24/05/2015 Καθημερινή,
Ρεπορτάζ Γιάννης Παπαδόπουλος.Η βραδινή βάρδια στο 3ο τμήμα οξέων περιστατικών του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής βρήκε τον 42χρονο ασθενή καθηλωμένο στο κρεβάτι του. Ηταν δεμένος χιαστί. Ειδικοί ιμάντες συγκρατούσαν το αριστερό του χέρι και το δεξί του πόδι, γιατί νωρίτερα το απόγευμα φέρεται να είχε χτυπήσει άλλον ασθενή. Δεν ήταν η πρώτη φορά που τον έδεναν, λένε νοσηλευτές. Ούτε η πρώτη που θα επιχειρούσε να απαλλαγεί από τα δεσμά του. Στο παρελθόν, σύμφωνα με μαρτυρίες του προσωπικού, όταν είχε μόνο το ένα άκρο δεμένο έριχνε το σώμα του από το κρεβάτι για να τον ελευθερώσουν. Επειτα γινόταν πάλι επιθετικός. «Περνούσε τόσο καιρό δεμένος», λέει νοσηλευτής, «που είχε όλο τον χρόνο να σκεφτεί πώς να λυθεί».
Την περασμένη Κυριακή, στις τέσσερις τα ξημερώματα, ακούστηκε από τον θάλαμο του 42χρονου μια κραυγή. Ενας βοηθός νοσηλευτή και ένας επιμελητής ασθενών έτρεξαν στο δωμάτιο από τη «στάση», το δωμάτιο νοσηλευτών, που βρίσκεται διαγωνίως απέναντι. Ο 42χρονος είχε λύσει τους ιμάντες. Πάνω στο κομοδίνο του είδαν ένα κουτάλι. Και στο διπλανό κρεβάτι ήταν βαρύτατα χτυπημένος στο κεφάλι ένας 63χρονος ασθενής. Είχε εισαχθεί στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο πριν από εννέα ημέρες. Εκείνο το βράδυ, σύμφωνα με μαρτυρίες, ήταν κατατονικός, είχε περασμένο ορό και φαινόταν ανήμπορος να αντιδράσει σε οποιαδήποτε επίθεση. Λίγο αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του.
Ο θάνατος του 63χρονου αναδεικνύει διαχρονικές ελλείψεις και κενά στη διαχείριση των ψυχικά ασθενών στη χώρα μας. Οι εργαζόμενοι στο Δαφνί μιλούν για υποστελέχωση των υπηρεσιών τους, καθώς λόγω οικονομικής κρίσης δεν έγιναν προσλήψεις την τελευταία πενταετία.
Ειδικοί ψυχικής υγείας διαπιστώνουν κατάχρηση του μέτρου της καθήλωσης, ενώ περιστατικά που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα έπρεπε να νοσηλεύονται μαζί συνυπάρχουν σε κορεσμένους θαλάμους. Τον ερχόμενο Ιούνιο, στο πλαίσιο της αποασυλοποίησης, το Δαφνί προβλεπόταν να κλείσει. Ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο τι θα συμβεί. Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός έχει δηλώσει ότι τα χρονοδιαγράμματα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης είναι μη ρεαλιστικά, γιατί δεν έχουν αναπτυχθεί οι απαραίτητες δομές σε γενικά νοσοκομεία και στην κοινότητα.
Κορεσμός και καθήλωση
Ο επισκέπτης σπάνια θα ακούσει τη λέξη «ράντζο» στο Δαφνί. Εδώ και πολλά χρόνια έχει επιλεγεί να χρησιμοποιείται αντί αυτής ο όρος «επικουρική κλίνη».
