Τι ισχύει με το καθεστώς φορολόγησης κερδών από την πώληση των μετοχών.

[Argirios Argiriou]

14/01/2018 Καθημερινή.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ, ΤΖΕΝΗ ΠΑΝΟΥ*

Επειδή το θέμα της φορολογικής μεταχείρισης φυσικών πρόσωπων για κέρδη ή ζημίες από τίτλους (μετοχές, ομόλογα κ.λπ.) έχει δημιουργήσει σύγχυση σε πολλούς φορολογουμένους, το κείμενο που ακολουθεί αποσκοπεί στο να διευκρινίσει συνοπτικά τα εξής:

Τα φυσικά πρόσωπα φορολογούνται με 15% στα κέρδη (υπεραξία) που προκύπτουν από την πώληση τίτλων. Αν από την πώληση προκύπτει ζημία, αυτή μεταφέρεται στα επόμενα πέντε χρόνια και μπορεί να συμψηφιστεί μόνο με κέρδη από μεταβιβάσεις τίτλων.

Κατά τη μεταβίβαση των τίτλων δεν απαιτείται πλέον κάποια δήλωση στην εφορία, αλλά ο φορολογούμενος θα συμπεριλάβει το κέρδος ή τη ζημία στον πίνακα 4Ε της φορολογικής του δήλωσης.

Τα ανωτέρω ισχύουν για τις μεταβιβάσεις από φυσικά πρόσωπα:

α) μετοχών σε εταιρεία μη εισηγμένη σε χρηματιστηριακή αγορά, β) μετοχών «και άλλων κινητών αξιών» εισηγμένων σε χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό τουλάχιστον μισό τοις εκατό (0,5%), γ) μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες, δ) κρατικών ομόλογων και έντοκων γραμμάτιων ή εταιρικών ομόλογων, ε) παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.

Ειδικά για τίτλους που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε χρηματιστήριο, τα τυχόν κέρδη από πώληση φορολογούνται εφόσον οι τίτλοι αυτοί έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2009 και μετά.

Αυτή η φορολόγηση εφαρμόζεται τόσο σε μετοχές/τίτλους ημεδαπών όσο και αλλοδαπών εταιρειών, διαπραγματεύσιμων και μη σε χρηματιστηριακή αγορά.

Αν και δεν αναφέρεται ρητά στον νόμο, έχει γίνει δεκτό ότι τα προαναφερόμενα ισχύουν και για μεταβίβαση μεριδίων εταιρειών περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών (ΙΚΕ), κοινωνικών και αστικών εταιρειών.

Τονίζεται ότι η φορολόγηση της υπεραξίας ή αντίστοιχα η μεταφορά ζημίας για πέντε έτη, αφορά μόνο τις μεταβιβάσεις τίτλων που έχουν πραγματικά λάβει χώρα και όχι σε περιπτώσεις τυχόν υπερτίμησης ή υποτίμησης αυτών, καθόσον το κέρδος ή η ζημία από την αποτίμηση των τίτλων που κατέχει φυσικό πρόσωπο, δεν αποτελεί αντικείμενο του φόρου εισοδήματος.

Σχετικά με τον υπολογισμό της υπεραξίας ισχύουν τα ακόλουθα:

Για εισηγμένους σε χρηματιστηριακή αγορά τίτλους, ως υπεραξία θεωρείται η διαφορά μεταξύ τιμής πώλησης και τιμής κτήσης, όπως καθορίζονται από τα αποδεικτικά συναλλαγών που εκδίδει η χρηματιστηριακή εταιρεία ή το πιστωτικό ίδρυμα ή άλλος φορέας που διενεργεί τις συναλλαγές αυτές.

Για τη μεταβίβαση μη εισηγμένων τίτλων, ως τιμή πώλησης λαμβάνεται η υψηλότερη μεταξύ της αξίας των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας και του τιμήματος που αναγράφεται στη σύμβαση μεταβίβασης, ενώ ως τιμή κτήσης θεωρείται η χαμηλότερη μεταξύ της αξίας των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας κατά τον χρόνο απόκτησης των τίτλων και του τιμήματος απόκτησης που αναγράφεται στην σύμβαση αγοράς των τίτλων.

Επειδή αυτός ο τρόπος φορολογίας ισχύει και για τη μεταβίβαση ολόκληρης επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένης και της ατομικής, έχουν προκύψει αμφισβητήσεις σχετικά με τον υπολογισμό της υπεραξίας σε περιπτώσεις ατομικής επιχείρησης που τηρεί απλογραφικά βιβλία, αναφορικά με την τιμή κτήσης, την ύπαρξη άυλων αξιών, όπως φήμη και πελατεία, σήμα κ.λπ.

Σημειωτέον ότι θεωρείται μεταβίβαση και η εισφορά τίτλων για την κάλυψη ή αύξηση κεφαλαίων εταιρείας, ενώ απαλλάσσονται από τον φόρο τα κεφαλαιακά κέρδη που προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους κατ’ εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους.

Τέλος, διευκρινίζεται ότι στη δωρεά, στη γονική παροχή και στην κληρονομιά μετοχών (είτε κατά πλήρη κυριότητα είτε με διακράτηση της επικαρπίας), οι υπολογισμοί της αξίας των μετοχών για την επιβολή του αντίστοιχου φόρου γίνονται με βάση ειδική φόρμουλα, η οποία λαμβάνει υπόψη τα κέρδη και τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας των τελευταίων 5 ετών (ΠΟΛ 1055/2003).

* Ο Γιώργος Σαμοθράκης και η Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνοι του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος).

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος