Θα συμφωνήσω στα πιο πολλά. Ναι είναι ομαδική ψυχοθεραπεία (είναι και δική μου ερμηνεία - μου τη "βούτηξες"). Ναι γνωρίζεις και γνωρίζεσαι με κόσμο. Ναι υπάρχει ένα αγωνιστικό, ερωτικό κλίμα που ευνοεί τις ματιές και την ψιλοκουβεντούλα μεταξύ αντίθετου φύλου (Οι φίλοι μου με πειράζουν γιατί ερωτεύομαι κάθε 10 λεπτά).
Αλλά πρακτικό αποτέλεσμα υπάρχει. Υπάρχει για το διαδηλωτή που διατηρεί έτσι μέσα του τη σπίθα της αντίληψης και της αντίδρασης στη μίζερη κοινωνική καθημερινότητα (η ψυχοθεραπεία που λέγαμε). Υπάρχει και στον κύκλο του στα πλαίσια της νομιμοποίησης μιας αντίδρασης και της κοινωνικής αφύπνισης. Και αυτό αντανακλά και σε ένα μεγάλο κομμάτι του κοινωνικού σώματος. Του καθησυχασμένου από κόμματα και ΜΜΕ ότι όλα θα πάνε καλά, όταν όλα δείχνουν ότι πάνε χειρότερα. Δημιουργείται η εικόνα ότι κάτι γίνεται. Και όχι ένα σκάνδαλο που θα απασχολήσει τις κουβέντες στα καφενεία και τα ΜΜΕ μέχρι να ξεχαστεί. Κάτι γίνεται από ανθρώπους δίπλα μας. Υπαρκτούς, με όνομα, με δουλειά, με οικογένεια, με φίλους και εχθρούς. Και δεν είναι κουκουλοφόροι (όπως προσπαθούν να με πείσουν) γιατί είναι πολλοί και τους ξέρουμε εμείς οι ίδιοι. Ξέρουμε τον Αποστόλη, την Γιώτα, τον Λεονάρδο, τη Δώρα, τον Χρήστο κλπ κλπ
Και ναι έτσι σπάει ο τρόμος. Καταρχάς ο τρόμος της καθημερινότητας: (Μην αντιμιλήσεις στο αφεντικό σου. Μην αντιμιλήσεις στο διευθυντή σου. Μην αντιμιλήσεις ακόμη και στον τελευταίο αυθαιρετούντα υπάλληλο. Κλείσε τα μάτια στο... στο... στο... και ψήφισε. Μη ζητήσεις αύξηση. Μη ζητήσεις καλύτερη υγεία. Μη ζητήσεις καλύτερη παιδεία. Πάρε δάνειο και αγόρασε.) Ο κόσμος είναι φοβισμένος, εφησυχασμένος και παθητικός. Για αυτό φτάσαμε εκεί που φτάσαμε. Μια μακρά περίοδος εφησυχασμού και ψέυδαίσθησης ευμάρειας - που πλέον καταρρέει - οδήγησε στην αποδιοργάνωση της κοινωνικής συνοχής και ικανότητας αντίδρασης. Κι έτσι πχ τα τελευταία χρόνια η μόνη σοβαρή απεργία έγινε από τους εκπαιδευτικούς και η οποία συνετρίβη προς όνειδος όλων μας.
