Πολιτική και θρησκεία

[Loumakis]

    Εστειλα στην τοπική Λαρισαϊκή εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» την παρακάτω επιστολή, που δημοσιεύθηκε χθές 17/1/2015 και αφορά την ανάμειξη της θρησκείας στην προεκλογική πολιτική προπαγάνδα.

   Παρακολουθώ την πολιτική αντιπαράθεση των κομμάτων της ελληνικής πολιτικής σκηνής και έχω εντυπωσιασθεί διότι το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, πέρα από τα αμιγώς πολιτικά επιχειρήματα επικαλείται και θρησκευτικούς λόγους στην προσπάθεια του να αποτρέψει τους ψηφοφόρους από το να ψηφίσουν το αντίπαλο δέος, δηλαδή τον ΣΥΡΙΖΑ.
    Η θρησκευτική προπαγάνδα η χρησιμοποιούμενη για την εκλογική ώθηση του κόμματος της Ν.Δ. , δεν είναι απαράδεκτη μόνο ηθικά και πολιτικά, είναι σαθρή και αίολη και από θεολογική άποψη. Επειδή όμως δείχνει να έχει απήχηση στα αυτιά μερίδας χριστιανών, αφελών και αθεολόγητων κατά τη γνώμη μου, θα παραθέσω κάποιες σκέψεις, βασισμένες στη Χριστιανική πίστη και θεολογία, που την ανασκευάζουν.
    Θα αρχίσω με την παραδοχή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, του Αλέξη Τσίπρα, ότι είναι άθεος. Η δεξιά προπαγάνδα προσπαθεί να πείσει, ή ακριβέστερα να εκφοβίσει, το ευσεβές χριστεπώνυμο πλήρωμα ότι αποτελεί χείριστη αμαρτία και απαράδεκτη ασέβεια προς τον Θεό να ψηφίσει χριστιανός άθεο άτομο ως πρωθυπουργό. Πέραν του ότι το επιχείρημα αυτό αποτελεί μία επιπλέον απόδειξη της γενικότερης στρατηγικής ψυχολογικού πολέμου και εκφοβισμού που έχει επιλέξει η Ν.Δ., με στόχο τη δημιουργία θρησκευτικών ενοχών στην περίπτωση αυτή, είναι και αβάσιμο θεολογικά. Ο Θεός δεν είναι ο μίζερος, μικρόψυχος και αυταρχικός αφέντης του σύμπαντος, που απαιτεί τυφλή υποταγή και παραδοχή της ύπαρξης του από τους ανθρώπους - «υπηκόους» του. Αντίθετα είναι ο μεγαλόθυμος και με άπειρο μέγεθος αγάπης κυβερνήτης του παντός, που δημοκρατικότατα σέβεται το δικαίωμα καθενός να τον αρνηθεί. Και επιπλέον, δεν έχει κανένα πρόβλημα να προικίζει με χαρίσματα ανθρώπους που τον αρνούνται και τον αμφισβητούν και να τους «χρησιμοποιεί» για την πρόοδο και το καλό της κοινωνίας. «Επιλείψει με ο χρόνος διηγούμενον» παραδείγματα αθέων που συνέβαλαν θετικά στην ανθρώπινη ιστορία και πολιτισμό. Θα χρησιμοποιήσω μόνο ένα σύγχρονο παράδειγμα. Ο κορυφαίος σήμερα και διάσημος θεωρητικός φυσικός και κοσμολόγος Stephen Hawking είναι δεδηλωμένα άθεος.
     Η δημόσια επίδειξη εκ μέρους των πολιτικών της Νέας Δημοκρατίας της θρησκευτικής ιδιότητας και ορθόδοξης «πίστης» τους είναι συχνά υποκριτική και στόχο έχει την εξαπάτηση του θρήσκου ελληνικού λαού και την υφαρπαγή της ψήφου του. Σιγά μην τον μάρανε τον Αδωνι Γεωργιάδη που η Ρένα Δούρου έχασε την ευλογία του εκκλησιασμού την πρωτοχρονιά που μας πέρασε. Στόχος του ήταν να τη στιγματίσει στα μάτια των δεξιών θρησκευόμενων ψηφοφόρων ως ασεβή και άθεα και να τους πεί έμμεσα «να ποιος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, προσέξετε μη τυχόν και ψηφίσετε αυτούς που δεν συμμερίζονται την ορθόδοξη πίστη μας». Αλλά και οι επισκέψεις και παρουσίες πολλών πολιτικών της Ν.Δ. σε Αγιο Ορος, μοναστήρια, θρησκευτικές εορτές και εκδηλώσεις κλπ., πάντα με την υποχρεωτική παρουσία τηλεοπτικής κάμερας ή φωτογράφων, δεν είναι απόρροια αμιγώς ευσεβούς πόθου να τιμήσουν και να προσκυνήσουν τις ιερές παρακαταθήκες της Ορθοδοξίας , αλλά και ιδιοτελούς επιθυμίας να διαφημίσουν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες το «ίματζ» του πιστού ηγέτη που καλλιεργούν, ιδιότητα που ο θανάσιμος αντίπαλος τους Αλέξης Τσίπρας και άλλοι «Συριζαίοι» στερούνται και έτσι να προσελκύσουν τους χριστιανούς ψηφοφόρους. Οι πολιτικοί της Δεξιάς ξέρουν άριστα την ψυχολογία του λαού και πράττουν ανάλογα, βασιζόμενοι στη ρήση «δείξε στον κόσμο αυτό που θέλει να δεί και πές του αυτό που θέλει να ακούσει, εάν θέλεις να κερδίσεις την ψήφο του».
