Γενικά > Γενική συζήτηση
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ: ΜΙΑ ΧΑΜΕΝΗ ΥΠΟΘΕΣΗ
Δημήτρης Μακρέας:
Το κείμενο δεν έχει ανέβει από μένα στο ygeianet, χωρίς να διαφωνώ με την ανάρτηση του...
Το αρχικό κείμενο που έχει ανέβει εδώ νομίζω είναι πιο πλήρες...
Και με το τελευταίο "μανιφέστο" σας χαιρετώ!
Gatekeeper:
D-Michalis:
ο κ. Δ. Μακρέας (συνφορουμίστας) ανέβασε στο ΦΒ ένα ενδιαφέρον κείμενο –σκέψεις για την ανάπτυξη της ΠΦΥ, το οποίο είναι το ίδιο ή σχεδόν το ίδιο με το εδώ (στην αρχή) ανεβασμένο πρό καιρού (δυστυχώς εξ’ ίσου επίκαιρο ακόμη).
Με αφορμή αυτό το ενδιαφέρον κείμενο, αποτυπώνω κάποιες σκέψεις και εγώ με τη σειρά μου προς συζήτηση (συγνώμην για το μακροσκελές, αλλά δεν μπορούσα να το συμπτύξω πιο πολύ)
Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας: Ένας στόχος εφικτός?
Αν θέλαμε να οργανώσουμε αποτελεσματικά μία πρωτοβάθμια, θα έπρεπε να ξεχάσουμε τα υφιστάμενα μοντέλα και να προσπαθήσουμε να οριοθετήσουμε το τι θέλουμε να κάνει αυτή και να το υπολογίσουμε με αυτά που εμείς διαθέτουμε αξιοποιώντας τα με τον αποδοτικότερο τρόπο.
Με μία τέτοια προσέγγιση θα πήγαινε πολύ πιο μπροστά το σύστημα, έστω και με τις αντιστάσεις που υφίστανται.
Προσπαθώντας να προσεγγίσω ένα τέτοιο μοντέλο θα παραθέσω ορισμένες σκέψεις.
Όντως είναι επιτακτική ανάγκη η «αποκατάσταση της βιο-ψυχο-κοινωνικής ενότητας του ανθρώπου, σε ρήξη με το κυρίαρχο μηχανιστικό μοντέλο ανάπτυξης της “αγοραίας” ιατρικής» Δεν μπορείς δηλαδή να ασκείς ιατρική με κριτήριο την "αγορά", ούτε εστιάζοντας πάνω στο «όργανο» αλλά μόνο πάνω στον άνθρωπο ως ολότητα. Η στρεβλή αυτή προσέγγιση προδίδεται και από την απαλειφή της ρίζας «ιατρ» από τις περισσότερες ιατρικές ειδικότητες. Δεν είμαστε πιά ψυχ-ιατροί, οδοντ-ιατροί μόνο αλλά και «ογοι» (ουρολόγου, καρδιολόγοι, κ.λπ) λές και είμαστε φιλόσοφοι ή σοφιστές και όχι ιατροί.
Στο κέντρο ενός συστήματος ΠΦΥ (και όχι πρωτοβάθμιας περίθαλψης για την οποία ακούμε συχνά να μιλάνε ακόμη και αρμόδιοι) θα πρέπει να μπεί και ο επιστήμονας υγειονομικός και ο πολίτης άνθρωπος (και όχι μόνο ο ασθενής) ως ισοδύναμο δίδυμο.
Κύριο μέλημα θα πρέπει να είναι η αποκατάσταση και η διατήρηση της βιολογικο-ψυχο-κοινωνικο-οικονομικής ευφορίας και ισορροπίας των πολιτών, αλλά και των υγειονομικών.
Ένα σύστημα που προσπαθεί να προσφέρει υγεία στον πολίτη με εξουθένωση του υγειονομικού δεν έχει καμία ελπίδα να το πετύχει.
Να παρασχεθούν υπηρεσίες σε πάσα ψυχή ζώσα, ανεξάρτητα άλλων παραμέτρων. Τέτοιο μοντέλο θα ήταν η καθολική εθνική ασφαλιστική κάλυψη των πολιτών και η κατάργηση των Ταμείων, όπως τα ξέρουμε. Εφικτό. Έφτασε και μέχρι τη βουλή πρό 10ετιών, αλλά ισχυρά συμφέροντα που έχουν κτίσει πάνω στο «Ταμειακό» σύστημα δεν το άφησαν και μάλλον δεν θα το αφήσουν να ανθίσει.
Ισότιμη πρόσβαση όλων, ανεξαρτήτως σημείων που κατοικούν. Αυτό είναι επίσης εφικτό, αλλά και πάλι πρέπει κανείς να σπάσει αυγά.
Ενιαία δέσμη υπηρεσιών ΠΦΥ, υπό δημόσια εποπτεία και προσδιορισμό, ασχέτως του αν προσφέρεται από ιδιωτικό ή κρατικό πάροχο. Ιδιώτες και κρατικοί πάροχοι θα πρέπει να προσφέρουν την ίδια δέσμη και να αμείβονται αναλόγως αυτής.
Αυτό είναι σχεδόν αδύνατον με τον «κρατισμό» μας, αλλά δεν είναι ανέφικτο.
Η αποζημίωση των επαγγελματιών υγείας μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους και πάντως δεν πρέπει να αγνοεί ορισμένες παραμέτρους όπως: Πληθυσμός κάλυψης, ιδιαιτερότητες υγειονομικών αναγκών ειδικών ομάδων και πληθυσμών, γεωγραφική θέση εργασίας (όσο πιο αστικά, τόσο πιο κακοπληρωμένη), επένδυση κεφαλαίου επιστήμονα (έτη άσκησης, έτη και αντικείμενα σπουδών, κ.λπ), δέσμη υπηρεσιών που παρέχει (γιατί από περιοχή σε περιοχή μπορεί να διαφοροποιείται), δείκτες που επιτυγχάνονται, αξιολόγηση και αποδοχή –ως γιατρού, αλλά και κοινωνικού «εταίρου»- από τον πληθυσμό ευθύνης. Και τόσα άλλα που μπορεί κάποιος να δρομολογήσει.
Δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα δούμε κάτι τέτοιο σύντομα γιατί η ισοπέδωση των πάντων δεν αφήνει περιθώρια. Η κρατούσα άποψη είναι: Βιτάδες όλοι? =Όλοι τον ίδιο μισθό. Κάποτε θα αλλάξει, αλλά είναι νωρίς. Ούτε θεωρώ ότι μπορείς να βάλεις δείκτες π.χ. επίτευξης ρύθμισης Σ.Δ. Υπέρτασης κ.λπ. χωρίς να έχεις «μαντρωμένη» τη φροντίδα. Αν δεν παρακολουθώ / διαχειρίζομαι εγώ τον ασθενή, η ευθύνη διαμοιράζεται και η ποσοτικοποίηση και απόδοση των αποτελεσμάτων σε κάποιον είναι από ανέφικτη έως εγκληματική. Και το λέω αυτό γιατί το ακούμε και σίγουρα θα το δούμε, χωρίς προηγουμένως να έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις εφαρμογής ενός τέτοιου μοντέλου, μόνο και μόνο από μικρότητα και ανεγκεφαλιά.
Μοιρασμένη φροντίδα: Ένα τεράστιο κεφάλαιο που το προσπερνάμε, αλλά εξ’ αιτίας του πνέουν πολλοί μένεα στο να μην οργανωθεί η ΠΦΥ.
Σ’ αυτό πρέπει να συνυπολογίσουμε όχι μόνο τι απαιτείται, αλλά και τι διατίθεται. Είτε θέλουμε είτε όχι, έχουμε πολλούς ειδικούς άλλους, πέραν των ειδικών στην Γ.Ι. Πρέπει να δούμε πώς μπορούν να αξιοποιηθούν, χωρίς να στραφούν εναντίον μίας σύγχρονης ΠΦΥ. Κάποιοι θα πούν: «αυτούς θα σκεφτούμε»? Ναι λέω εγώ. Και αυτούς, αφού η ανάγκη τους για επιβίωση θα οπλίσει το χέρι τους εναντίον της
ΠΦΥ και θα ευστοχήσει τελικά (αυτό εξ’ άλλου γίνεται δεκαετίες τώρα, αλλά επιμένουμε να μην το βλέπουμε).
Πώς λοιπόν θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε μία όντως ΠΦΥ το υφιστάμενο δυναμικό?