Τα δέκα τμήματα οξέων περιστατικών που λειτουργούν εκεί διαθέτουν συνολικά 225 κλίνες. Την περασμένη Κυριακή όμως, ημέρα θανάτου του 63χρονου, περιέθαλπαν 311 ανθρώπους. Οι περισσότεροι βρίσκονταν εκεί ακούσια, με εισαγγελική εντολή. Συνολικά 56 είχαν υπερβεί τους τρεις μήνες νοσηλείας, ενώ σύμφωνα με ειδικούς ψυχικής υγείας με τη συμπλήρωση τεσσάρων εβδομάδων θα πρέπει να μετακινούνται σε άλλα τμήματα μέσης νοσηλείας. Κανονικά τα οξέα τμήματα υποδέχονται ασθενείς με έντονη συμπτωματολογία που συνοδεύεται από αυτοκαταστροφική ή επιθετική συμπεριφορά. Στα ίδια κτίρια όμως, κάποιες φορές και στο ίδιο δωμάτιο, μπορεί να βρεθούν ηλικιωμένοι ή μακροχρόνια ασθενείς με νοσηλευόμενους υπό
το άρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα που προβλέπει φύλαξη των ακαταλόγιστων εγκληματιών.Τα προβλήματα στη λειτουργία των οξέων τμημάτων επιτείνονται από την υποστελέχωση. «Νοσηλευτής κάνει και τον τραυματιοφορέα, τον οδηγό, τον τραπεζοκόμο. Δεν μπορεί δύο νοσηλευτές να αντιστοιχούν σε 40 ασθενείς», λέει ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στο Δαφνί, Νίκος Παναγούλης. Αλλοι συνάδελφοί του διαμαρτύρονται ότι πρέπει να διαχειριστούν και παραβάτες του ποινικού κώδικα χωρίς να έχουν περάσει αντίστοιχη εκπαίδευση.
Δύο ημέρες μετά το θάνατο του 63χρονου, στον αχανή προαύλιο χώρο του ψυχιατρείου κάποιοι ασθενείς κάθονταν σιωπηλοί στη σκιά των δέντρων και άλλοι κινούνταν νωχελικά κάτω από τον μεσημεριανό ήλιο.
Σε ένα από τα τμήματα οξέων, όπου επετράπη στην «Κ» η είσοδος, ένας νοσηλευόμενος είπε ότι όσο ήταν νέος είχε παρακολουθήσει μαθήματα τενόρου. Εκανε μια επίδειξη της μπάσας φωνής του τραγουδώντας και μόλις ολοκλήρωσε τους στίχους ζήτησε συγνώμη. «Εχω χρόνια να κάνω εξάσκηση», είπε. Αλλοι 30 ασθενείς σαν κι αυτόν βρίσκονταν στο ίδιο τμήμα εκείνη την ημέρα -εκ των οποίων οι 13 είχαν οδηγηθεί εκεί βάσει του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα. Τα διαθέσιμα κρεβάτια όμως σε αυτό το κτίριο είναι 25, όπως και σε όλα τα τμήματα οξέων στο Δαφνί.
Συχνά, προκειμένου να μη βλάψουν τον εαυτό τους ή άλλους, οι ασθενείς σε κατάσταση διέγερσης δένονται με απόφαση γιατρού στα κρεβάτια τους. Η ορολογία γι’ αυτή τη διαδικασία είναι «
προστατευτικός κλινοστατισμός».
Από το 2008 η
Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, τα μέλη της οποίας ορίζονται από το υπουργείο Υγείας, είχε στείλει σχετικές οδηγίες στα νοσοκομεία. Σύμφωνα με αυτές,
η καθήλωση είναι το έσχατο μέσο. Διαρκεί όσο το δυνατόν λιγότερες ώρες και εποπτεύεται. Ανά 15 λεπτά νοσηλευτής επισκέπτεται τον ασθενή και ελέγχει τα ζωτικά σημεία, ενώ ο ψυχίατρος επανεκτιμά ανά ώρα τη σκοπιμότητα της παράτασης ή μη της καθήλωσης. Κάθε μεταβολή πρέπει να καταγράφεται σε ειδικό τετράδιο. Στην πράξη όμως αυτές οι οδηγίες δεν εφαρμόζονται πάντα. «Γίνεται κατάχρηση της καθήλωσης στα ψυχιατρεία», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Ψυχιατρικής και πρόεδρος της Επιτροπής, Βλάσης Τομαράς.
Ενδεικτική είναι η εικόνα από παλαιότερους ελέγχους της Επιτροπής στο ΨΝΑ. Το 2012 η Επιτροπή διαπίστωνε ότι «προφανώς μετά από αντιρρήσεις των ειδικευόμενων ιατρών να ενημερώνουν το τετράδιο» 10 από τους 17 νοσηλευόμενους σε τμήμα χρονίων περιστατικών καθηλώνονταν προληπτικά με ιμάντες για 12 ώρες κάθε νύχτα.