     Δεν συμφέρει την δεξιά κυβερνητική προπαγάνδα να κάνει χρήση της χριστιανικής θεολογίας για να συγκρατήσει ή να προσεταιρισθεί οπαδούς, διότι το ορθόδοξο ήθος και αντίληψη κατακρίνουν την πολιτική που εχουν εφαρμόσει τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Σύμφωνα με την παραβολή της Κρίσεως, ο Χριστός θα καταδικάσει όσους δεν έδωσαν τροφή στους πεινασμένους ή νερό στους διψασμένους, όσους δεν περιέθαλψαν τους ξένους ή τους άρρωστους, όσους δεν έντυσαν τους γυμνούς και δεν επισκέφθηκαν τους φυλακισμένους. Γιατί, σύμφωνα με την ίδια παραβολή, Χριστός είναι ο κάθε πάσχων συνάνθρωπος μας. Επομένως, οι πολιτικοί μας, που με τη μνημονιακή πολιτική τους δημιούργησαν στην πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια στρατιές φτωχών, ανέργων, αστέγων, περιθωριοποιημένων, ανασφάλιστων που πεθαίνουν από οικονομική αδυναμία να εξασφαλίσουν τη θεραπεία τους, απελπισμένων που καταλήγουν στην αυτοκτονία κλπ., τον Χριστό σταυρώνουν καθημερινά στο πρόσωπο του κάθε συμπολίτη μας, που οδηγείται στην οικονομική εξαθλίωση, την κοινωνική περιθωριοποίηση και την βιολογική και ψυχολογική εξουθένωση. Και φυσικά όσοι τους στηρίζουν με την ψήφο τους είναι και αυτοί ηθικά συνυπεύθυνοι.
    Μια και έθιξα το θέμα της ευθύνης των ψηφοφόρων, νομίζω ότι πρέπει να γίνει ένα επιπλέον σχόλιο, επειδή διακινείται στους χριστιανικούς κύκλους μία επικίνδυνα παρεξηγημένη θεολογικά, αλλά και ύποπτη πολιτικά, άποψη ότι «θα γίνει ό,τι θέλει ο παντοδύναμος Θεός». Με άλλα λόγια, εμείς θα ψηφίσουμε τα κόμματα που ισοπεδώνουν με επαχθέστατα μέτρα την ελληνική κοινωνία, αλλά θα επέμβει θαυματουργικά ο Θεός να «καθαρίσει» για πάρτη μας και να μας σώσει. Θέλω να υπενθυμίσω στους αθεολόγητους ή πονηρούς που ενστερνίζονται ή προωθούν τέτοιες απόψεις ότι ο Θεός σέβεται (ευτυχώς, αλλά και δυστυχώς) τις επιλογές των ανθρώπων. Οσοι ψηφίσουν πάλι τα κόμματα της συγκυβέρνησης, που έχουν δείξει, εδώ και τέσσερα χρόνια, με αδιαμφισβήτητο τρόπο την πολιτική που εφάρμοσαν και θα εφαρμόσουν, δεν θα έχουν κάνει πλέον λαθεμένη, αλλά συνειδητή επιλογή και θα είναι άξιοι της τύχης τους. Δυστυχώς όμως δεν φταίει σε τίποτα η βασανιζόμενη ελληνική κοινωνία να πληρώνει τις άφρονες επιλογές τους.
    Οι επερχόμενες εκλογές είναι κρισιμότατες για το μέλλον της πατρίδας μας. Η παράταξη της Νέας Δημοκρατίας έχει επιστρατεύσει θρησκεία και θεολογία στην προσπάθεια της να δημιουργήσει φοβικά σύνδρομα και να κερδίσει τις εκλογές με κάθε μέσον. Οι θρησκευόμενοι ψηφοφόροι ας είναι σίγουροι ότι ο Θεός δεν πρόκειται να τους κατακρίνει εάν ψηφίσουν άθεους πολιτικούς. Διότι για τον Θεό σημασία δεν έχουν τα θρησκευτικά φρονήματα των πολιτικών αρχηγών μας, αλλά το εάν οι πολιτικές που εφαρμόζουν θα ανακουφίσουν ή θα επιβαρύνουν την ταλαίπωρη πατρίδα μας. Και εδώ έγκειται και η δική μας ευθύνη, πολιτική και ηθική, ως πολιτών και ψηφοφόρων.