Κατά την κρίση μου υπάρχει λύση.
Α. Δημιουργείς ένα δίκτυο οικογενειακών / προσωπικών γιατρών με κίνητρα για gate keeping (τόσο σε αυτούς όσο και στους πολίτες –π.χ. πάς σε άλλο ειδικό / νοσοκομείο /κ.λπ χωρίς παραπομπή από το γιατρό σου? ΟΚ. Μπορείς, αλλά όχι δωρεάν. Πληρώνεις ΧΨΩ κόστος). Οι γιατροί αυτοί (Γ.Οι.Γ.) να λειτουργούν σε δομές, όχι μαμούθ όπως τα ΚΥ, αλλά σε group practices με αποτέλεσμα ελαχιστοποίησης του κόστους αλλά και αλληλοκάλυψης επί απουσίας κάποιου.
Β. Δομές όπως είναι σήμερα τα πρώην ΙΚΑ, τα ΚΥ κ.λπ μετατρέπονται σε δομές της ΠΦΥ που παρέχουν τις υπηρεσίες 2ης γραμμής για να μην κατευθύνονται γι’ αυτό οι ασθενείς στα νοσοκομεία. Έτσι και την ΠΦΥ αναπτύσσεις ποιο πλέρια και τα νοσοκομεία απαλλάσσεις από τον όγκο της ΠΦΥ αφήνοντάς τους χώρο για πραγματική Β’/Γ’ βαθμια φροντίδα. Βάζεις π.χ. τον ΩΠΛ τον Καρδιολόγο, τον ορθοπεδικό κ.λπ που θα υποδεχθεί τα παραπεμπόμενα από τον οικογενειακό /προσωπικό γιατρό περιστατικά. Βάζεις και τα βασικά εργαστήρια και έτσι έχεις ένα πολύ καλό πακέτο παροχής υπηρεσιών στην κοινότητα, έξω από το νοσοκομείο, και που απαρτίζει μία «διευρυμένη» ΠΦΥ.
Σ’ αυτό το πακέτο μπορεί να ενσωματωθούν –ανάλογα την περιοχή- και άλλες υπηρεσίες όπως βραχεία νοσηλεία, υπηρεσίες αποκατάστασης και μετανοσοκομειακής φροντίδας, κ.λπ.
Στο σύστημα πρέπει να λειτουργεί αυστηρά το σύστημα παραπομπής –επαναπομπής και να επεισέρχεται δυναμικά στην αξιολόγηση όλων.
Δεν έχεις άλλη επιλογή ενσωμάτωσης τόσων ειδικών και αποτροπής της εναντίον σου στροφής τους, έως ότου η αναλογία ΓΓ/άλλων ειδικών αναστραφεί, οπότε τότε επανασχεδιάζεις.
Δεν βλέπω όμως πραγματική βούληση για τέτοια εκδοχή μείωσης του ιατρικού δυναμικού και αντιστροφής των αναλογιών, γι’ αυτό κρατώ μικρό καλάθι.
Ξέρω πως αυτή η προσέγγιση θα βρεί ακόμη και Γ.Οι.Γ ενάντιους, αλλά ας αναλογιστούμε: Μπορούμε να έχουμε ένα σύστημα με 27.000 (τόσους προσδιορίζουν όλες οι μελέτες) γιατρούς (αντί τους 80-90 χιλιάδες που έχουμε), όπως απαιτείται για τη χώρα μας αύριο?. Όχι. Τότε, είναι καλύτερα να σερνόμαστε στο σημερινό ανερμάτιστο, αντιιατρικό αλλά και εγκληματικό για τον πολίτη μοντέλο ? ή να πάμε σε ένα «αναγκαίο κακό» αλλά καλό ως μεταβατική κατάσταση?
Ας αναλογιστούμε τις ευθύνες μας.
Το περιεχόμενο της δέσμης υπηρεσιών οφείλει να προσδιοριστεί.
