραχειλιές. Ως και τη φλούδα από τις κουμαριές τρώνε. Τα πολλά νερά και η οργιώδης βλάστηση σώζουν κάπως το νησί από την κατάχρηση που γίνεται στη βόσκηση. Θα ξεχάσουμε κούραση και ιδρώτα στη δροσιά του καταρράκτη της Κλείδωσης, τον μεγαλύτερο του νησιού. Το νερό χαλάει τον κόσμο πέφτοντας με απίστευτη βροντή…

  
Επιστρέφουμε στο αμάξι και φεύγουμε. Πίσω μας ο Πύργος του Φονιά –άλλος ένας Πύργος Γκατελούζι– στέκει στη μοναξιά του στις εκβολές του ρέματος, πνιγμένος στα καλάμια και τα πλατάνια. Ο δρόμος συνεχίζει ανάμεσα στα χιλιάδες γίδια που τον πολιορκούν στην Ανω Μεριά: όλη αυτή η περιοχή παλαιά ήταν οι θερινές κατοικίες των βοσκών, οι οποίοι ξεχειμώνιαζαν στη Χώρα. Οι σκόρπιοι οικισμοί της Ανω Μεριάς χάνονται στη βλάστηση. Σε λίγο ο δρόμος σταματά στους Κήπους. Σιωπή και γίδια... και σε απόσταση ανάσας η Ιμβρος, σαν χοντρή μοβ κάμπια να πλέει στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Χαζεύουμε στο αιθέριο φως τους γκρεμούς των Κήπων. Από εδώ ώς την Παχιά Αμμο είναι το πιο απροσπέλαστο άγριο και τρομερό κομμάτι του νησιού. Μόνο με σκάφος παραπλέεις. Ονειρεύομαι τους τρομερούς επικλινείς βυθούς που πέφτουν στα υποβρύχια τάρταρα, τη γαλήνη τους. Το φουσκωμένο βροντερό κύμα με βγάζει από την ονειροπόληση.

Το νότιο κομμάτι της Σαμοθράκης είναι πιο μαλακό, πιο ήπιο. Μεγάλα χωράφια κατηφορίζουν με γλυκιές καμπύλες ώς το νερό, ο Σάος πίσω φαίνεται μακρινός, μια πέτρινη πυραμίδα γεμάτη κοφτερές αιχμές. «Ας δούμε τη χώρα των νοτίων, ας δούμε τους κεχαγιάδες», σκέφτομαι. Στη Σαμοθράκη, κεχαγιάδες είναι οι κτηνοτρόφοι (όχι απαραίτητα βοσκοί: οι βοσκοί μπορεί να είναι υπάλληλοι). Η παραδοσιακή κτηνοτροφία εδώ είναι πολύ μπλεγμένη υπόθεση. Κατ’ αρχήν είναι ο αριθμός των ζώων. «Κανείς δεν ξέρει πόσα ακριβώς είναι!», μου εκμυστηρεύεται ο δήμαρχος. «Τα υπολογίζουμε γύρω στα 50.000 γιδοπρόβατα».

Οι κεχαγιάδες της Σαμοθράκης βόσκουν κάπως ιδιόμορφα τα ζώα τους. Δεν τα βόσκουν καθόλου! «Αποφεύγουν να πάνε για βοσκή, για να ασχολούνται με άλλες γεωργικές εργασίες», δηλώνει ο δήμαρχος σχολιάζοντας ότι αυτό προκύπτει και από το εντελώς ιδιόμορφο ιδιοκτησιακό καθεστώς της γης εδώ. Οι εκτάσεις στο νησί είναι ιδιωτικές –εκτός από το δημόσιο δάσος Μαρτίνη– αλλά αδιανέμητες. Υπάρχει ο θεσμός «κεφάλι - μαντρί». Τι είναι αυτό; «Είναι η μονάδα μέτρησης της έκτασης, η οποία αναλογεί σε 100 ελεύθερα αιγοπρόβατα». Φυσικά, άλλη έκταση έχει ένα «κεφάλι - μαντρί» στον κάμπο, άλλη στο βουνό, άλλη στην πλαγιά. Ως σήμερα γίνονται συμβόλαια (κυρίως βόρεια) με τη μονάδα κεφάλι - μαντρί…