[Denominator]

Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο του συναδέλφου κ. Λουμάκη. Πράγματι αγγίζει ένα θέμα δύσκολο, ιδιαίτερα στις μέρες μας.
Η σχέση του καθενός μας με το Θεό (και αντίστροφα) είναι προσωπική. Ως τέτοια δεν επιδέχεται γενικεύσεων του στυλ "τι θα ψηφίσει ένας χριστιανός". Βεβαίως, για κάποιον που πιστεύει, το να δώσει την ψήφο του σε υποψήφιο βουλευτή που τον εκφράζει και πνευματικά (το κατά δύναμιν) είναι λογικό και κατανοητό, αλλά - θεωρώ - μόνο σε προσωπικό επίπεδο και όχι σε επίπεδο κόμματος. Από την άλλη, πιστεύω ότι ζούμε σε μια χώρα που, οποία κυβέρνηση και να βγει, θα σεβαστεί την Εκκλησία, καθώς αυτό αποτελεί αυτονόητη υποχρέωση που εκπορεύεται από το πολίτευμα και το Σύνταγμα της χώρας.

[EzeΤΡΟΛ]

Θέλω να υπενθυμίσω στους αθεολόγητους ή πονηρούς

Η έωλη πολιτική σπέκουλα πάνω στο θέμα της πίστης έχει αποδειχθεί στη χώρα μας κάθε άλλο παρά ανεδαφική και ατελέσφορη και συχνά σε αμφίρροπες εκλογικές αναμετρήσεις έχει κάνει την ειδοποιό διαφορά. Έτσι, ο γνώστης της παλαιοπολιτικής τέχνης κ. Σαμαράς στόχευσε ευθέως στα ευαίσθητα θρησκευτικά αντανακλαστικά των πλατιών μαζών στηλιτεύοντας τον ανθυποψήφιο του κ. Τσίπρα σκοπίμως και δολίως ως ά θ ε ο ν, ενώ επί της ουσίας και αληθώς αύτος ο τελευταίος έχει κατατάξει εαυτόν στην ανέμελη εποχή του 3% ως α ρ ν η σ ί θ ε ο ν. Βλέπετε, ως άθεο χαρακτηρίζουμε καταχρηστικά και αφοριστικά κάποιον που δεν πιστεύει στον ίδιο θεό με εμάς (πρβλ. με το τουρκ. γκιαούρ), ενώ ο όρος αρνησίθεος περιγράφει αυτόν που απορρίπτει συλλήβδην την ύπαρξη οποιασδήποτε θεότητας και περνιέται επομένως πιο απολιτίκ, αθρησκευτίκ και σοφιστικέ.