Πέραν του ότι δηλαδή ο Γ.Οι.Γ. θα είναι ο σύμβουλος και καθοδηγητής για κάθε θέμα του πολίτη και αυτός που θα αναλαμβάνει την πρώτη ευθύνη γι’ αυτά, πέραν σαφώς προσδιορισμένων πεδίων, όπως η διαχείριση συχνών χρονίων νόσων κ.λπ., θα πρέπει να εξειδικευτεί η δέσμη έτι περεταίρω, λαμβάνοντας υπ’ όψιν πλειάδα παραμέτρων, κάτι που δεν θα αναπτύξω εδώ, αφού αποτελεί ξεχωριστό και εκτενές θέμα.
Σχετικά με τα περί κοινωνικών συνεταιρισμών που αναφέρει ο κ.
Μακρέας: Δεν έχω άποψη για το πώς ακριβώς το εννοεί, ως προς την οργάνωση αλλά και την πηγή και την κατανομή των πόρων, αλλά ίσως είναι ένα ξεχωριστό θέμα που αξίζει να το δούμε.
Ένα μοντέλο όπως περίπου το περιέγραψα δεν είναι ανέφικτο, είναι όμως δύσκολο γιατί:
Α) Θέλει να πάμε από μηδενική βάση, κάτι που δεν είναι στην κουλτούρα μας. Β) Θέλει να κάνουμε υπερβάσεις, κάτι που δεν είναι στα φόρτε μας. Γ) Θέλει να ενδιαφερθούμε για τον πολίτη και όχι μόνο για τον επαγγελματία, κάτι που ιδίως τα όργανα δεν έχουν πείσει ότι μπορούν να κάνουν. Δ) Θέλουν να βάλουμε την υγεία πολιτών και υγειονομικών στο σωστό κάδρο (βιολογικο-ψυχο-κοινωνικο-οικονομικό), κάτι για το οποίο δεν έχουμε εκπαιδευτεί για να βρούμε την κατάλληλη κορνίζα και τέλος Ε) θέλει πολιτικούς που να μην περιμένουν να εισπράξουν πολιτικό όφελος από τις δράσεις τους, αφού η ΠΦΥ θα δώσει καρπούς πολλά έτη μετά την δική τους θητεία και υπογραφή, κάτι που δεν νομίζω ότι έχουν το ανάστημα να κάνουν.
Για όλους αυτούς τους λόγους δεν αισιοδοξώ, αλλά θεωρώ χρέος μου να καταθέσω σκέψεις και απόψεις, υλικά που σιγά –σιγά συμβάλουν στην ζύμωση ιδεών και στάσεων που ίσως κάποτε οδηγήσουν και στα πρώτα βήματα για μία νέα πραγματική ΠΦΥ.
Δημήτρης Μακρέας:
Συγκροτημένο και μεστό κείμενο που αποτελεί σαφή βάση συζήτησης.
Πιστεύω ότι πολλά μπορούν να δοκιμαστούν. θα πετύχουν μόνο στο βαθμό που μπορεί να περιγραφεί το περιεχόμενο της εργασίας και να περιφρουρηθεί.
Ταυτόχρονα αν οι γενικοί γιατροί σταματήσουν να περιφέρονται από συνέδρια σε ημερίδες απόλυτα σπονσοραρισμένες, αποτινάξουν το κόμπλεξ του γιατρού δεύτερης κατηγορίας και αποφασίσουν να ασχοληθούν με τον πληθυσμό ευθύνης τους.
Η ιδέα των κοινωνικών συνεταιρισμών πηγάζει από την παρακάτω εκτίμηση:
η εποχή που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίστηκε από τη σαφή απόσυρση του κράτους από βασικούς τομείς δραστηριοποίησης τους και ειδικά αυτούς που αφορούσαν το λεγόμενο "κράτος δικαίου-πρόνοιας" .Δε θα το αναλύσω παραπάνω. Πιστεύω ότι αυτή είναι η γενική τάση και ότι ακόμα και η πρόσφατη πολιτική αλλαγή δύσκολα θα ανακόψει αυτή την κίνηση που έχει παγκόσμια χαρακτηριστικά. Βεβαίως ο ιστορικός χρόνος είναι συμπυκνωμένος και πολλά μπορούν να συμβούν.
Η βασική επιδίωξη ήταν η απόσυρση του κράτους να ευνοήσει την αναδιάταξη της αγοράς και τη διεύρυνση της. Μόνο που η επιδίωξη αυτή αγνόησε το γεγονός ότι η αγορά δε μπορούσε να λειτουργήσει σε συνθήκες πρωτοφανούς οικονομικής ύφεσης.
