ΠΦΥ -Εκπαίδευση > Συζητήσεις πάνω σε ιατρικά θέματα

Καισαρικές στην Ελλάδα

<< < (5/5)

Argirios Argiriou:
11 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

Οι γεννήσεις με καισαρικές αυξάνονται τις τελευταίες δεκαετίες σε όλον τον κόσμο. Τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δείχνουν ότι τα ποσοστά των γεννήσεων με καισαρική (αριθμός τοκετών με καισαρική ανά 100 γεννήσεις) έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί ανάμεσα
στο 1990 και το 2015 (από το 6,7% το 1990 στο 19,1% το 2015), με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης να καταγράφεται στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη μας .
Με δεδομένο ότι η καισαρική είναι μια χειρουργική επέμβαση που οδηγεί στη μείωση της μητρικής και περι-γεννητικής θνησιμότητας σε όσες χώρες η θνησιμότητα γύρω από τον τοκετό είναι εξαιρετικά υψηλή, η τάση αυτή δεν μας εκπλήσσει. Έκπληξη αντιθέτως προκαλεί η περαιτέρω
αύξησή τους σε ανεπτυγμένες χώρες, στις οποίες η μητρική και προγεννητική θνησιμότητα είναι εδώ και δεκαετίες εξαιρετικά χαμηλή. H αύξηση αυτή εν μέρει μόνον δικαιολογείται από την αύξηση της μέσης ηλικίας στη γέννηση ως και των πολλαπλών γεννήσεων που προκύπτουν από την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Δεν έχει σχέση με τη βελτίωση της θνησιμότητας μητέρας και νεογνού, και εκτιμάται ότι ένα μεγάλο τμήμα των επεμβάσεων αυτών δεν οφείλεται σε ιατρικούς λογούς. Κατ’ επέκταση, από αυτή την οπτική γωνία θωρούνται «περιττές», ενέχουν επιπλέον
κινδύνους , επιβαρύνουν σημαντικά χωρίς λόγο τα συστήματα υγείας και ως εκ τούτου αρχίζουν να προβληματίζουν τόσο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας όσο και τις διεθνείς ιατρικές ενώσεις. Δεν είναι δε τυχαίο ότι και η Διεθνής Ομοσπονδία Γυναικολογίας και Μαιευτικής έχει
κινητοποιηθεί, διατυπώνοντας προτάσεις για τον περιορισμό της κατάχρησης των καισαρικών .
Στο ερώτημα δε ποιο είναι το «βέλτιστο» ιατρικά ποσοστό γεννήσεων με καισαρική, παρόλες τις αντιγνωμίες, η διεθνής επιστημονική κοινότητα κλείνει προς το ότι, σε ποσοστά κάτω του 10% και άνω του 15%, είτε υπάρχει θέμα δημοσίας υγείας (ελλιπής φροντίδα για τη μητέρα και το
νεογνό), είτε υπάρχει αναιτιολόγητη χρήση, καθώς οι επεμβάσεις αυτές αφενός μεν δεν οδηγούν σε μείωση των ποσοστών μητρικής και νεογνικής θνησιμότητας, αφετέρου δε ενέχουν κινδύνους. Έτσι, ο ΠΟΥ το 2015 δημοσίευσε μια σύσταση-δήλωση θέτοντας το εύρος από 10% έως 15% ως
βέλτιστο.
Παρόλα αυτά, ακόμη και στις χώρες εκείνες που τα ποσοστά υπερέβαιναν το 15% πριν μερικές δεκαετίες παρατηρείται ότι αυτά, με ελάχιστες εξαιρέσεις, αυξάνονται, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις πρόσφατες εκθέσεις του ΟΟΣΑ . Ένα μοντέλο «σύγχρονου» και χωρίς κίνδυνο τοκετού με καισαρική διαχέεται με αποτέλεσμα η συχνότητα των χειρουργικών τοκετών να αυξάνεται λόγω της αύξησης της «ζήτησης» και της «προσφοράς» καθώς συγκλίνουν παράγοντες όπως η «άνεση» της μητέρας , η δυνατότητα «προγραμματισμού» τόσο για τους γυναικολόγους όσο και τις εγκυμονούσες, η ευκολία της επέμβασης καθαυτής (για το ιατρικό σώμα) και προφανώς και το διαφοροποιημένο κόστος, σημαντικό κίνητρο