Όλως ειδικώς στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Μακεδονίας, από τα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα, ο άθεος έχει ταυτιστεί με τον αιρετικό, τον σχισματικό, τον αρνησίπατρι, τον αλλόδοξο, τον εξαρχικό, τουτ' έστιν τον βουλγαροκομιτατζή γι΄αυτό και οι ακριτικοί Νομοί Φλώρινας, Καστοριάς και ολιγώτερο σταθερά μετά την εισροή μικρασιατών ανταλλάξιμων οι Πέλλης, Κιλκίς και Σερρών έχουν υπάρξει ανέκαθεν προπύργια της Δεξάς. Όλως ιδίως, στα Enidje (νυν Γιαννιτσά) ευδοκιμεί ευάριθμος κοινότητα Βασιλοφρόνων, που χαρακτηρίστηκε από τον τέως κραταιό Υπερνομάρχη Παννίκα Ψωμιάδη ως "Το καλύτερο κομμάτι του Ελληνικού λαού."

Στην εκκλησιαστική-θεολογική γραμματεία και παράδοση, είναι η «δεξιά χειρ» του Θεού η οποία βοηθά, σώζει, υπερασπίζεται τους βασιλείς τε και ευσεβείς και αυτή που περιέσωσε τον Ελληνισμό απέναντι στις ξένες επιβουλές.
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος αμέσως ύστερα από την πρώτη εκλογή του Καραμανλή του Ραφηνάτου, του ευχήθηκε να τον «στηρίζει η δεξιά του Κυρίου», και ευφράνθηκε ότι «η δεξιά του Κυρίου» καθορίζει και πάλι τις εξελίξεις στην Ελλάδα, ή κάτι παρόμοιο (από μνήμης παραθέτω).

Επί διχταχτορίας αναγραφόταν παντού το σύνθημα «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών», που έμεινε ως συλλογικό προσδιοριστικό της επταετούς διάρκειας Εθνικοσοσιαλιστικής  Θεοκρατίας του Ελλαδιστάν. Όποιος ταξίδευε με αυτοκίνητο, έβλεπε σε κάθε λόφο, γέφυρα, γήπεδο, γυμναστήριο, κολυμβητήριο, στρούγγα, μάντρα, το σύνθημα αυτό. Στο οδικό δίκτυο της Χαλκιδικής, που ομολογουμένως φτιάχτηκε επί υπουργίας ΠΕΧΩΔΕ Στ. Παττακού, αναγράφεται στα τοιχία στο πλάι των δρόμων με κεφαλαία το σύνθημα «ΖΗΤΩ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ», κάτι που κάνει πολλούς να αναρωτιούνται ποιός είναι αυτός ο Στράτος ή αν ο Στράτος Διονυσίου έχει καμία σχέση με την Ι.Μ. Διονυσίου.

Καθώς οι άλλοτε ξεχασμένοι από το θεό και την κοινωνία αριστεροί του ΚΚΕ εσ. ετοιμάζονται να αναλάβουν την εξουσία της πολύπαθης ετούτης χώρας, οι δεξιοί έχουν φρικάρει και ζητούν ακρόαση θεού και αλλαγή πλανήτη. Μόνο αν ξαναγίνει ένα θαύμα σαν αυτό του Εuro 2004 και κοιμηθεί ο θεός μπορεί να σωθούν, όμως τα μεγάλα θάματα διαρκούν το πολύ 3 εκλογικές αναμετρήσεις (εξαντλήθηκαν το 2009 και 2012x2) και άμα γίνει τελικά στη χώρα μας το ανάστα ο Κύριος, και το θεό μπάρμπα να έχεις, θα δεις τον Χριστό φαντάρο -μέχρι να ξανα-βάλει το χέρι της η Παναγιά και όλοι οι Άγιοι για να μας βοηθήσουν.

[Loumakis]

  Μία ομάδα Λαρισαίων  έστειλε επιστολή  στην τοπική εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»  στην οποία  εξέφραζε τη διαφωνία της για τις θέσεις του άρθρου  μου που ανάρτησα στις 18/1. Ανταπάντησα με νέα επιστολή, που δημοσιεύθηκε σήμερα.  Παραθέτω  πρώτα την επιστολή της άλλης πλευράς και μετά τη δική μου.


   Αγαπητή «Ελευθερία»,
   Διαβάσαμε  προ ημερών στο φύλλο της “Ελευθερίας” στις 17/1/2015 άρθρο του γιατρού κυρίου Παναγιώτη Λουμάκη (με τίτλο “Φοβικά σύνδρομα με επιστράτευση θρησκείας και θεολογίας”)   [σημ. δική μου: τον τίτλο του άρθρου τον προσέθεσε η ίδια η εφημερίδα], τελείως αντικείμενο προς την Ορθόδοξη Πίστη και Θεολογία μας. Πάνω στον πανικό του μήπως φοβηθούν οι πιστοί Χριστιανοί να ψηφίσουν άθεο, αμνηστεύει κάθε δεδηλωμένο άθεο, και μάλιστα με ένα παράδειγμα εκ των εξαιρέσεων, προσπαθεί να πείσει ότι δεν θα μας βγει σε κακό ο άθεος. Και τελείως αθεολόγητα, προσπαθεί θεολογικά να κατοχυρώσει την κατά πάντα έωλη γνώμη του. Κατ’ αρχήν πρέπει να του πούμε ότι ο Θεός είναι “μίζερος”, εάν θέλει αυτόν τον απαξιωτικό όρο να χρησιμοποιήσει για τον Κύριο. Ο Κύριος δηλώνει ο Ίδιος ότι είναι “ζηλωτής”. Ότι δηλαδή θέλει Αυτόν μόνο ν’ αγαπάμε. Γιατί, αν δεν αγαπάμε τον Θεό, δεν μπορούμε να μπούμε ούτε στον προθάλαμο της Αγάπης. Ο Κύριος θέλει να αγαπάμε πρώτα Αυτόν και μετά τον συνάνθρωπό μας. Σε αυτά τα δύο κρέμονται όλος ο Νόμος και οι Προφήτες. Εξάλλου καθαρά και ξάστερα είπε: “ Ο φιλών πατέρα ή μητέρα υπέρ εμέ ουκ έστι μου άξιος. Ο φιλών υιόν ή θυγατέρα υπέρ εμέ ουκ έστι μου άξιος…”. Επομένως θέλει ο Κύριος ο Θεός να Τον αγαπάμε, κι αυτό όχι μόνο δεν είναι αβάσιμο θεολογικά, αλλά είναι η βάση της Θεολογίας μας.
   Εξάλλου, για τους αθέους άρχοντες ξέρουμε πολύ καλά ότι η Παλαιά Διαθήκη έγραφε ότι “εποίησαν το πονηρόν εναντίον του Κυρίου”. Ξέρουμε και τις θείες επεμβάσεις στις αθεϊστικές ή ειδωλολατρικές νεομανίες των αρχόντων των διαφόρων εποχών. Γι’ αυτό, επιτρέψτε μας μέσω της Εφημερίδας σας να του πούμε:
