Ποτέ δεν το ονόμασαν "σοβιετικό". Ίσως το καλύτερο όνομα θα ήταν "Το μοντέλο ΠΦΥ των φτωχών" αλλά υπάρχει παραλλαγμένο και σε χώρες με υψηλό βιοτικό επίπεδο, καθώς είναι από τα αγαπημένα των λόμπυ του WHO.
Ας ξεκινήσουμε από την ιστορία του: Το 1918 ο Nikolai Semashko, γιατρός, μαρξιστής και επιστήθιος φίλος του Λένιν, αναλαμβάνει την θέση του "υπουργού" των ιατρικών υπηρεσιών στη Ρωσία, ένα χρόνο μετά την οκτωβριανή επανάσταση. Η εμπειρία του είναι από τις στέπες στα νοτιανατολικά της ΕΣΣΔ και από το Ελβετο-Γερμανικό μοντέλο που γνώρισε κυνηγημένος από το Τσαρικό καθεστώς. Το πρώτο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι η παντελής έλλειψη γιατρών.... Ξέρετε εκείνη την εποχή, το να είσαι γιατρός αλλά όχι μαρξιστής, ήταν μάλλον θανατηφόρο για σένα.... Όσους δεν καθάρισαν, έφυγαν εκτός ΕΣΣΔ. Η ΕΣΣΔ εκείνη την εποχή, είχε παιδική θνησιμότητα στα ύψη, οι χήρες και τα ορφανά επίσης. Οι συνθήκες ζωής μόνο την ζωή δεν επέτρεπαν.
Πρώτα του βήματα, η βελτίωση της δημόσιας υγείας: έργα για πόσιμο νερό, αγωγής υγείας, "ορφανοτροφεία", υποστήριξη της μητέρας. Το επόμενο βήμα, η δημιουργία ενός αποκεντρωμένου συστήματος υγείας για ΠΦΥ κοινό για όλους: Μονάδες υγείας με μαίες, therapists, paramedics και γεννιούνται οι πολυκλινικές. Όταν δεν έχεις γιατρούς βάζεις ότι έχεις, και κάτω από τον όρο therapists ήταν αρχικά ταχύρυθμα εκπαιδευμένοι "γιατροί". Στην διαδρομή, ο "therapist" έδωσε πολλά διακριτά επαγγέλματα: ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, επισκέπτες υγείας, και τελικά ο therapist κατέληξε ένας σοβιετικής προέλευσης ανειδίκευτος ιατρός. Το ίδιο σενάριο στην Κίνα, έδωσε τους ξυπόλητους "γιατρούς", δηλαδή, μη κατόχους ιατρικού διπλώματος που μετά από ταχύρρυθμη εκπαίδευση έδιναν λύση σε προβλήματα υγείας στην κοινότητα τους.
Σταδιακά, η πολυκλινική αποτελούνταν από εσωτερικές μονάδες που στελεχώνονταν κυρίως από παρα-ιατρικά επαγγέλματα και όσους γιατρούς, ειδικευμένοι και μη, μπορούσαν να βρεθούν. Εννοείται, ότι κανένας πραγματικός γιατρός δεν κατέληγε εκεί από επιλογή του. Επίσης, είναι άνευ αμφισβήτησης, ότι το μακρύτερο κομματικό χέρι είχε πάντα τον έλεγχο. Τέλος, και στην ΕΣΣΔ, κάποιοι επαγγελματικοί κλάδοι (πχ. στρατιωτικοί, εργαζόμενοι σε σιδηρόδρομους και ορυχεία), ήταν πιο ίσοι από τους ίσους και συνέχισαν στο επόμενο μοντέλο ΠΦΥ που θα δούμε στο 3ο μέρος. Οι υπόλοιποι απλά δεν είχαν επιλογή, εκτός της πρόσβασης στις πολυκλινικές για τα προβλήματα υγείας και μόνο με παραπομπή στα νοσοκομεία των μεγάλων αστικών κέντρων. Όπως σήμερα στα νησιά, ένα τηλέφωνο στο βολευτή φέρνει το ελικόπτερο του ΕΚΑΒ, έτσι και τότε, το σωστό κομματικό στέλεχος εξασφάλιζε και την παραπομπή στο επόμενο βήμα, το νοσοκομείο. Δεν θα αμφισβητήσω όμως την σημαντική συμβολή των πολυκλινικών στην αντιμετώπιση προβλημάτων δημόσιας υγείας, ακόμη κι αν δεν πήγαιναν καλά στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.
Για όσους είναι πάρα πολύ νέοι ή έχουν μνήμη χρυσόψαρου, το παραπάνω μοντέλο υπήρξε και στην Ελλάδα, και είναι το περίφημο ΙΚΑ και τα ιατρεία του, που έδωσαν τα σημερινά ΠεΔΥ. Ο ασφαλισμένος του ΙΚΑ πλήρωνε από την τσέπη του και συντηρούσε πάντα τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα. Πόσοι έχουν ξεχάσει, ότι το ΙΚΑ ήταν χαρούμενο που κάθε ασφαλισμένος του στοίχιζε μέσο όρο για τα πάντα 3€/μήνα με την φαρμακευτική του αγωγή. Το "σοβιετικό" μοντέλο, είναι μια εξαιρετική λύση για μια χώρα που βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης,είτε λόγω πολέμου και ακραίας οικονομικής καταστροφής (πχ νομισματικός υπερ-πληθωρισμός) είτε λόγω έκρηξης του πληθυσμού (πχ ραγδαία αύξηση πληθυσμού λόγω προσφυγικής κρίσης).
Εννοείται ότι πάσα ομοιότητα, 100 χρόνια μετά, με την Ελλάδα είναι απολύτως τυχαία....
Θέμα: ΠΦΥ: Σύγκριση μοντέλων (Αναγνώστηκε 6328 φορές)
19 Μαρτίου 2016, 23:06:15