για τους γιατρούς καθώς στις περισσότερες χώρες η «τιμολόγηση» του τοκετού διαφοροποιείται (σαφώς υψηλότερο στην περίπτωση του μη φυσιολογικού τοκετού).
Οι καισαρικές στην Ελλάδα και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες
Με βάση πρόσφατες εκτιμήσεις τα ποσοστά των καισαρικών στις 150 περίπου χώρες για τις οποίες διαθέτουμε δεδομένα κυμαίνονται από 1% έως 58% . Οι διαφορές ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες είναι φυσικά πολύ μικρότερες. Τα ποσοστά αυτά κυμαίνονται π.χ. στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ το 2017 ανάμεσα στο 53% (Τουρκιά, μέγιστο) και το 15 % (ελάχιστο, Ισραήλ), με έναν μέσο όρο στις 34 χώρες του Οργανισμού αυτού της τάξης του 28% (Σχήμα 1). Οι διαφορές αυτές οφείλονται κατά τον ΟΟΣΑ σε πλήθος παραγόντων, όπως τα διαφοροποιημένα οικονομικά κίνητρα, η αντιμετώπιση της αστικής ευθύνης των μαιευτήρων, οι διαφορές στον αριθμό και την εκπαίδευση των μαιών και των νοσηλευτών, το ποσοστό των τοκετών σε ιδιωτικά νοσοκομεία, κ.ο.κ.
*Στην Ιρλανδία, το Μεξικό, τη Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τα δεδομένα καλύπτουν μόνο τα δημόσια χρηματοδοτούμενα νοσοκομεία (ωστόσο, στην Ιρλανδία όλες οι υπηρεσίες μητρότητας βρίσκονται σε δημόσια χρηματοδοτούμενα νοσοκομεία και, στη Νέα Ζηλανδία, ο αριθμός των ιδιωτικά χρηματοδοτούμενων γεννήσεων είναι αμελητέος). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια υποεκτίμηση των ποσοστών καισαρικών στις χωρες αυτές δεδομένου ότι τα ιδιωτικά νοσοκομεία τείνουν να χρησιμοποιούν αυτήν την πρακτική περισσότερο από τα δημόσια.
Στη χώρα μας δεν διαθέταμε μέχρι και το 2018 δεδομένα και η Ελλάδα ήταν απούσα στις υφιστάμενες βάσεις δεδομένων του ΠΟΥ και του ΟΟΣΑ.
Το 2019 όμως, για πρώτη φορά, η ΕΛΣΤΑΤ συνέλεξε στοιχεία τα οποία και μας παραχώρησε πρόσφατα. Με βάση αυτά, σε 1000 γεννήσεις το 2019, οι 531 έγιναν με καισαρική, οι 417 προήλθαν από έναν φυσιολογικό τοκετό ενώ για 52 εξ αυτών δεν διαθέτουμε την πληροφορία. Αν όμως
θεωρήσουμε ότι ένα τμήμα των μη δηλωθέντων δεν προήλθε από φυσιολογικό τοκετό, δυνάμεθα βάσιμα να συμπεράνουμε ότι, σε 1000 τοκετούς, οι με καισαρική εγγίζουν τους 550 (διπλάσιοι σχεδόν από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ ) θέτοντας τη χώρα μας στην πρώτη θέση ανάμεσα στις 35
χώρες μέλη του Οργανισμού αυτού, και στις 10 υψηλότερες θέσεις παγκοσμίως (Χάρτης 1).
Σύνολο Με καισαρική φυσιολογικός τοκετός Δ.Δ Με καισαρική (%) φυσιολογικός τοκετός (%) Δ.Δ (%)