Δύσκολη η δουλειά του κεχαγιά... Τα ανεξέλεγκτα κοπάδια δεν την κάνουν πιο εύκολη. «Αν πω σε κάποιον να γίνει βοσκός είναι σαν να τον καταριέμαι», μου λέει ο κεχαγιάς Θανάσης Σταφυλάς στα Αλώνια, τελειώνοντας –ιδρωμένος και με την τραγίλα πηγμένη στο γένι του– το άρμεγμα. Μου μιλάει οργισμένος για τη χαμηλή τιμή των ζώων. Δύσκολη ζωή. Θέλει κότσια και πόδια. «Ο κεχαγιάς πρέπει να μην καπνίζει και να μην πίνει για να ’χει αντοχή στο βουνό», μου είπε ο κυρ Μιχάλης Γλίνης. Μετά, μας έδειξε πώς πιάνει, μαζί με τον εκπαιδευμένο του σκύλο και το φοβερό του γκντούρ’ (τη δίμετρη γκλίτσα από ξύλο μέλιου), τα ατίθασα γίδια. Φοβερή τεχνική! Εμαθα πως όταν στη Δαδιά, στον Εβρο, ήθελαν να μαζέψουν κάτι ζαρκάδια έφεραν Σαμοθρακίτες κεχαγιάδες με τα σκυλιά τους να κάνουν τη δουλειά.

Αργότερα το σούρουπο θα δούμε τους κεχαγιάδες να παραδίδουν το φρέσκο αρμεγμένο γάλα τους στο ένα και μοναδικό τυροκομείο του νησιού, στον Ξηροπόταμο. Βροντερά ντιζελοκίνητα αγροτικά έρχονται κάθε λεπτό, αξύριστοι νέοι άνθρωποι, κουρασμένοι αλλά γελαστοί, ξεφορτώνουν τους μεγάλους πλαστικούς κάδους, τους ζυγίζουν, τους αδειάζουν στην παγολεκάνη, ο κυρ Γιάννης Νάκας, τυροκόμος από τα Τζουμέρκα, καταγράφει τις ποσότητες και υπογράφει στα μπλοκάκια των κεχαγιάδων. «Μαζώνουμε κάπου δύο τόνους τη μέρα», μου λέει.

Οδηγούμε στα νότια χωριά, μέσα σε αρχαίους ελαιώνες με παλιά, όλο κουφάλες, δέντρα. Εμαθα ότι υπάρχει και βιοκαλλιέργεια στη Σαμοθράκη. Και κάτι αρκετά πιο ενδιαφέρον: η κοινότητα Κύτταρο. «Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια πρότυπη εναλλακτική κοινωνία νέων ανθρώπων, που παράγουν δυναμικά βιολογικά προϊόντα και ασχολούνται με την οικολογία», μου εξηγεί ο εμπνευστής του Κύτταρου και βιοκαλλιεργητής Παναγιώτης Σουρής. «Οι περισσότεροι έχουμε αφήσει τις πόλεις και ετοιμάζουμε υποδομές να έρθουν και άλλοι εδώ. Καλλιεργούμε κυρίως ελιές, κηπευτικά και βότανα».