Ανάμεσα στο κράτος και την αγορά βρίσκεται ο χώρος της άμεσης-χωρίς μεσολάβηση ανθρώπινης επικοινωνίας και συνεργασίας.
αν δεν αλλάξει κάτι σημαντικά θα ζήσουμε την τραγωδία οι άνθρωποι να αρρωσταίνουν χωρίς να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας την ίδια στιγμή που υπάρχει υπερπληθώρα επαγγελματιών που θα μπορούσαν να παρέμβουν υπέρ της προάσπισης της υγείας. Ενώ λοιπόν υπάρχει και η ανάγκη ,αλλά και η δυνατότητα ικανοποίησης της ανάγκης, τα προβλήματα θα παραμένουν αναπάντητα γιατί έχουν καταρρεύσει οι μεσολαβητές , δηλαδή το κράτος και η αγορά.
Μένει επομένως άμεσα οι άνθρωποι να εφεύρουν ,να δημιουργήσουν τις μορφές οργάνωσης που θα επιτρέπουν την κάλυψη των βασικών τους αναγκών, σε οποιασδήποτε πολιτικές και οικονομικές συνθήκες. Με ευρώ ή με δραχμή , με ΕΕ ή έξω από αυτή, με καπιταλισμό ή με ντεμέκ σοσιαλισμό..
Θα αναφέρω και μια προσωπική εμπειρία (με τον κίνδυνο να χαρακτηριστώ "ψωνισμένος" ,αλλά θα το ρισκάρω..)
Πριν ένα χρόνο κατά τη διάρκεια ενός καταστροφικού burout σκέφτηκα πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να παραιτηθώ ,όχι μόνο από τη θέση στο ΠΙ που εργάζομαι, αλλά να σταματήσω να ασχολούμαι με την ιατρική. Η ιδέα αυτή με γέμιζε με μια άγρια -απελευθερωτική χαρά. αναγκάστηκα να χρησιμοποιήσω όλη την άδεια για να συνέλθω ,αλλά και να σκεφτούν οι άνθρωποι αν όντως θέλουν να συνεχίσει να υπάρχει το δημόσιο ιατρείο. Επίσης να πάρουν πρωτοβουλίες να το υπερασπιστούν. Ομολογώ ότι αν αυτό το διάστημα διαπίστωνα ότι δεν καιγόταν καρφάκι σε κανέναν για το ενδεχόμενο της παραίτησης μου, θα ήταν μια τεράστια προσωπική ήττα... Τελικά αποδείχτηκε ότι μετά από δέκα χρόνια το ιατρείο ως δημόσια δομή ,αλλά και εγώ ατομικά ως θεραπευτής ,είχαμε πολύ στέρεες ρίζες και βαθιές σχέσεις με τον πληθυσμό.
Στο διάστημα αυτό οι κάτοικοι από τη μία από της κοινότητες που επισκέπτομαι μου πρότειναν ότι ακόμα και αν παραιτηθώ το χωριό θέλει να συνεχίσω να είμαι ο "γιατρός τους". Είχαν μάλιστα αρχίσει να συζητάνε και τον τρόπο χρηματοδότησης , μέσω εισφορών -συνεταιρισμού- ενορίας...
Αυτή ακριβώς είναι η μορφή ,που ακόμα και αν στη συγκεκριμένη περίπτωση (λόγω μη παραίτησης) δεν προχώρησε, με έπεισε για τη δυνατότητα της άμεσης δικτύωσης-συνεταιρισμού των ανθρώπων . φυσικά και θα υπάρχουν προβλήματα που μπορεί να αποδειχτούν δυσεπίλυτα, αλλά η δυνατότητα υπάρχει και πιστεύω ότι στο μέλλον θα αποδειχτεί χρήσιμη και κρίσιμη.
Gatekeeper:
@ Δημήτρης Μακρέας
Η επιτυχία είναι αποτέλεσμα της δικής σου δουλειάς κι όχι της δημόσιας δομής.
Είμαι σίγουρος πώς και σαν ελ.επαγγελματίας θα είχες εξίσου αν όχι μεγαλύτερες επιτυχίες.
Πλοήγηση
[0] Λίστα μηνυμάτων
[#] Επόμενη σελίδα
Μετάβαση στην πλήρη έκδοση