Κεφαλαλγία για 5 ημέρες με συνεχόμενο πόνο και πόνο στην πλάτη κατόπιν βρωμάει αίμα στο ΕΝΥ
Ο χειρότερος πονοκέφαλος της ζωής μου – “worst headache of life”- (ακόμα και αν έχω ημικρανία) είναι υπαραχνοειδής αιμορραγία (SAH) μέχρι και στο 20% (το ποσοστό είναι τεράστιο σε σχέση με τη βαρύτητα της κατάστασης).
Ο πόνος στην κυρία Νίκη ξεκινάει
αιφνίδια, σύγχρονα με σωματική προσπάθεια. Δεν θέλω να πανικοβάλω κανέναν, αλλά ούτε αυτό είναι απόλυτο. Αν δεν ήταν έτσι, πάλι δεν θα ήμαστε ήσυχοι.
Διαρκεί
5 μέρες χωρίς διακοπή, ενώ η ημικρανία μέχρι 72 ώρες (αυτό είναι απόλυτο). Φαίνεται να ήταν και λίγο μπερδεμένη (μπορεί καμιά φορά να το δείτε και στην ημικρανία).
Μετά, της μένει ο πόνος στην πλάτη και τη μέση,
πιθανό σύμπτωμα μηνιγγικού ερεθισμού.Με τα στοιχεία αυτά –και μόνον αυτά- η Νίκη είχε ανευρυσματική υπαραχνοειδή αιμορραγία μέχρι να αποδειχτεί ότι δεν είχε. Και επειδή, όπως σωστά ειπώθηκε, δεν κάνουμε ιατρική στο ασανσέρ, η γειτόνισσά μας θα πρέπει, μόλις ανοίξει την πόρτα του, να τηλεφωνήσει στο σύζυγό της και να πάνε ΤΩΡΑ στο εφημερεύον νευρολογικό ή νευροχειρουργικό.
Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι η επανάληψη της ρήξης και κανείς δεν ξέρει αν θα γίνει τον άλλο μήνα ή το επόμενο πεντάλεπτο. Στο ενδιάμεσο ο ασθενής μπορεί να μην έχει απολύτως τίποτα. (Ότι μας έρχεται μετά με τη μαγνητική αγγειογραφία, δεν σημαίνει ότι της το συστήσαμε εμείς.)
Η Νίκη μπορεί να είχε κάτι άλλο: ιογενή μηνιγγίτιδα (μπορεί να κάνει αιφνίδια κεφαλαλγία), status migrainosus και άλλα εξωτικά. Και η εξήγηση για τον πόνο στην πλάτη και τη μέση να είναι μια από αυτές που αναφέρθηκαν. Από αυτά δεν κινδυνεύει.
εμένα πάντως όταν διάβασα την ιστορία της κυρα-Νίκης μου θύμισε "δορυφόρο" αιμορραγία που προηγείται καμμιά 10αριά μέρες της βασικής υπαραχνοειδούς και θα με θορυβούσε τόσο ώστε να την έστελνα για πρόσθετη διερεύνηση μη μου κάνει σύντομα και την βασική υπαραχνοειδή αιμορραγία και τη θυμάμαι κάθε φορά που μπαίνω στο ασανσέρ...
Τα συμπτώματα και η διάρκεια ίσως είναι πολύ πιο πάνω από την αιμορραγία-φρουρό (
sentinel headache, warning leak) που αναφέρεται αναδρομικά από πολλούς ασθενείς και η χρονική της απόσταση από το κύριο συμβάν δεν είναι καθορισμένη. Αλλά δεν έχει σημασία πώς θα το ονομάσουμε, η ουσία δεν αλλάζει.
Από τη στιγμή που τεθεί διάγνωση ή υποψία SAH, πρέπει να ψάξουμε για το ανεύρυσμα (δεν το βρίσκουμε πάντα). Και το ψάξιμο θα φτάσει μέχρι την
κλασική αγγειογραφία (κατά Seldinger, DSA). Αν δεν την κάνουνε εκεί που θα παραπέμψουμε τον ασθενή, θα τον στείλουμε οπουδήποτε ξέρουμε, ακόμα και σε ιδιωτικό κέντρο, ακόμα κι αν χρειαστεί να την πληρώσει από την τσέπη του, ακόμα κι αν πήρε μόλις εξιτήριο.
Και λίγα λόγια για την εργαστηριακή διάγνωση:
1. Η
ευαισθησία της CT πέφτει δραματικά μετά το πρώτο 12ωρο. Αν έρθει ο ασθενής στην εφημερία το βράδυ, δεν περιμένουμε να ξημερώσει, για να μην ξυπνήσουμε το νευρολόγο και τον ακτινολόγο.
2. Σε υποψία SAH και με κ.φ. CT, προχωράμε σε ΟΝΠ μετά την παρέλευση 12ώρου (αν οι συνθήκες το επιτρέπουν) γιατί τόσος χρόνος χρειάζεται για να εμφανιστεί η ξανθοχρωμία.
3. Η ξανθοχρωμία παραμένει στο 100% μέχρι 14 μέρες. Το διάστημα αυτό στην κ. Νίκη έχει περάσει και η ΟΝΠ δεν έχει νόημα.
4. Η DSA είναι το gold standard για τη διάγνωση. Η
μαγνητική αγγειογραφία δεν έχει 100% ευαισθησία, ιδίως για μικρά ανευρύσματα, και, ως αναίμακτη μέθοδος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά μόνο σε άρνηση του ασθενούς να υποβληθεί σε DSA (ακόμα καλύτερη η CT αγγειογραφία, αλλά τώρα περνάμε σε… άλλους γαλαξίες).
5. Τέλος, (πάρτε βαθιά ανάσα)
"ξεχάστε" την αυχενική δυσκαμψία. Αν λείπει, δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Βέβαια, είναι πολύ σπάνιο να μην έχει ο ασθενής άλλα συμπτώματα ή σημεία πλην της κεφαλαλγίας.
Τι πρέπει να θυμάται ένας Γ.Ι. (κατά τη γνώμη μου):
- H «χειρότερη κεφαλαλγία της ζωής μου» είναι SAH μέχρι να αποδειχτεί ότι δεν ήταν
- Η υποψία SAH είναι το ίδιο επείγουσα με τη SAH, ακόμα κι αν βλέπουμε τον ασθενή μέρες μετά και κλινικά δεν έχει τίποτα
- Η αξονική πρέπει να γίνει ΤΩΡΑ και, αν χρειαστεί, ξυπνάμε και το διοικητή (δεν είναι αστείο)
- Από τη στιγμή που μπει υποψία SAH και δεν μπορεί να αποδειχτεί, ο ασθενής πρέπει να κάνει DSA.