Η νύχτα μάς βρίσκει στο Λάκκωμα. Πάμε να ακούσουμε δύο από τους τελευταίους Σαμοθρακίτες μουσικούς της μεγάλης μουσικής οικογένειας Τηγανούρια. Είναι ο Δημήτρης και ο Στράτος, με το βιολί και το λαούτο τους. Η μουσική παράδοση της Σαμοθράκης έχει έντονες μικρασιατικές επιρροές. Τα κλασικά σαμοθρακίτικα τραγούδια είναι ζεϊμπέκικα, συρτά, καρσιλαμάδες, αντικριστά. «Η Ελλη (που θέλει σκότωμα, θέλει καραμανιόλα) είναι από τα πιο γνωστά παραδοσιακά», μου εξηγεί ο Δημήτρης. Από το τζάμι της κουζίνας βλέπω το πέλαγος μοβ. Στο βάθος η πυραμίδα του Αθωνα μαυρίζει σαν πλεούμενη τιτάνια καμπάνα. Ρυθμικοί γρήγοροι ήχοι του λαούτου, κοφτές δοξαριές του βιολιού πλημμυρίζουν τη σαμοθρακίτικη νύχτα. Μελώσαμε, δροσίστηκε η ψυχή μας…

«Δεν πάμε να πιούμε κάνα κρασί με ψητό κατσικάκι στον Προφήτη Ηλία;», προτείνει ο Πέτρος.

Δεν έχω ακούσει καλύτερη ιδέα…

[Argirios Argiriou]

Σαμοθράκη ειναι...

• Καβείρια Μυστήρια: Ηταν γνωστά από τον 5ο π.Χ. αιώνα σε όλο τον αρχαίο κόσμο.Οι θεοί της Σαμοθράκης ονομάζονται Κάβειροι και –όπως έγραψε ο Μνασέας, συγγραφέας Ελληνιστικής Εποχής– ήταν οι Αξίερος, Αξιόκερσα, Αξιόκερσος, Κασμίλος (ταυτίζονται με τους γνωστούς μας θεούς Δήμητρα, Περσεφόνη, Αδη και Ερμή). Αυτοί που συμμετείχαν στα Μυστήρια ήταν οι μύστες.Η μύηση γινόταν στη Θόλο και μετά ακολουθούσε τελετή στο Κτίριο με τις Χορεύτριες, όπου οι μύστες με δεμένα μάτια αναζητούσαν τη θεά Αρμονία. Στο τέλος της τελετής, το φως που αντίκριζαν οι μύστες βγάζοντας το κάλυμμα συμβόλιζε τους γάμους της Αρμονίας με τον Κάδμο. Η μύηση γινόταν νύχτα και οι μύστες έπαιρναν στο τέλος δαχτυλίδια από μαγνητίτη.

• Το Σαμοθρακίτικο γλωσσικό ιδίωμα:Αν ακούσετε τους Σαμοθρακίτες να το μιλάνε δεν θα καταλάβετε γρι! Βασικά χαρακτηριστικά του είναι η τροποποίηση των «ε, ο» σε «ι, ου» και η αποβολή των άτονων «ι, ου», γνωρίσματα που συνήθως συναντάμε στα βορειοελλαδίτικα γλωσσικά ιδιώματα. Αυτό που θα καταλάβετε όμως ευκολότερα είναι η αποβολή του «ρ»!Ιδού ένα παράδειγμα: «πάγιετον απ’ το χέι και φέι τον γιω. Γιεν έχεται.» (Πάρε τον απ’ το χέρι και φέρε τον εδώ. Δεν έρχεται.) Καασί είναι το κρασί, Πέτιος είναι ο Πέτρος, γαάματα είναι τα γράμματα, βάθαα η βάθρα, παάματα είναι τα πράματα και μουνόπιτουου το μονόπετρο. (Περισσότερα στο βιβλίο του Ν. Αθ. Κατσάνη.)

• Νικόλαος Φαρδύς (1853 - 1901):Ο γνωστότερος λόγιος και πνευματικός άνθρωπος του νησιού, τα τελευταία 150 χρόνια! Γιατρός, φιλόσοφος, συγγραφέας, ποιητής, λαογράφος, μουσικός, συλλέκτης, εμπειρικός αρχαιολόγος. Το έργο του «Διατριβή περί ατόνου και απνευματίστου γραφής της νεωτέρας ελληνικής γλώσσας», το 1884, είναι ουσιαστικά η πρώτη εισήγηση του μονοτονικού (το οποίο καθιερώθηκε το 1976!). Παρότι είναι καθαρευουσιάνος Κοραϊστής οδηγείται –λόγω ιδεολογίας– προς τους Δημοτικιστές.