«Εάν είχαμε ένα σύγχρονο σύστημα υγείας δεν θα χρειαζόταν η καθήλωση. Στη Μεγάλη Βρετανία σε 17 ψυχιατρικές κλινικές δεν είδα δεμένους ασθενείς», λέει ο διοικητής του ΨΝΑ Παύλος Θεοδωράκης. Για να επιτευχθεί αυτό, εξηγεί ο ίδιος, χρειάζεται και η λειτουργία εξωνοσοκομειακών δομών που θα φροντίζουν ώστε να μη φτάνουν σε οξύ στάδιο οι ασθενείς στο ψυχιατρείο.
Το πόρισμα
Ο ασθενής που φέρεται να σκότωσε τον 63χρονο δεν ανήκε στην κατηγορία των ακαταλόγιστων εγκληματιών. Νοσηλευτής λέει ότι είχε δεχτεί επίθεση από αυτόν πριν από πέντε μήνες. Σύμφωνα με έγγραφο του ΨΝΑ που είναι σε γνώση της «Κ», στις 23 Ιουνίου 2014, σε αιφνιδιαστικό έλεγχο της διοίκησης στις τέσσερις τα ξημερώματα, διαπιστώθηκε ότι για τον συγκεκριμένο ασθενή δεν τηρούνταν το πρωτόκολλο καθήλωσης και δεν γινόταν τακτικός ιατρικός έλεγχος. Αντίστοιχες παρατυπίες είχαν εντοπιστεί τότε για άλλους τέσσερις ασθενείς.
Το πόρισμα πάντως της Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ) που διέταξε η διοίκηση του ΨΝΑ αναφέρει ότι το βράδυ της περασμένης Κυριακής τηρήθηκε το πρωτόκολλο προστατευτικού κλινοστατισμού και το νοσηλευτικό προσωπικό αντέδρασε άμεσα. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», γιατρός είχε ελέγξει τον ασθενή μία ώρα πριν από τον θάνατο του 63χρονου. Εξωτερικός πραγματογνώμονας που είχε κληθεί από τη διοίκηση πριν από μήνες για να εξετάσει τις συνθήκες νοσηλείας του φερόμενου ως θύτη είχε διαπιστώσει ότι θα έπρεπε να βρίσκεται σε ειδικές δομές ψυχικής υγείας «οι οποίες όμως δεν υπάρχουν στη χώρα μας». Γι’ αυτό και πρότεινε να μην αλλάξει ο τρόπος διαχείρισής του.
Οπως τονίζει ο κ. Τομαράς,
η καθήλωση ασθενών πρέπει να γίνεται σε ξεχωριστό δωμάτιο. Αυτό, εξηγεί ο ίδιος, θα έχει πάτωμα και τοίχους επενδεδυμένους με αφρολέξ για να αποφεύγονται οι αυτοτραυματισμοί, σύνδεση με κάμερα για την παρακολούθηση του ασθενούς και πόρτα που ανοίγει μόνο εξωτερικά. Την ανάγκη λειτουργίας αντίστοιχης πτέρυγας αυξημένης φροντίδας είχε θέσει με έγγραφό της η Ειδική Επιτροπή και το 2014, μετά την αυτοκτονία νοσηλευομένης στο ΨΝΑ που κρεμάστηκε από το φουλάρι της.
Ο 42χρονος ασθενής που φέρεται να διέπραξε το έγκλημα ήταν καθηλωμένος τα ξημερώματα της περασμένης Κυριακής σε δωμάτιο που μοιραζόταν με άλλους τρεις άντρες. Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη πώς κατάφερε να λυθεί από τα δεσμά του. Οι ιμάντες που χρησιμοποιούνται για τον «προστατευτικό κλινοστατισμό» ασφαλίζουν με μαγνήτη. Τη στιγμή της επίθεσης ένας από τους τέσσερις ασθενείς του θαλάμου έλειπε από το κρεβάτι του και ένας ακόμη κοιμόταν. Οταν το νοσηλευτικό προσωπικό της βραδινής βάρδιας άκουσε μια κραυγή και μπήκε στο δωμάτιο ο 42χρονος βγήκε τρέχοντας και σύμφωνα με μαρτυρίες προσπάθησε με μια καρέκλα να σπάσει το τζάμι της εξόδου. Χρειάστηκαν έξι άντρες για να τον συγκρατήσουν.
Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή
Είσοδος
Θέμα: Καθηλωμένοι σε πρακτικές Μεσαίωνα. (Αναγνώστηκε 9642 φορές)
31 Μαΐου 2013, 22:08:40