   Τι τα ήθελες, κύριε Λουμάκη, να συμβιβάσεις τ’ ασυμβίβαστα; Γιατί σε έπιασε πανικός; Μπορεί με τη Θεολογία την ίδια να πολεμήσεις τον Θεό; Εμείς δηλώνουμε ότι θεωρούμε επικίνδυνο τον άθεο. Άθεος στην Ορθόδοξη Ελλάδα, που να καυχιέται για την αθεΐα του, που δεν συνάπτει γάμο ορθόδοξο και δεν βαπτίζει τα παιδιά του, που δεν ζει όπως όλοι μας, είναι δύσπεπτη τροφή για το λαό αυτό, για να τον έχει ηγέτη και ν’ αποφασίζει μάλιστα και για την Εκκλησία του. Πώς θα προστατεύσει την Εκκλησία; Πώς θα βοηθήσει τον ιερό Κλήρο; Πώς θα υπερασπισθεί την Θεολογία και τις θεολογικές σπουδές και το μάθημα των θρησκευτικών; Και πώς θα αντιμετωπίζει τόσα θέματα που αφορούν την πίστη του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού της χώρας; Κι όσο κι αν ειρωνεύεσθε τους πολιτικούς άρχοντες που έρχονται μαζί μας στην Εκκλησία και χαίρονται στις χαρές και στις πανηγύρεις μας, στις γιορτές και στους γάμους μας, στις λύπες μας και στα μνημόσυνά μας, εμείς τους θέλουμε. Και δεν τους βλέπουμε με τα δικά σας μάτια, αλλά με τα δικά μας. Είναι άνθρωποι που μεγάλωσαν σε Χριστιανικές οικογένειες, και τώρα που ο λαός τους ανέδειξε σε άρχοντες θέλουν να τιμούν αυτό το λαό και την πίστη του. Ποιος μπορεί να μην αναγνωρίσει αυτή τη θυσία; Εξάλλου πάντοτε η Εκκλησία μας τους μνημονεύει στις Θείες Λειτουργίες και στις λοιπές τελετές, αλλά και προ πάντων χαιρόμαστε που και ο Μητροπολίτης μας πάντοτε τους προσφωνεί και τους ευχαριστεί για την παρουσία τους. Δεν μπορεί να τους βάλει κανείς στην ίδια κατηγορία με αυτούς που ενώ εμείς τους αναδείξαμε, αυτοί μας υποτιμούν. Γι’ αυτό, ας μας συγχωρείτε γιατρέ, δεν συμμεριζόμαστε τις θέσεις σας, αλλά αντίθετα απευθυνόμεθα σε όλους και λέμε. Μην ψηφίζετε άθεους Άρχοντες γι’ αυτή τη χώρα. Ο Κύριος ο Θεός τους Ηγέτες που πίστευαν σ’ αυτόν τους ενίσχυε και ευώδωνε το έργο τους. Τους άθεους και απίστους τους κατακεραύνωνε. Όχι λοιπόν άθεο Ηγέτη που ακονίζει τα σπαθιά του εναντίον της Πίστης μας. Αυτής της Πίστης που και στις ημέρες μας δίνει Αγίους. Αυτής της Πίστης που είναι η μοναδική ελπίδα όλων μας.

