Μια συνοπτική παρουσίαση ενός
Δημόσιου Συστήματος Υγείας, στο οποίο εργάζονται αυτή την στιγμή χιλιάδες Έλληνες ιατροί.
Και η υγεία θέλει τον Γερμανό της...
των Βίκυ Κουρλιμπίνη και Δημήτρη Κατσαγάνη
Η Γερμανία θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί «παράδεισος» της δημόσιας περίθαλψης σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, κυρίως του Νότου. Και αυτό γιατί όλοι ανεξαιρέτως όσοι ζουν και εργάζονται στη χώρα, όχι μόνο δικαιούνται παροχές υγείας, αλλά η ασφαλιστική κάλυψή τους είναι υποχρεωτική. Ενδεικτικό, μάλιστα, των γερμανικών παροχών υγείας είναι το γεγονός πως το εθνικό γερμανικό σύστημα υγείας μετρά πάνω από 51 εκατομμύρια μέλη, ενώ, συμπεριλαμβανομένων των μελών της οικογένειας ανταποδοτικού, οι ασφαλισμένοι φτάνουν τα 70 εκατομμύρια, ενώ το 10% των κατοίκων έχει ιδιωτική ασφάλιση. Την ίδια στιγμή, το 50% των εργαζομένων στη Γερμανία έχει εθελοντική επαγγελματική ασφάλιση.
Η καθολική, σχεδόν, δημόσια ασφάλιση κοστίζει όμως πολλά στο γερμανικό κράτος, το οποίο δαπανά κονδύλια που αντιστοιχούν στο 11,3% του ΑΕΠ της χώρας. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία ανέρχονται στο 13%, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει πως είναι καλύτερες οι υπηρεσίες που παρέχονται. Εξάλλου, στη Γερμανία φαίνεται πως θα υπάρξει πρόβλημα χρηματοδότησης από εισφορές. Και αυτό γιατί το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 65 ετών επί του εργατικού δυναμικού είναι εξαιρετικά υψηλό σε σχέση με άλλες χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, μαζί και την Ελλάδα.
Την ώρα που η Ελλάδα πιέζεται για «αιματηρές» περικοπές στις δαπάνες, ειδικά στο σύστημα της υγείας, και οι ασφαλισμένοι πληρώνουν για οποιαδήποτε σχεδόν παροχή, είτε επιλέξουν τις δημόσιες δομές (π.χ. εισιτήριο στα δημόσια νοσοκομεία) είτε τις ιδιωτικές, οι κάτοικοι του γερμανικού κράτους μπορούν και απολαμβάνουν το αυτονόητο: την αξιοπρεπή περίθαλψη. Βέβαια. στη Γερμανία υπάρχει ελάχιστη εισφοροδιαφυγή και φοροδιαφυγή, γεγονός που επιτρέπει στο κράτος να αντλεί το μάξιμουμ των πόρων που προβλέπει ο προϋπολογισμός για δαπάνες για υγεία και συντάξεις.
Η δομή του γερμανικού συστήματος υγείας
Όλοι οι νόμιμα ασφαλισμένοι στη Γερμανία έχουν τα ίδια οφέλη και τις ίδιες ασφαλιστικές παροχές, ενώ το σύστημα υγείας βασίζεται ουσιαστικά στην αρχή της αλληλεγγύης: Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να καλύπτουν και τη μίνιμουμ ασφάλιση των ανέργων. Υπάρχει ένα βασικό, μίνιμουμ πακέτο βασικών παροχών για όλους τους ασφαλισμένους (νοσοκομειακή και ιατροφαρμακευτική κάλυψη). Οι επισκέψεις στους συμβεβλημένους γιατρούς είναι δωρεάν, ενώ, αναφορικά με τη νοσοκομειακή κάλυψη, οι παροχές ποικίλλουν ανάλογα με το ταμείο και τις εισφορές του ασφαλισμένου.
Η βασική διαφορά με το ελληνικό σύστημα περίθαλψης είναι η εξής: Οι παροχές περίθαλψης δεν εξαρτώνται ούτε από την ηλικία του ασφαλισμένου ούτε από την κατάσταση της υγείας του (για παράδειγμα, αν ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου), αλλά αποκλειστικά από το ύψος του εισοδήματος και των εισφορών του: Υψηλό εισόδημα σημαίνει υψηλές εισφορές και χαμηλό εισόδημα συνεπάγεται χαμηλά ασφάλιστρα. Η υποχρεωτική ασφάλιση εντούτοις παραμένει ίδια για όλους χωρίς εξαιρέσεις.