Βύρων Κοτζαμάνης*

Pour 100 naissances vivantes
Καισαρικές ανα 100 γεννήσεις
Πηγή : OECD 2019
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΡΟΤΑΓΜΑΤΑ
ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ερευνητικό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από τ ο ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΕΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΓΙΑΣΜΟΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ Π.Θ
Boerma T., Ronsmans C., Melesse D. Y., Barros A. J., Barros F. C., Juan L., Moller A. B., Say L., Hosseinpoor A. R., Yi M., Neto D. D., Temmerman, M., 2018, Global
epidemiology of use of and dispari􀆟es in caesarean sec􀆟ons, The Lancet, 392(10155), 1341–1348 & Betrán, A.P, Jianfeng, Y., Moller, A-B., Zhang, J, A., Me􀆟n
Gülmezoglu, A., Torloni, M.R The Increasing Trend in Caesarean Sec􀆟on Rates: Global, Regional and Na􀆟onal Es􀆟mates: 1990-2014, 2016, PLoS ONE 11 (2):
e0148343. doi:10.1371/journal.pone.0148343
Keag O. E., Norman J. E., Stock S. J., 2018, Long-term risks and benefits associated with cesarean delivery for mother, baby, and subsequent pregnancies:
Systema􀆟c review and meta-analysis, PLoS Med, 15(1), e1002494.
World Health Organiza􀆟on, 2018, WHO recommenda􀆟ons: Non-clinical interven􀆟ons to reduce unnecessary Caesarean sec􀆟on, Geneva, WHO
FIGO, 2020, Ethics and Professionalism Guideline, h􀆩ps://www.figo.org/decision-making-about-vaginal-and-caesarean-delivery
World Health Organiza􀆟on, 2015, WHO statement on Caesarean sec􀆟on rates, Geneva, WHO
Φιλανδία, Νορβηγία, Ισλανδία, Ολλανδία, Σουηδία, Λιθουανία, Εσθονία, Γαλλία, Ισραήλ και Ιαπωνία όπου το % καισαρικών είναι μικρότερο του 20%
OECD, 2017 & 2019, Health at a Glance, OECD INDICATORS, OECD Publishing, Paris, h􀆩p://dx.doi.org/10.1787/health_glance-2017-en & h􀆩ps://www.oecd-ilibrary.
org/social-issues-migra􀆟on-health/health-at-a-glance-2019_4dd50c09-en
Stoll, Κ., Hauck,Υ., Downe,S., Payne, D., Hall, W. & Interna􀆟onal Childbirth A􀆫tudes- Prior to Pregnancy (ICAPP) Study Team, 2017, Preference for cesarean sec􀆟on
in young nulligravid women in eight OECD countries and implica􀆟ons for reproduc􀆟ve health educa􀆟on, Reproduc􀆟ve Health 14:116, DOI
10.1186/s12978-017-0354-x- & Schantz C., Loenzien M. de, Goyet S., Ravit M., Dancoisne A., Dumont A., 2019, How is women’s demand for caesarean sec􀆟on
measured? A systema􀆟c literature review, PLoS One, 14(3), e0213352.

Η προτίμηση των γυναικών για καισαρική διαιφερει μεταξύ των χωρών, γεγονός που μπορεί
να αντικατοπτρίζει τις θεσμικές ρυθμίσεις του συστήματος μητρικής υγείας και τις πολιτισμικές στάσεις απέναντι στον τοκετό. Σε νεαρές γυναίκες, αυτή η επιλογή μπορεί επίσης να οφείλεται σε ψυχολογικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένου του φόβου του ανεξέλεγκτου πόνου που σχετίζεται με τον τοκετό
Boerma et al., & Betrán et al., op. cit. OECD, 2019, op. cit.
WHO, 2018, op. cit., & Betrán, A.P., Temmerman, M., Kingdon, C., Mohiddin,A., Opiyo, N., Torloni, M.R., Zhang, J., Musana, O., Wanyonyi, S., Gülmezoglu, A.M., Downe, S. 2018, Interven􀆟ons to reduce unnecessary caesarean sec􀆟ons in healthy women and babies, Lancet, 392: 1358-68.

κλικ στις εικόνες για μεγένθυση

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

Πλοήγηση

[0] Λίστα μηνυμάτων

[*] Προηγούμενη σελίδα