Αλλά υπάρχει και ο άλλος τρόμος. Αυτός του απλού διαδηλωτή που συλλαμβάνεται χωρίς λόγο και ξέρει ότι μπορεί να "φορτωθεί" με αδικήματα που δεν έκανε (βλ. τα πράσινα παπούτσια) και να βρεθεί κατηγορούμενος για πράγματα που δεν είχε (βλ. τον Άγγλο διαδηλωτή της Θεσσαλονίκης). Μπορεί να "φάει" ασφυξιογόνα χημικά χωρίς κανένα λόγο και αφορμή από κανέναν (πχ στην τελευταία πορεία ήμουν μπροστά στα Προπύλαια και μπορώ να σας διαβεβαιώσω με τα ίδια μου τα μάτια ότι ο Ματατζής πέταξε πρώτος το χημικό στη μέση της πορείας, δίπλα μου, η οποία εκείνη τη στιγμή πέρναγε το δρόμο χωρίς να φωνάζει ούτε καν συνθήματα). Μπορεί να ξυλοκοπηθεί χωρίς λόγο (βλ. ζαρτινιέρα). Μπορεί να μαχαιρωθεί από φασίστες (βλ. το φίλο μου Κωστή πριν από λίγους μήνες). Μπορεί να μπουν στο σπίτι του χωρίς λόγο και παράνομα την ώρα που λείπει και να κάνουν έρευνα μόνο και μόνο επειδή μένει στα Εξάρχεια (βλ. Σταυρούλα Γιαννακοπούλου). Και αν βρούν κάτι ξέρει ότι θα καταδικαστεί στο μέγιστο της ποινής (15 μήνες φυλακή για ένα κλομπ και ένα σπρέι). Και τα παραδείγματα που σας φέρνω είναι τα τηλεοπτικά. Η ελάχιστη δική μου εμπειρία με έχει τροφοδοτήσει με πλείστα άλλα. Και τον τρόμο αυτό τον νιώθουμε όλοι όσοι κατεβαίνουμε σε πορείες (και εγώ βέβαια).
Και βέβαια ο δρόμος δεν είναι μόνο πορείες. Αυτή τη στιγμή στην Αθήνα υπάρχει οργασμός από δράσεις, συναντήσεις, εκδηλώσεις. Όπως το χτεσινό παζάρι στην πλατεία Εξαρχείων. Ένα πανηγύρι των κατοίκων με μουσική(Τα κρητικά είχαν την τιμητική τους γιατί με τόσο κρύο έπρεπε να χορεύουμε για να ζεσταθούμε), κρασί, τσίπουρα, μεζέδες, παιδάκια, μεγάλους, ντόπιους και περαστικούς που κράτησε από το πρωί μέχρι το βράδυ. Για να σπάσει η τρομοκρατία και για τους ίδιους (το τι περάσαν αυτές τις μέρες δε λέγεται. Δεν έμεινε σπίτι που να μην το ψάξουν. Δεν υπήρχε γωνία χωρίς ασφαλίτη που έκανε έλεγχο με κριτήρια χουντικά: μαλλί, ηλικία, ντύσιμο κλπ). και για τον κόσμο. 15 χρόνια κατεβαίνω για διασκέδαση στα Εξάρχεια. Πρώτη φορά τόσοι πολλοί μου λένε μην πας. Και βέβαια ένας είναι ο πραγματικός φόβος: Να συλληφθείς χωρίς λόγο, καθώς τα Εξάρχεια είναι η πιο αστυνομοκρατούμενη περιοχή της Αθήνας.
Δεν είναι σοφιστεία ότι στο δρόμο διαμορφώνονται συνειδήσεις. Το βλέπω σε μένα, στη γυναίκα μου που πρώτη φορά κατέβηκε σε πορεία τον Δεκέμβρη, στην αδελφή μου που δεν έχει κατέβει ποτέ σε πορεία και δεν ψηφίζει καν (είναι το καλό παιδί της οικογένειας), σε φίλους και φίλες που πορευόμαστε μαζί (με τους περισσότερους για πρώτη φορά), κουβεντιάζουμε μαζί και προσπαθούμε να δράσουμε μαζί. Δεν αλλάζει μόνο ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα. Αλλάζει η νοοτροπία που έχουμε μέσα μας ως προς τη διεκδίκηση καθημερινών πραγμάτων στη δουλειά, στη γειτονιά, στην κοινωνία που ζούμε, που αναφερόμαστε και που είμαστε υποχρεωμένοι να δρούμε για να τη βελτιώσουμε (ή αν μη τι άλλο να προσπαθήσουμε να σταματήσουμε την κατρακύλα της).
Υ.Γ. Σεξιστικό σχόλιο: Τις πιο ωραίες γκόμενες ευτυχώς δεν τις έχει πια η ΚΝΕ (η οποία απουσιάζει όπως συνήθως). Τα αριστερίστικα φοιτητικά μπλοκ μοιάζουν με ανθισμένους κήπους.