Το 90% του πληθυσμού είναι ασφαλισμένο σε ένα από τα ταμεία ασθενείας της Νόμιμης Ασφάλισης Ασθενείας GKV (π.χ. ΑΟΚ, ΒΚΚ, DAK ή ΙΚΚ) και πληρώνουν κάθε μήνα μια συγκεκριμένη εισφορά στο ταμείο ασθενείας (η εισφορά εξαρτάται από το ύψος του μηνιαίου εισοδήματος), ενώ ένα μέρος καλύπτεται και από τον εργοδότη. Συνολικά, το ποσοστό των εισφορών και από τον εργαζόμενο και από τον εργοδότη ξεκινά από 14,6%.
Οι ασφαλισμένοι, μάλιστα, έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ελεύθερα το Ταμείο για την ασφάλιση ασθενείας, όμως το πληρωτέο ύψος εισφοράς μπορεί να διαφέρει από ταμείο ασθενείας σε ταμείο ασθενείας. Έτσι οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να ενημερώνονται για τις παροχές που προσφέρει το εκάστοτε Ταμείο, διότι μπορεί να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των διαφόρων ταμείων ασθενείας, εκτός των νομίμως προβλεπομένων παροχών. Ωστόσο, τα Ταμεία «επιβραβεύουν» τους ασφαλισμένους τους, παραδείγματος χάρη όταν αυτοί προσέχουν την υγεία τους, κάνοντας τακτική χρήση των εξετάσεων πρώιμης διάγνωσης. Κάθε ταμείο ασθενείας αποφασίζει μόνο του για τέτοια συστήματα κινήτρων και πριμ. Το ένα, για παράδειγμα, μπορεί να προσφέρει στα μέλη του εκπτώσεις στις συμπληρωματικές πληρωμές, ενώ το άλλο μείωση της εισφοράς.
Μετά τη μεγάλη μεταρρύθμιση στο σύστημα υγείας της χώρας, το 2009, το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα περίθαλψης προσφέρει επίσης τη δυνατότητα να διαμορφώνουν οι ασφαλισμένοι το ασφαλιστικό τους πρόγραμμα σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες. Οι ασφαλιστικές εταιρείες προσφέρουν ειδικές πρόσθετες υπηρεσίες, που μπορούν να συμφωνούνται ξεχωριστά με το Ταμείο.
Επιπλέον, όποιος εκπληρώνει ορισμένες προϋποθέσεις, για παράδειγμα, εργάζεται συνεχόμενα για τρία χρόνια, είναι δημόσιος υπάλληλος ή ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί επίσης να κάνει ιδιωτική ασφάλιση (PKV).
Τι γίνεται με τους ανέργους
Σε περίπτωση που κάποιος είναι άνεργος (και αφού η απώλεια της εργασίας έχει δηλωθεί στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης), το γερμανικό σύστημα υγείας καλύπτει τον άνεργο. Στη Γερμανία δεν υπάρχει άνεργος που να μην είναι ασφαλισμένος, ακόμα και για μακροχρόνια περίθαλψη (νοσηλευτική φροντίδα). Σε περίπτωση που ο άνεργος είχε ιδιωτική ασφάλιση, μπορεί να παραμείνει σε αυτή, εφόσον έχει τουλάχιστον πέντε χρόνια εισφορών.
Ο οικογενειακός γιατρός αποφασίζει
Ανεξάρτητα από την ασφάλιση ασθενείας, είτε αυτή είναι ιδιωτική είτε δημόσια, στη Γερμανία οι ασφαλισμένοι επιλέγουν ελεύθερα τον γιατρό τους, όπως γίνεται και στην Ελλάδα. Οι νόμιμα ασφαλισμένοι επιτρέπεται να επιλέξουν μόνο ανάμεσα σε γιατρούς που είναι συμβεβλημένοι με τα ταμεία ασφάλισης, αλλά σχεδόν όλοι οι γιατροί είναι συμβεβλημένοι με τα Ταμεία. Κυρίαρχος είναι ο ρόλος του οικογενειακού γιατρού, ο οποίος θα αποφασίσει αν χρειάζεται ο ασφαλισμένος να απευθυνθεί σε ειδικό γιατρό για περαιτέρω εξετάσεις και θα δώσει το παραπεμπτικό για εισαγωγή σε νοσοκομείο. Το ίδιο μοντέλο προωθείται εδώ και δύο χρόνια στην ελληνική περίπτωση, ωστόσο μέχρι στιγμή δεν έχει προχωρήσει.
Σταθερό ωράριο στα φαρμακεία
Τα φαρμακεία είναι κανονικά ανοιχτά τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας, από τις 9 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα. Μερικά φαρμακεία είναι κλειστά την Τετάρτη το απόγευμα. Τη νύχτα και το Σαββατοκύριακο εφημερεύουν πάντα διαφορετικά φαρμακεία. Εάν όμως χρειαστεί να πάτε σε ένα φαρμακείο εκτός των κανονικών ωρών λειτουργίας, τότε θα πρέπει να πληρώσετε ένα πρόσθετο τέλος επείγοντος περιστατικού (περίπου 10% της τιμής του φαρμάκου). Η συμμετοχή όμως για τα φάρμακα ( με συνταγή γιατρού από το Ταμείο) δεν είναι ποσοστιαία, όπως στην Ελλάδα, αντίθετα φτάνει τα πέντε ευρώ για κάθε συνταγή που εκτελείται.
Ο τρίτος πυλώνας
Εκτός από την εξωνοσοκομειακή ιατρική περίθαλψη (ως επί το πλείστον στο γιατρό) και την ενδονοσοκομειακή περίθαλψη (στο νοσοκομείο) υπάρχει στη Γερμανία και ο τρίτος πυλώνας του συστήματος υγείας: η Δημόσια Υγειονομική Υπηρεσία, που βρίσκεται στις επαρχίες και σε μερικές μεγάλες πόλεις, ενσωματωμένη είτε στο υγειονομικό ή σε άλλες υπηρεσίες του δημοσίου συστήματος υγείας. Η Δημόσια Υγειονομική Υπηρεσία εκτελεί σημαντικά καθήκοντα: διεκπεραιώνει ιατρικές εξετάσεις σχολικής καταλληλότητας, δηλαδή αν τα παιδιά είναι σωματικώς και πνευματικώς σε θέση να φοιτήσουν σε σχολείο. Αν υπάρχουν υποψίες για αναπτυξιακές διαταραχές, η Δημόσια Υγειονομική Υπηρεσία παρέχει συμβουλές στους γονείς για τις κατάλληλες δυνατότητες προώθησης των παιδιών τους.
ΚΕΝ: Το γερμανικό μοντέλο που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα
Οι διαγνωστικές Ομοιογενείς Κατηγορίες (Diagnosis Related Groups, DRGs) αποτελούν ένα σύστημα προοπτικής αποζημίωσης των νοσοκομείων. Στην Ελλάδα το μοντέλο μεταφέρθηκε αυτούσιο από τη Γερμανία στα τέλη του 2011, ως κλειστά ενοποιημένα νοσήλια (ΚΕΝ), με κύριο σκοπό τον περιορισμό του νοσοκομειακού κόστους.
Τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια (ΚΕΝ) αφορούν στην ουσία μια διαδικασία τιμολόγησης και διαχείρισης του κόστους νοσοκομειακών νοσηλειών. Το κόστος αυτό δεν ήταν ποτέ εύκολα υπολογίσιμο, καθώς η βαρύτητα των συντελεστών παραγωγής (υποδομές, υλικά, εργασία, κ.λπ.) για κάθε ξεχωριστή περίπτωση υπολογίζονταν κάθε φορά ξεχωριστά, χωρίς να αποφεύγονται οι υπερτιμολογήσεις. Το σύστημα των ΚΕΝ/DRGs στηρίζεται στον υπολογισμό του μέσου κόστους ανά διαγνωστική κατηγορία μέσω της επεξεργασίας στατιστικών δεδομένων, και όχι σε συγκεκριμένες θεραπευτικές πράξεις ή ημέρες νοσηλείας ανά ασθενή.
Επί της ουσίας, τα ΚΕΝ δεν είναι τίποτε άλλο από ένας γενικευμένος τιμοκατάλογος νοσηλειών, ο οποίος καθορίζει το κόστος και τη Μέση Διάρκεια Νοσηλείας (ΜΔΝ) για κάθε κατηγορία νοσηλείας. Τα στοιχεία αυτά ανταποκρίνονται στους μέσους όρους νοσηλειών και χρησιμοποιούνται για την ταχεία και εύκολη τιμολόγηση των περιστατικών, ανεξάρτητα του ακριβούς αριθμού χρεώσεων και του ακριβούς κόστους νοσηλείας που πραγματικά υπήρξε.
Στα 1.263 ευρώ η μέση σύνταξη
Το γερμανικό συνταξιοδοτικό σύστημα έχει τρεις πυλώνες:
1. Τον πυλώνα της υποχρεωτικής κρατικής ασφάλισης. Αυτός βασίζεται στο αναδιανεμητικό σύστημα, σύμφωνα με το οποίο οι σημερινοί εργαζόμενοι και εργοδότες πληρώνουν με τις ασφαλιστικές εισφορές τους τις σημερινές συντάξεις. Οι εισφορές αυτές επιβάλλονται επί ενός μέσου μισθού. Η μέση σύνταξη ανέρχεται στα 1.263 ευρώ τον μήνα.
Η δημόσια συνταξιοδοτική δαπάνη ανέρχεται στο 11,5% του ΑΕΠ της χώρας (7,8% ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ).
2. Τον πυλώνα της εθελοντικής επαγγελματικής ασφάλισης. Το 50% των εργαζομένων στη Γερμανία έχει επιλέξει αυτή τη μορφή ασφάλισης. Εκτιμάται ότι 500 δισ. ευρώ είναι επενδυμένα σε ταμεία εθελοντικής επαγγελματικής ασφάλισης.
3. Τον πυλώνα της ιδιωτικής ασφάλισης, η οποία παρέχεται από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.
Σύνταξη στα 63
• Το προσδόκιμο ζωής στα 65 έτη έχει δείκτη 19,3 (19,1 στις χώρες του ΟΟΣΑ).
• Τα άτομα ηλικίας 65 ετών αποτελούν το 34,8% του εργατικού δυναμικού (25,5% κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ).
• Η ηλικία κατά την οποία δίδεται μία κανονική σύνταξη γήρατος είναι τα 65 έτη.
• Από το 2012 έχει ξεκινήσει διαδικασία σταδιακής αύξησης των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης στα 67 έτη.
• Πρόωρη σύνταξη είναι δυνατή στα 63 για άτομα με ασφάλιση 35 χρόνων.
• Αν κανείς συνταξιοδοτηθεί πριν από τα 67 έτη, τότε η σύνταξή του μειώνεται κατά 3,6% κάθε χρόνο.
• Άτομα με αναπηρία τουλάχιστον 50% και τουλάχιστον 35 χρόνια ασφαλιστικού βίου μπορούν, επί του παρόντος, να συνταξιοδοτηθούν στα 60 έτη με μία μέγιστη μείωση 10,8% στις αποδοχές τους. Η ηλικία συνταξιοδότησης αυτής της κατηγορίας θα αυξηθεί σταδιακά από τα 60 στα 62.
• Για κάθε μηνά παραπάνω από τα 67 έτη που παραμένει κανείς στη δουλειά αυξάνεται η σύνταξή του κατά 0,5%.
*Aναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 10ης Απριλίου 2015
Πηγή:www.capital.gr
Πηγή:www.capital.gr
Κάποιες επισημάνσεις:
- αυτό που γράφεται για τον οικογενειακό γιατρό ισχύει όπως ακριβώς γράφεται, χωρίς ίχνος υπερβολής, δλδ, δεν μπορείς να αποφασίσεις να πας μόνος σου σε ειδικό ιατρό σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο γιατί έτσι σου κάπνισε, αισθάνεσαι περισσότερο ασφάλεια εκεί ή και εγώ δεν ξέρω τι.
- αναμονή για χειρουργείο δεν υπάρχει.
Γνωρίζω Έλληνα που ζούσε εκεί και μου είπε ότι ήθελε να χειρουργηθεί για βουβωνοκήλη, πήγε με την ειδική κάρτα ασφάλισης που είχε, χειρουργήθηκε (λαπαροσκοπικά μάλιστα!) μετά από 2-3 ημέρες και βγήκε. Ούτε φάκελα, ούτε δώρα, ούτε τπτ.
Αυτά τα ολίγα.