Χαράλαμπος Β. Στεργιούλης, διδάκτωρ Βυζαντινής Φιλολογίας
Κωνσταντίνος Τσιουμπέκας, θεολόγος – μετεωρολόγος
και Ομάδα Λαρισαίων Ορθοδόξων Χριστιανών

Ακολουθεί  η δική μου απάντηση:

   Αγαπητή «Ελευθερία»
   Θα μπορούσε κάποιος να ισχυρισθεί ότι μία απάντηση στην επιστολή των Χαρ. Στεργιούλη, Κων. Τσιουμπέκα και Ομάδας Λαρισαίων Ορθοδόξων Χριστιανών (φύλλο 23/1/2015) έρχεται «κατόπιν (εκλογικής) εορτής». Όμως η συμβολή σε έναν  διάλογο που μπορεί να γίνει αιτία γόνιμου προβληματισμού, να ανοίξει ορίζοντες συνειδήσεων και να δημιουργήσει ωριμότερους πολίτες δεν είναι ποτέ ανεπίκαιρη και για τον λόγο αυτό επανέρχομαι.
   Κατ΄αρχάς, αγαπητοί συντάκτες της επιστολής, δεν έχω αντίρρηση στα όσα γράφετε ότι ο Θεός  επιθυμεί την αγάπη μας και ότι η αγάπη του Θεού και του συνανθρώπου μας (του «πλησίον») είναι η ρίζα της Χριστιανικής διδασκαλίας. Εκείνο που σας διαφεύγει είναι ότι ο Χριστός, όταν εντέλλεται την αγάπη προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο, καθορίζει τον δρόμο της προσωπικής τελείωσης και ολοκλήρωσης μας, της «σωτηρίας» μας σύμφωνα με την ορθόδοξη θεολογία. Όμως το υπο συζήτηση θέμα δεν ήταν ποιός εκ των Τσίπρα και Σαμαρά (και των περί αυτών πολιτευτών) είναι πιο προχωρημένος πνευματικά και άρα πιο κοντά στην πνευματική σωτηρία του, αλλά ποιος από τους δύο έχει την ικανότητα να σώσει την Ελλάδα από τα ποικίλα προβλήματα που αντιμετωπίζει, ικανότητα η οποία δεν εξαρτάται απαραιτήτως απο τα θρησκευτικά τους φρονήματα.
   Στις εθνικές εκλογές κριτήριο της ψηφοδοσίας μας δεν (πρέπει να) είναι τα προσωπικά φρονήματα των υποψηφίων, αλλά οι πολιτικές και ηθικές αρχές και η εφαρμοζόμενη πολιτική του κόμματος στο οποίο ανήκουν. Διερωτηθείτε λοιπόν εάν η πολιτική εξαθλίωσης της ελληνικής κοινωνίας που εφάρμοζε η απελθούσα κυβέρνηση (των πολλών φιλόθρησκων πολιτικών) είναι συμβατή με τις αρχές της ορθόδοξης πίστης (δηλαδή της αγάπης και της μέριμνας για τον πάσχοντα συνάνθρωπο), τις οποίες ασπαζόμαστε.
   Αναφορικά με την ανησυχία σας για τη συμπεριφορά μιας κυβέρνησης που περιλαμβάνει άθεους πολιτικούς προς την Εκκλησία, τις θεολογικές σπουδές κλπ., θέλω να σας υπενθυμίσω ότι τα σύγχρονα κόμματα βασίζονται σε δημοκρατικές αρχές. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι  σέβονται τα φρονήματα  και τις πεποιθήσεις  όλων των πολιτών που απαρτίζουν την κοινωνία τής οποίας ηγούνται, ανεξάρτητα από το εάν συμφωνούν ή όχι με αυτά. Με άλλα λόγια, ο σύγχρονος αρνησίθρησκος  πολιτικός δεν είναι και αντίθρησκος, το ότι δεν αποδέχεται προσωπικά τον Θεό και τη θρησκευτική πίστη δεν σημαίνει ότι είναι και πολέμιος τους σε πολιτικό επίπεδο, όπως γινόταν σε άλλες εποχές.
   Με εντυπωσιάζει το ότι σας ενοχλεί η εικόνα του μεγαλόψυχου και «ανοιχτοχέρη»  Θεού, στην οποία πιστεύει η Εκκλησία, που μοιράζει τα χαρίσματα σε πιστούς και απίστους αδιακρίτως. Να υποθέσω ότι έχετε πλάσει στο μυαλό σας και προσκυνάτε ένα είδωλο του Θεού «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» των πολιτικών που ψηφίζετε;  Που εξασφαλίζει δηλαδή την άνετη επιβίωση και προωθεί σε ανώτερα αξιώματα και διακρίσεις  μόνο τους οπαδούς του;
   Οσο για το συναίσθημα που με ώθησε να γράψω την επιστολή, αγωνία ήταν  και όχι πανικός. Αγωνία  διότι έβλεπα θρησκευτικές ενοχές και προλήψεις να τυφλώνουν την κρίση σημαντικής μερίδας πολιτών και να τους ωθούν στην πολιτική αγκαλιά συγκεκριμένου κόμματος, αγνοώντας και παραβλέποντας τον κίνδυνο να διαιωνισθούν τα δεινά και η δυστυχία που με την ενδοτική και καταστροφική πολιτική του επισώρευσε στη δύσμοιρη χώρα μας.