Στις αρχές Ιουλίου, ο Σύλλογος Φίλων Μουσικής Σαμοθράκης θα παρουσιάσει την καταγραφή του για τις μουσικές του νησιού τον 19ο αιώνα (ο Φαρδύς έκανε την καταγραφή σε βυζαντινή παρασημαντική, την οποία μετέγγραψε σε πεντάγραμμο το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών). Θα δείτε το σπάνιας αρχιτεκτονικής σπίτι του στην πλατεία του χωριού. Είναι –φευ!– παρατημένο και καταρρέει… Κρίμα!

μη χασετε...

Βάθρες: Πασίγνωστες! Είναι οι μικρές ορεινές λιμνούλες με καταρράκτες στις δεκάδες παραδεισένιες γωνιές του νησιού. Κυριολεκτικά είναι αμέτρητες! Οι πιο γνωστές είναι οι βάθρες του Φονιά (και η Γριά Βάθρα στα Θέρμα). Στην πρώτη Βάθρα του Φονιά φθάνετε με ασφάλεια και σχετικά εύκολα (20 λεπτά). Από εκεί και πάνω είναι δύσκολα. Μπορείτε με προσοχή να ανεβείτε στη δεύτερη βάθρα και στη συνέχεια, γνωρίζοντας το μονοπάτι μπορείτε να φθάσετε στην Κλείδωση (διάρκεια 2 ώρες), τον μεγαλύτερο καταρράκτη της Σαμοθράκης

και το τέρμα του μονοπατιού. Προσοχή: μην ανεβαίνετε ακολουθώντας το ρέμα, γιατί είναι επικίνδυνο. Βαδίστε στο πλάι, ακολουθώντας το μονοπάτι. Με τον Φονιά δεν παίζεις...

Trekking… στο Φεγγάρι: Από τα δυσκολότερα βουνά, ο Σάος έχει σαθρά εδάφη, πολλά απότομα φαράγγια και ανύπαρκτα μονοπάτια, στην πλειονότητά τους χωρίς συνεπή σήμανση. Από τα καλύτερα σηματοδοτημένα μονοπάτια: Θέρμα - Φεγγάρι (4 ώρες), Ρέμα Φονιά - Κλείδωση (2 ώρες), Βαράδες - Καρυά,

Πηγές Φονιά (2 ώρες). Ωραίες εκδρομές πραγματοποιεί ο δραστήριος Ορειβατικός Σύλλογος Σαμοθράκης (Τ/6979008451) και κάθε Αύγουστο διοργανώνει ανάβαση στην κορυφή και διανυκτέρευση στην πανσέληνο! Υπάρχει και το ωραίο καταφύγιο του Συλλόγου, στο Κουφούκλιο (970 μ.), πολύ κοντά στο οποίο φτάνει βατός χωματόδρομος από την Ανω Μεριά. Στις 10 - 15/7 ο Σύλλογος διοργανώνει ορειβατική επίσκεψη του Πανευρωπαϊκού Συνδέσμου Εξερεύνησης Φαραγγιών, με 400 ορειβάτες, αναρριχητές κ.λπ. Σπεύσατε!

Μονή Αγίου Αθανασίου: Παλιό μετόχι της αγιορείτικης Μονής Ιβήρων που παλαιότερα διέθετε τεράστια περιουσία με ζώα, ελαιώνες και απέραντα κτήματα. Εκείνα τα χρόνια της φτώχειας, οι έρμοι οι Σαμοθρακίτες –υπάλληλοι του μετοχιού– όλο και κάτι έκλεβαν απ’ αυτό (ζώα συνήθως). Οπότε οι μετοχάρηδες μοναχοί διέρρευσαν το μύθο πως «Ο Αη Θανάσης δέρνει…» όσους κλέβουν το Μετόχι του.Πολλοί Σαμοθρακίτες διηγούνταν πάντωςγια το ξύλο που τους έριξε ο Αγιος.

Σήμερα, το όμορφο μεταβυζαντινό Καθολικό αναστηλώνεται και το μοναστηράκι είναι νοικοκυρεμένο. Στο υπέροχο αρχονταρίκι θα σχηματίσετε την εικόνα της παλιάς Σαμοθράκης και ο πατήρ Αμφιλοχίας, που φροντίζει για όλα αυτά, θα σας φτιάξει τον πιο νόστιμο καφέ στο νησί!

memo

Η ακτογραμμή του νησιού, που έχει σχήμα ωοειδές, αγγίζει τα 47 χλμ. Ολες σχεδόν οι παραλίες του, με εξαίρεση την Παχιά Αμμο, είναι με βότσαλα ή κροκάλες.

ΜΕΤΑΒΑΣΗ

Ο γρηγορότερος τρόπος να φθάσετε στο νησί είναι αεροπορικώς για Αλεξανδρούπολη και μετά ακτοπλοϊκώς (Λιμεναρ-χείο Αλεξανδρούπολης, Τ/25510-26.468, Λιμεναρχείο Σαμοθρά-κης, Τ/25510-41.305, πρακτορείο ΣΑΟΣ Ferries Αλεξανδρούπολη, Τ/25510-23.306). Πλοίο προς Σαμοθράκη από το Λαύριο υπάρχει μία φορά την εβδομάδα, ενώ λίγα δρομολόγια εκτελούνται από το λιμάνι της Καβάλας.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Αίολος (Τ/25510-41.595)
Μεγάλο ξενοδοχείο στην Καμαριώτισσα, πάνω από τον οικισμό, με θέα τη θάλασσα.Είναι το καλό του νησιού.Κάστρο (Τ/25510-89.400) Πολύ μεγάλη μονάδα, με συγκροτήματα διαμερισμάτων, στην Παλαιόπολη, πάνω από τον παραθαλάσσιο δρόμο. Η θέα στο πέλαγος είναι συγκλονιστική. Από 65 € με πρωινό.

Βίλα Αρχόντισσα (Τ/25510-98.098)
Καινούργια μονάδα κοντά στον Φονιά. Χτισμένο όλο σε αιγαιοπελαγίτικο στυλ αλλά με τεράστια, πλήρως εξοπλισμένα διαμερίσματα, όμορφο κήπο γεμάτο πλατάνια που πέφτει στη θάλασσα. Από 45 €.

Μαρίβα (Τ/25510-98.238)
Κλασική επιλογή στα Θέρμα, από τις ιστορικές μονάδες του νησιού, χτισμένο σε νησιώτικο στυλ. Βρίσκεται σε μια περιοχή με πυκνή βλάστηση, πλάι σε έναν καταρράκτη, μόλις μια ανάσα από τη βάθρα στο ρέμα Μπαλασί.

Ερόεσσα (Τ/25510-95.306) Μεγάλο συγκρότημα διαμερισμάτων, στις Μακρυλιές, πάνω σε μια έρημη πλαγιά,μια ανάσα από το πέλαγος.Πολύ ήσυχα, μεγάλα, πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια, με ωραίο κήπο. Από 40 € το δίκλινο.

Κάμπινγκ Φυσικής Διαβίωσης (Τ/25510-98.244)
Χωρίς εγκαταστάσεις.

Κάμπινγκ Οργανωμένο Βαράδες (Τ/25510-98.291)
Πολύ δημοφιλές.

ΦΑΓΗΤΟ

Προφήτης ΗΛΙΑΣ:
Το χωριό- τέμενος της σαμοθρακίτικης χοληστερίνης! Τέσσερις ταβέρνες –Πανόραμα, Παράδεισος, Βράχος, Πηγή–, όλες ισάξιες, σερβίρουν τα κορυφαία ντόπια κατσικάκια: σούβλες, κοκορέτσια, κατσικάκι γεμιστό, ντόπια τυριά και σαλάτες και άλλα απίθανα για... ρωμαϊκά γεύματα!

Καμαριωτισσα: Το Λιμανάκι είναι η κορυφαία ψαροταβέρνα (ο ιδιοκτήτης κύριος Χαρανάς είναι ψαράς!), με φοβερή γαριδοσαλάτα, μπαρμπούνια, σουπιές κριθαράκι και φυσικά βάτο τηγανητό (είδος σαλαχιού), το αγαπημένο ψαρικό των Σαμοθρακιτών. Στο Μάμας θα φάτε τυπικές μοδάτες γεύσεις (γεμιστά μπιφτέκια, τεράστιες ευφάνταστες σαλάτες, σνίτσελ, όλα νοστιμότατα). Το ταβερνάκι Συνάντηση έχει καλούς ουζομεζέδες και θαλασσινά.

Χώρα: Στην είσοδο του χωριού η ταβέρνα του Γιάννη Χοντρού, αν και εξωτερικά δεν υπόσχεται πολλά, μέσα ωστόσο χάρη στην κυρία Μαρία διαθέτει έξοχη κουζίνα (σούβλες, τέλεια μυζήθρα κ.ά.). Το 1900, στην πλατεία, έχει τεράστια ποικιλία με ψαγμένα ελληνικά πιάτα (οι ιδιοκτήτες έχουν το αντίστοιχο 1900 στο Τσινάρι,

στη Θεσσαλονίκη). Στο δρόμο από Χώρα προς Αλώνια, στο εκκλησάκι του Σωτήρα, θα βρείτε τη Σωτέρα, διάσημη ταβέρνα με απίθανο κατσίκι στη λαδόκολλα και νόστιμες πατάτες που τηγανίζονται σε μεγάλα ταψιά πάνω στα κάρβουνα!

Θέρμα:
Ο Καταρράκτης έχει κορυφαία μαγειρευτά (λαδερά, κατσίκι μαγειρευτό, κιμάδες, κολοκυθολούλουδα κ.λπ.).Η Γριά Βάθρα έχει εξαιρετικό ντόπιο φαγητό και κατσικάκι, όπως και η Ξένια. Ζητήστε τα πελώρια σαμοθρακίτικα σαλιγκάρια!

Λάκκωμα:
Το Ακρογιάλι είναι μια εξαιρετική ψαροταβέρνα, για πολλούς η καλύτερη του νησιού.

ΔΡΑΣΕΙΣ

Καταδύσεις: Επισκεφθείτε το Καταδυτικό Κέντρο Σαμοθράκης (Τ/25510-41.587, Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος) και απολαύστε φοβερές βουτιές στο Βάτο, στο ναυάγιο στο Καρκάνι, στη Λαδόξερα, στον Κατή και αλλού.

Κολύμπι: Στην Παχιά Αμμο και στους Κήπους. Απλώς οι καλύτερες παραλίες του νησιού!

ΑΓΟΡΕΣ

Τυροκομικά Βασίλη Παπανικολάου (Τ/25510-95.219) Διάσημο το πικάντικο κασκαβάλι/κεφαλοτύρι που ωριμάζει 8 μήνες.Γλυκό κουταλιού πράουστο (και άλλα φρούτα), ζυμαρικά φλομάρια, γλυκό ταψιού χασλαμά, ρίγανη (σκέτο σπίρτο!), λάδι και ελιές, όλα από τον δραστήριο Συνεταιρισμό Γυναικών Σαμοθράκης Αξιόκερσα (Τ/25510-41.307).Εξαιρετικές θεραπευτικές κεραλοιφές και πομάδες από βιολογικά βότανα, ελαιόλαδο και μελισσοκέρι από το Κύτταρο (Τ/25510-41.549). Και, φυσικά, κατσίκι Σαμοθράκης!

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

• Κωδικός κλήσης: 25510
• Δήμος: 41.218
• Αστυνομία: 41.203
• Κέντρο Υγείας: 41.217
 
 
  
  
 
 Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo : Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος



Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος