Γενικά > Αποσπάσματα από τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο
Σουηδία: Ο μύθος του Σκανδιναβικού μοντέλου «δωρεάν» περίθαλψης
Δ. Κουναλάκης:
The Truth About SwedenCare Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος
του Klaus Bernpaintner
Απόδοση: Μιχάλης Γκουντής
Εισαγωγή
Ως Σουηδός που ζει σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, με την πραγματική εμπειρία της Σουηδίας, πρέπει να απαντήσω στις αυταπάτες που διαδόθηκαν από τον καθηγητή Robert H. Frank στο άρθρο του στις 15 Ιουνίου στους New York Times με τίτλο «What Sweden Can Teach Us About Obamacare».
Είναι εκπληκτικό το να διαβάζει κάποιος κάτι τόσο ξεκάθαρα αποκομμένο από τη βασική οικονομική θεωρία από έναν καθηγητή οικονομικών. Όμως, εκτός από τη θεωρία, θα ήταν αρκετό για τον καθηγητή Frank να κάνει μία επίσκεψη στο πλησιέστερο τμήμα έκτακτων περιστατικών για να διαλυθούν οι ψευδαισθήσεις του μία και καλή. Η πραγματικότητα είναι ότι η σουηδική υγειονομική περίθαλψη είναι η τέλεια απεικόνισή της τραγωδίας του κεντρικού σχεδιασμού. Είναι ακριβή και – ακόμη χειρότερα – σκοτώνει αθώους ανθρώπους.
Η απαρχή της Σουηδικής πρόνοιας
Η δωρεάν καθολική υγειονομική περίθαλψη δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’50 ως μέρος του Σοσιαλδημοκρατικού σχεδίου για τη δημιουργία του «Λαϊκού Οίκου» (Folkhemmet). Αυτή η μεγάλη προσπάθεια περιλάμβανε επίσης δωρεάν εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα, σύγχρονη στέγαση για τους φτωχούς, υποχρεωτικά κυβερνητικά συνταξιοδοτικά προγράμματα και άλλα. Ας κάνουμε την παραχώρηση να υποθέσουμε ότι ορισμένοι από τους υποστηρικτές της είχαν καλές προθέσεις. Όμως, όπως συμβαίνει συνήθως, ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις.
Άργησε λίγο, αλλά τώρα γίνεται φανερό ακόμα και στον απλό άνθρωπο ότι κάθε πτυχή αυτού του έργου αποτέλεσε καταστροφή. Μπορεί να μην είναι σε θέση να συνδέσει τις τελείες, αλλά μπορεί να δει ότι το σύστημα σίγουρα δεν λειτουργεί, όπως διαφημίζεται, και επιδεινώνεται γρήγορα.
Πριν ξεκινήσει το ουτοπικό αυτό έργο, η Σουηδία είχε μερικούς από τους χαμηλότερους φόρους στον πολιτισμένο κόσμο και, χωρίς έκπληξη, κατατάχθηκε στην κορυφή όσον αφορά το βιοτικό επίπεδο. Το έργο αυτό ανέδειξε τελικά τη Σουηδία ως τη χώρα με τον δεύτερο υψηλότερο φορολογικό συντελεστή στον κόσμο (η Δανία είναι πρώτη), και έφερε περιόδους πληθωρισμού και μια σταθερά επιδεινούμενη οικονομία.
Η περίθαλψη είναι μία υπηρεσία όπως όλες οι άλλες
Δεν υπάρχει τίποτα οικονομικώς μυστήριο σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη – είναι απλώς μια συνηθισμένη υπηρεσία. Όπως και κάθε άλλη, μπορεί να παρέχεται άφθονα σε μια ελεύθερη αγορά σε προσιτές τιμές και με διαρκή βελτίωση της ποιότητας. Αλλά όπως όλα τα άλλα, καταρρέει όταν οι κεντρικοί σχεδιαστές απλώσουν τα χέρια τους πάνω της, όπως τώρα. Ο ισχυρισμός ότι τα προβλήματα οφείλονται σε μια «αποτυχία της αγοράς» στην υγειονομική περίθαλψη είναι σαν να λέμε ότι στην Σοβιετική ένωση η αγορά απέτυχε στην παραγωγή ψωμιού.
Ας δούμε τι συνέβη όταν η υγειονομική περίθαλψη ξεκίνησε να παρέχεται δωρεάν από τη σουηδική κυβέρνηση (δηλαδή μέσω των φόρων). Σημειώστε ότι οι ίδιες οικονομικές αρχές και κίνητρα ισχύουν για κάθε υπηρεσία που η κυβέρνηση αποφασίζει να αναλάβει και να προσφέρει δωρεάν. Οι ίδιες αρχές θα ισχύουν για το Obamacare, με κάποιες μικρές διαφοροποιήσεις.
Αρχικά έγινε δεκτό στη Σουηδία ότι η δωρεάν υγειονομική περίθαλψη θα ήταν μόνο για τους φτωχούς. Δεν θα επηρεάσει εκείνους που ήταν ευχαριστημένοι με τον υπάρχοντα γιατρό τους. Αλλά όταν η κυβέρνηση προσφέρει ξαφνικά μια δωρεάν εναλλακτική λύση, πολλοί θα αφήσουν τον ιδιωτικό τους επαγγελματία υπέρ των δωρεάν αγαθών. Το δημόσιο σύστημα θα πρέπει να διευρυνθεί, ενώ οι ιδιωτικοί γιατροί θα χάσουν ασθενείς. Οι ιδιωτικοί ιατροί αναγκάζονται στη συνέχεια είτε να αναζητήσουν εργασία στο δημόσιο σύστημα είτε να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Το αποτέλεσμα είναι να εμφανιστεί ένα μονολιθικό σύστημα δημόσιας υγείας. Μπορεί κάποιος να βρει οικονομίες κλίμακας στο πλαίσιο των λειτουργιών του, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής Frank; Ίσως. Αλλά αν υπάρχουν, θα ωχριούσαν σε σύγκριση με την αναποτελεσματικότητα της γραφειοκρατίας που αναπόφευκτα μεγαλώνει για να διαχειριστεί το σύστημα.
Η κρατικοποίηση της υγείας περιθωριοποίησε την ιδιωτική περίθαλψη
Αυτά τα αποτελέσματα είναι σαφώς ορατά στη Σουηδία. Υπάρχουν λίγες ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας. Από τις λίγες που έχουν απομείνει, οι περισσότερες ανήκουν στο εθνικό σύστημα ασφάλισης. Έχει τεθεί τεράστια γραφειοκρατία για να αναλάβει όλο τον απαραίτητο κεντρικό σχεδιασμό της δημόσιας και της ψευδο-ιδιωτικής υγειονομικής περίθαλψης.
Όταν οι Σουηδοί πηγαίνουν στις κάλπες κάθε τέσσερα χρόνια, ψηφίζουν σε τρία επίπεδα διακυβέρνησης: εθνικό, περιφερειακό (landsting) και κοινοτικό (kommun). Οι περιφέρειες αφοσιώνονται σχεδόν αποκλειστικά στην παροχή δημόσιας περίθαλψης. Οι περιφέρειες είναι ένα είδος διακυβέρνησης μεσαίου επιπέδου. Έχουν πάντα ελλιπή χρηματοδότηση και έχουν τακτικά ζημιές.
Το πλεονέκτημα ενός συστήματος ελεύθερης αγοράς, όπως είμαι βέβαιος ότι γνωρίζει ο σεβαστός καθηγητής Frank, είναι ότι η προσφορά και η ζήτηση συναντώνται για να διαμορφώσουν τις τιμές. Αυτές οι τιμές είναι σήματα στους επιχειρηματίες και τους λένε τι χρειάζονται οι περισσότεροι ασθενείς τους και τι εκείνοι εκτιμούν περισσότερο. Αν υπήρχε ξαφνική αύξηση της ζήτησης για χειρουργική επέμβαση ανοιχτής καρδιάς, η τιμή της υπηρεσίας θα αυξανόταν, ceteris paribus (με όλες τις μεταβλητές ίσες). Οι επαγγελματίες θα κινητοποιούνταν από την αυξανόμενη τιμή για να εισέλθουν σε τομείς όπου μπορούν να έχουν υψηλότερα κέρδη. Περισσότεροι γιατροί θα κινούνταν για να παρέχουν χειρουργική επέμβαση ανοικτής καρδιάς, θα αυξανόταν η ικανότητα για χειρουργική επέμβαση ανοιχτής καρδιάς, η αυξημένη ζήτηση θα ικανοποιούταν και η τιμή θα έπεφτε ξανά.
Μερικοί άνθρωποι διαμαρτύρονται και πιστεύουν ότι είναι ανήθικο για τους γιατρούς να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και να ζήσουν καλά εις βάρος των ιατρικών προβλημάτων άλλων ανθρώπων. Αλλά γιατί είναι πιο ανήθικοι από τους αγρότες που επωφελούνται από την πείνα των ανθρώπων;
Το κίνητρο για κέρδος ωθεί τις υπηρεσίες προς συνεχή βελτίωση
Έτσι, τα συστήματα ελεύθερης αγοράς κατανέμουν συστηματικά την προσφορά και την ανακατανέμουν γρήγορα για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των ασθενών («ζήτηση»). Λόγω του ανταγωνισμού, έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα της συνεχούς προσπάθειας για χαμηλότερες τιμές και υψηλότερη ποιότητα. Η αρχή αυτή ισχύει τόσο για τις ιατρικές υπηρεσίες όσο και για τα κινητά τηλέφωνα ή τις υπηρεσίες κηπουρικής.
Η γραφειοκρατία ενός δημόσιου συστήματος υγείας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τις τιμές της αγοράς για να διαθέσει πόρους. Πρέπει να χρησιμοποιήσει κάποια άλλα μέσα. Πρώτα θα προσπαθήσει να σχεδιάσει σύμφωνα με την εκτιμώμενη ζήτηση. Θα προσπαθήσει να μαντέψει τον αριθμό των καταγμάτων οστών, χειρουργικών επεμβάσεων ανοιχτής καρδιάς και μεταμοσχεύσεων νεφρών κατά το επόμενο έτος. Οι εκτιμήσεις θα είναι πάντοτε λανθασμένες, προκαλώντας έλλειψη σε ορισμένες περιοχές και πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε άλλες – ταυτόχρονα – που μεταφράζεται σε ανθρώπινο πόνο και οικονομικές ζημίες.
Χωρίς το κίνητρο κέρδους, δεν υπάρχει κίνητρο να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα, να χρησιμοποιήσει ακριβό εξοπλισμό για τη βέλτιστη δυναμικότητα, να βελτιώσει το επίπεδο εξυπηρέτησης ή να θεραπεύσει τους ασθενείς αξιοπρεπώς. Όλες οι αλλαγές θα πρέπει να ωθηθούν από τους σχεδιαστές με διάταγμα. Οι γιατροί και οι νοσηλευτές θα απογοητευτούν επειδή δεν είναι ελεύθεροι να ασκούν την τέχνη τους στο μέγιστο δυνατό βαθμό και να βοηθούν τους ανθρώπους όσο θα ήθελαν. Οι καλύτεροι από αυτούς θα φύγουν προς άλλους τομείς.
Έλλειψη κινήτρων ως (κλασικό) σύμπτωμα του κεντρικού σχεδιασμού
Είναι αδύνατο να τεθεί ένας αριθμός σε αυτό, αλλά είναι προφανές ότι το επίπεδο ενεργητικότητας στα ιατρικά επαγγέλματα στη Σουηδία είναι χαμηλό σε σύγκριση με την Αμερική. Μπορεί να παρατηρηθεί σε πολλά επίπεδα, από γιατρούς και ακόμη και από τους σπουδαστές. Ένας Αμερικανός φοιτητής ιατρικής και φίλος μου πέρασε ένα χρόνο σε ένα μεγάλο σουηδικό νοσοκομείο. Ήταν συγκλονισμένος όταν συνειδητοποίησε ότι οι φοιτητές δεν ξόδευαν ποτέ τον ελεύθερο χρόνο τους στο χειρουργείο. Δεν υπήρχε καμία προσπάθεια να γίνουν οι καλύτεροι. Υπάρχουν φυσικά κάποιοι πιο ενθουσιώδεις που αγαπούν την εργασία τους παρόλα αυτά και κάνουν φανταστική δουλειά, αλλά το σύστημα δεν ευνοεί αυτή τη στάση τους.
Ο (κεντρικός) προγραμματισμός πάντα αποτυγχάνει. Οι αρμόδιοι για το σχεδιασμό συνειδητοποιούν ότι η αγορά είναι ανώτερη, αλλά δεν θα υποχωρήσουν. Αντίθετα, θα προσπαθήσουν να μιμηθούν την αγορά, χρησιμοποιώντας μοντέρνες τεχνικές όπως «Νέα Δημόσια Διοίκηση», συστήματα κουπονιών ή ανταλλαγές υγειονομικής περίθαλψης. Τα αποτελέσματα αυτών των λύσεων είναι συνήθως ακόμη πιο καταστροφικά από τον απλό σχεδιασμό. Για να δουλέψουν, θα πρέπει να υποβαθμίσουν κάθε ιατρικό περιστατικό σε έναν κωδικό, κάθε ασθενή σε έναν αριθμό ταυτότητας και κάθε διαδικασία σε προγραμματισμένους (αυθαίρετους) αριθμούς κόστους και εισοδήματος.
Πρόσφατα αποκαλύφθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες εφημερίδες ότι οι γιατροί είχαν πει να δώσουν προτεραιότητα στους ασθενείς βάσει της αξίας τους ως μελλοντικών φορολογουμένων. Οι ηλικιωμένοι φυσικά έχουν χαμηλή αξία μελλοντικού φορολογούμενου, έτσι φυσικά απέκτησαν χαμηλή προτεραιότητα στο σύστημα και είναι λιγότερο πιθανό να λάβουν την κατάλληλη θεραπεία. Σε ένα ιδιωτικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης μπορείτε να έχετε τις δικές σας προτεραιότητες, μπορείτε για παράδειγμα να πουλήσετε το σπίτι σας και να ξοδέψετε τα έσοδα για να γίνετε καλά. Σε ένα κοινωνικοποιημένο σύστημα κάποιος άλλος θέτει το ποιος θα αποτελεί προτεραιότητα.
Η μία κρατική παρέμβαση οδηγεί σε άλλη
Όπως γνωρίζουμε, κάθε ενέργεια που πραγματοποιείται από τον κεντρικό σχεδιαστή δημιουργεί πέντε ίσες, αντίθετες και αθέμιτες αντιδράσεις, καθεμία από τις οποίες θα αντιμετωπιστεί με ακόμα περισσότερες κεντρικά σχεδιασμένες παρεμβάσεις. Τελικά καταλήγετε σε ένα ελαττωματικό σύστημα όπως το σουηδικό, όπου η υπηρεσία είναι «δωρεάν», αλλά δεν είναι προσβάσιμη.
Για περιπτώσεις μη επείγουσας ανάγκης στη Σουηδία, πρέπει να πάτε στο δημόσιο «Healthcare Central». Αυτό είναι πάντα το σημείο εκκίνησης για οτιδήποτε από την κοινή γρίπη μέχρι τους όγκους στον εγκέφαλο. Πρέπει να πάτε στην εκάστοτε κεντρική σας διεύθυνση, σύμφωνα με την περιοχή υγειονομικής περίθαλψης. Η είσοδος γίνεται μόνο με ραντεβού. Συνήθως έχουν ένα παράθυρο 30 λεπτών κάθε πρωί, όταν καλείστε να διεκδικήσετε μία από τις προϋπολογισμένες θέσεις στη λίστα αναμονής. Βεβαιωθείτε ότι καλείτε νωρίς ειδάλλως θα χάσετε την ευκαιρία σας. Σπάνια θα πάρετε ραντεβού για την ίδια μέρα. Θα σας ανατεθεί ένας γενικός ιατρός, πιθανώς ένας που δεν έχετε γνωρίσει ποτέ πριν. Πιθανόν κάποιος που δεν μιλά άπταιστα σουηδικά. Και πολύ πιθανόν κάποιος που μισεί τη δουλειά του. Εάν έχετε σοβαρό πρόβλημα, θα ξεκινήσετε μια πορεία παραπομπής σε εμπειρογνώμονες.
Αυτή η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει μήνες. Σε αντίθεση με όσα πιστεύει ο καθηγητής Frank, αυτό δεν είναι ένα «χαρακτηριστικό» του συστήματος, για να εξασφαλιστεί η μέγιστη αξιοποίηση του δυναμικού. Αυτό είναι ένα αναπόφευκτο χαρακτηριστικό του κεντρικού σχεδιασμού, ανάλογο με τις σοβιετικές ουρές ψωμιού, στο οποίο κανένας δεν αναφέρεται ως «χαρακτηριστικό».
Σοβιετικού τύπου ουρές για την παροχή υπηρεσιών υγείας
Αυτή η «ουρά για ψωμί» της υγειονομικής περίθαλψης είναι όπου άνθρωποι πεθαίνουν. Συμβαίνει τακτικά, ότι τη στιγμή που κάποιος ασθενής θα μπορέσει τελικά να δει έναν ειδικό, η κατάστασή του να έχει προχωρήσει τόσο που δεν μπορεί να δεχτεί θεραπείας. Συμβαίνει επίσης συχνά να χάνονται οι παραπομπές. Η γραφειοκρατία δημιουργεί αδιάφορους υπαλλήλους, οι οποίοι δεν νοιάζονται, οι οποίοι αρνούνται να κάνουν το κάτι παραπάνω και δεν νιώθουν ευθύνη ποτέ για τις αποτυχίες.
Αν έχετε έκτακτη ανάγκη, θα μεταβείτε στην αίθουσα έκτακτης ανάγκης σε ένα από τα τεράστια νοσοκομεία σοβιετικού μεγέθους. Ο καθηγητής Frank εγκωμιάζει αυτές τις τερατώδεις εγκαταστάσεις για την παροχή «οικονομιών κλίμακας». Η Στοκχόλμη είχε δύο τεράστια νοσοκομεία. Το 2004 συγχωνεύθηκαν σε ένα από μια εταιρεία συμβούλων με κύρος. Φυσικά η «συγχώνευση» ήταν μια αποτυχία, έτσι για πολλά χρόνια υπήρξαν συζητήσεις για το χωρισμό τους ξανά.
Η πτέρυγα έκτακτης ανάγκης είναι μια διαφορετική εμπειρία εντελώς. Εκτός αν ασφυκτιάτε ή αιμορραγείτε πολύ, θα πρέπει να περιμένετε 5-7 ώρες για να δείτε έναν γιατρό. Μπορείτε μόνο να ελπίζετε για αυτό το «υψηλό» επίπεδο υπηρεσιών, εάν φτάσετε σε μια εργάσιμη ημέρα και κατά τις ώρες γραφείου. Μετά τις ώρες αιχμής ή τα σαββατοκύριακα, είναι χειρότερα. Οι γιατροί είναι ως επί το πλείστον απασχολημένοι να συμπληρώνουν έντυπα για τις κεντρικές αρχές υγειονομικής περίθαλψης, να γράφουν κώδικες σε μικρά κουτιά για να αναφέρουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες, αντί να βλέπουν τους ασθενείς. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου οι ασθενείς έχουν δει έναν γιατρό αμέσως, αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι σπάνιες.
Είναι σημαντικό να προγραμματίζετε τυχόν σημαντικά προβλήματα υγείας που σκοπεύετε να έχετε τον τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, διότι κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών τα νοσοκομεία ουσιαστικά κλείνουν για διακοπές.
Οι υψηλοί φόροι κάνουν πολύ ακριβή την ιδιωτική υγεία
Λόγω έλλειψης κινήτρου κέρδους, οι δωρεάν υπηρεσίες δεν είναι μόνο κακές αλλά και πολύ ακριβές. Μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες (Swedbank) πρόσφατα βγήκε με μια έκθεση που αναφέρει ότι ο μέσος εργαζόμενος πληρώνει περίπου το 70 τοις εκατό φόρο του εισοδήματός του στην κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του αόρατου μεγάλου τμήματος που κρατείται από τη μισθοδοσία του. Επειδή τα δωρεάν συστήματα καθίστανται ακριβότερα με το χρόνο και είναι αδύνατο να ισορροπήσουν με τη συνεχή αύξηση των φόρων, κάθε χρόνο περισσότερα περιστατικά ταξινομούνται ως μη επείγονται και συνεπώς δεν καλύπτονται πλέον.
Διαβάστε περισσότερα: Κρατική κοινωνική πρόνοια: Μια ακόμα μορφή λεηλασίας των εισοδημάτων μας
Στο τελικό στάδιο της αποτυχίας του κεντρικού σχεδιασμού, οι σχεδιαστές απλώς παραιτούνται. Θέλουν να «νίψουν τας χείρας των» από το όλο θέμα και να αποφασίσουν να «ιδιωτικοποιήσουν» τις υπηρεσίες. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ξεπουλούνται τα νοσοκομεία κοψοχρονιάς σε καλά δικτυωμένους «επιχειρηματίες». Οι σχεδιαστές μετατρέπονται σε επόπτες και εγγυητές ποιότητας. Αυτό δημιουργεί μια άκρως προστατευμένη «αγορά», όπου οι «επιχειρηματίες» υποχρεούνται να παρέχουν κρατικές υπηρεσίες ποιότητας μόνο σε τιμές που καθορίζονται από το τι θα κόστιζε στη κυβέρνηση για να κάνει το ίδιο. Προφανώς, αυτό δημιουργεί μόνιμα κενά τόσο τεράστια που θα μπορούσατε να χωρέσετε ένα ασθενοφόρο ανάμεσά τους χωρίς να υπάρχει ανταγωνισμός να τα καλύψει.
Πρόκειται για ένα γενικό πρότυπο που παρατηρείται όχι μόνο στην υγειονομική περίθαλψη αλλά και σε όλες τις ψευδο-ιδιωτικοποιημένες και βαριά ρυθμιζόμενες βιομηχανίες, όπως η εκπαίδευση, τα φαρμακεία και η φροντίδα γήρατος.
Όταν οι άνθρωποι διαπιστώσουν ότι τα τεράστια κέρδη μετακινούνται σε φορολογικούς παραδείσους, απαιτούν αμέσως τα κέρδη στην υγειονομική περίθαλψη να απαγορεύονται και η κυβέρνηση να εθνικοποιεί την εκάστοτε βιομηχανία. Και πάλι από την αρχή.
Για το πως η κρατική πρόνοια διαβρώνει την κοινωνία: Η κρατική κοινωνική ασφάλιση, χρεοκόπησε την κοινωνία οικονομικά και ηθικά.
Αυτή η διαδικασία είναι προφανής στη Σουηδία, όπου υπάρχει ευρεία συναίνεση σε όλο το πολιτικό φάσμα και μεταξύ των ειδικών των μέσων μαζικής ενημέρωσης ότι τα κέρδη στην υγειονομική περίθαλψη, ειδικά από τα φορολογικά ταμεία, είναι ανήθικα και πρέπει να απαγορευτούν. Είναι πιθανό ότι, με το χρόνο, θα υπάρξει νομοθεσία για το σκοπό αυτό.
Η αγορά ιδιωτικής υγειονομικής περίθαλψης στη Σουηδία είναι μικρή. Λίγοι άνθρωποι μπορούν να την αντέξουν, αφού πληρώνουν ήδη 70% φόρο για το σύνολο των «δωρεάν» παροχών τους. Οι πολιτικοί έχουν ιδιωτική υγειονομική περίθαλψη, όμως, και φυσικά πληρώνεται από τους φορολογούμενους. Προφανώς είναι τόσο ξεχωριστοί άνθρωποι που τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης που έχουν σχεδιάσει για τους άλλους δεν είναι αρκετά καλά γι ‘αυτούς.
Η περίθαλψη στις Η.Π.Α. είναι πολύ ανώτερη
Όταν μετακόμισα στις ΗΠΑ, η ασφάλιση υγείας της οικογένειάς μας χρειάστηκε τρεις μήνες για να εφαρμοστεί. Ένα από τα μέλη της οικογένειάς μου έσπασε το πόδι σε αυτή την περίοδο. Βρήκαμε μια κλινική μισή ώρα μακριά, κάναμε ακτινογραφία στο πόδι, εξάρθρωση και επανατοποθέτηση, χωρίς χρόνο αναμονής – όλα για $ 200 μετρητά. Αυτό το είδος υπηρεσίας είναι ανύπαρκτο στη Σουηδία. Είναι ένα παράδειγμα για το πώς μια αγορά, που δεν έχει καταστραφεί ακόμη από το κράτος, μπορεί να δημιουργήσει οικονομικά προσιτές και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.
Ο λόγος για τον οποίο η αμερικανική ασφάλιση είναι τόσο δαπανηρή είναι ότι είναι βαριά ρυθμισμένη και νομικά συνδεδεμένη με τον εξίσου ρυθμιζόμενο ασφαλιστικό κλάδο. Και οι δύο υπηρεσίες είναι καλά προστατευμένες από τον ανταγωνισμό μέσω κανονισμών. Το Obamacare θα τα κάνει ακόμα πιο ακριβά (σ.σ. το άρθρο γράφτηκε το 2013), γραφειοκρατικά και απρόσιτα. Ο τρόπος για να διορθώσετε την υγειονομική περίθαλψη των Η.Π.Α. είναι η αποκοπή των κεντρικών σχεδιαστών και των ρυθμιστικών αρχών από αυτήν, όχι με την εμφύτευση περισσότερων ρυθμίσεων.
Έχω δει (και έζησα) το μέλλον της αμερικανικής υγειονομικής περίθαλψης στη Σουηδία, και δεν λειτουργεί.
Πηγή: Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος
Argirios Argiriou:
Την αγαπώ την Σουηδία, αλλά όμως γράφω και για τα αρνητικά της όπως π.χ. Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος.
Το παραπάνω άρθρο όμως (που αυτός που το γράφει, το γράφει ως Καταναλωτής Υγείας) νομίζω ότι την αδικεί.
Εγώ που το ξέρω το σύστημα Υγείας της Σουηδίας εκ των έσω ως Ιατρός, μπορώ να πω ότι ναι μεν η Σουηδία έχει ουρές αλλά όμως ξέρουν να βάζουν προτεραιότητες και αυτός που πραγματικά έχει ανάγκη θα δει Ιατρό άμεσα.
Και αυτοί επίσης που θα χρειαστεί να περιμένουν όταν θα δουν Ιατρό θα τους γίνει ποιοτική δουλειά που πιθανώς δεν θα γίνει ποτέ σε χώρες που βλέπουν Ειδικό Ιατρό αμέσως.
Επίσης ο συγγραφέας του άνω άρθρου, ας δει πόσο είναι το προσδόκιμο επιβίωσης στην Σουηδία και πόσο στις ΗΠΑ που τόσο εκθειάζει.
Ορθοπαιδικός:
Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος....Για περιπτώσεις μη επείγουσας ανάγκης στη Σουηδία, πρέπει να πάτε στο δημόσιο «Healthcare Central». Αυτό είναι πάντα το σημείο εκκίνησης για οτιδήποτε από την κοινή γρίπη μέχρι τους όγκους στον εγκέφαλο. Πρέπει να πάτε στην εκάστοτε κεντρική σας διεύθυνση, σύμφωνα με την περιοχή υγειονομικής περίθαλψης. Η είσοδος γίνεται μόνο με ραντεβού. Συνήθως έχουν ένα παράθυρο 30 λεπτών κάθε πρωί, όταν καλείστε να διεκδικήσετε μία από τις προϋπολογισμένες θέσεις στη λίστα αναμονής. Βεβαιωθείτε ότι καλείτε νωρίς ειδάλλως θα χάσετε την ευκαιρία σας. Σπάνια θα πάρετε ραντεβού για την ίδια μέρα. Θα σας ανατεθεί ένας γενικός ιατρός, πιθανώς ένας που δεν έχετε γνωρίσει ποτέ πριν. Πιθανόν κάποιος που δεν μιλά άπταιστα σουηδικά. Και πολύ πιθανόν κάποιος που μισεί τη δουλειά του. Εάν έχετε σοβαρό πρόβλημα, θα ξεκινήσετε μια πορεία παραπομπής σε εμπειρογνώμονες.
Αυτή η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει μήνες. ....
--- Τέλος παράθεσης ---
Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links).
Εγγραφή ή Είσοδος...
Εγώ που το ξέρω το σύστημα Υγείας της Σουηδίας εκ των έσω ως Ιατρός, μπορώ να πω ότι ναι μεν η Σουηδία έχει ουρές αλλά όμως ξέρουν να βάζουν προτεραιότητες και αυτός που πραγματικά έχει ανάγκη θα δει Ιατρό άμεσα.
Και αυτοί επίσης που θα χρειαστεί να περιμένουν όταν θα δουν Ιατρό θα τους γίνει ποιοτική δουλειά που πιθανώς δεν θα γίνει ποτέ σε χώρες που βλέπουν Ειδικό Ιατρό αμέσως.
Επίσης ο συγγραφέας του άνω άρθρου, ας δει πόσο είναι το προσδόκιμο επιβίωσης στην Σουηδία και πόσο στις ΗΠΑ που τόσο εκθειάζει.
--- Τέλος παράθεσης ---
(Για τον Αργύρη ή schumifer ως γνώστες του θέματος) Θα ήθελα να ρωτήσω ένα τακτικό περιστατικό που "μπορεί" να περιμένει (δεν απειλείται η ζωή του τουλάχιστον) σε πόσο καιρό αντιμετωπίζεται. Θα το κάνω πιο συγκεκριμένο αναφέροντας την Ο/Α γόνατος: (ο ασθενής) πονάει το γόνατο μου εδώ και 5-6 μήνες και έχει λίγο στραβώσει (ραιβότητα). Πότε θα φτάσω να χειρουργηθώ; Μπορώ να το κάνω πιο γρήγορα ιδιωτικά και τι θα πληρώσω (υλικά; νοσήλια; γιατρό; φάρμακα; )
Επίσης νομίζω ο επικαλεσμός του προσδόκιμου επιβίωσης είναι υπερβολικός γιατί συνδέεται με πολλούς παράγοντες.
schumifer:
Εεεεε, τα άρθρα είναι του 2013...
Κατά τα άλλα θα ξεκινήσω λέγοντας ότι έχω πολλές αντιρρήσεις για το σουηδικό σύστημα υγείας, πολλά που με χαλάνε, αλλά ο τυπάς τα σακουλιάζει όλα και μιλάει σαν πολιτικός. Επιδεινούμενη οικονομία, ανύπαρκτα επείγοντα, ΚΥ στα οποία εργάζονται ιατροί που δεν έχεις ξαναδεί και μισούν τη δουλειά τους, ο σουηδικός σχεδιασμός πάντα αποτυγχάνει, ιατροί που συμπληρώνουν έντυπα και παραπεμπτικά που χάνονται. WTF?
Αλλά ναι, αν έρθεις στα επείγοντα και ο νοσηλευτής κρίνει ότι μπορεί να σε δει αύριο το κέντρο υγείας σου θα σου βάλει στη διαλογή πράσινο χρώμα, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει πρακτικά να αδειάσουν τα επείγοντα από τους κίτρινους, πορτοκαλί και κόκκινους ασθενείς για να ασχοληθεί κάποιος μαζί σου. Αν δε σου βάλει μπλε, τότε δε θα σε δει ούτε ο φρουρός.
Έχω όπως έγραψα σοβαρές ενστάσεις με το σύστημα, τους ανθρώπους του, τη συμπεριφορά τους, την ανθρωπιά τους. Η γιαγιά που στέλνεται σπίτι με CRP 254 όπου μένει με τον ταλαίπωρο παππού, η τετράγωνη λογική που δύσκολα κάμπτεται, η τυπικότητα με τα συν και τα πλην της που συχνά απλά υποκρύπτει την αδιαφορία και άλλα πολλά.
Αλλά όλα κι όλα. Σαφώς καλύτερα εδώ για τον οποιονδήποτε ΜΗ-ΛΕΦΤΑ παρά αμέρικα, κανείς δε θα μείνει χωρίς το φάρμακό του, σε κανένα δε θα κλείσει την πόρτα.
Αν πέσει έξω οικονομικά θα είναι λόγω της τρελής μετανάστευσης από κάθε βασανισμένη γωνιά του πλανήτη.
Σε ό,τι αφορά την ΟστεοΑρθρίτιδα
Αυτό εμπεριέχει δυστυχώς πολλές παραμέτρους για να σας δώσω ένα ξερό νούμερο
Συνήθως αυτοί οι ασθενείς δεν ξύπνησαν μία μέρα με πόνο στο γόνατο. Ας υποθέσουμε κάποιες περιπτώσεις
55χρονος που πονάει το γόνατο. Χωρίς τραύμα, χωρίς μόνιμο πόνο, κυρίως στην φόρτιση, και δε βρωμάει τίποτα από το ιστορικό για καρκίνο.
Αν είναι Σουηδός/φουλ Σουηδός ξέρει ότι στο ΚΥ δύσκολα θα του δώσουν ιατρική επίσκεψη για αυτό σε πρώτο χρόνο, οπότε πάει στο επόμενο βήμα. Παρακεταμόλη/ιβουπροφένη. Αν του κόψει θα πάει σε φυσικοθεραπευτή, ο οποίος θα μυριστεί ΟΑ και θα του δώσει ασκήσεις, μπορεί να τον δει 1-2 φορές. Η ραιβότητα, ο πόνος στην ανάπαυση, το πρήξιμο και άλλα σοβαρά συμπτώματα μπορεί να κάνουν τον ΦΘ να μας στείλει παραπεμπτικό για να δούμε τον ασθενή σύντομα (εντός πχ 2-3 εβδομάδων), ή συνηθέστερα να πει στον ασθενή να πάρει (ξανά) τηλέφωνο στο ΚΥ για να πιέσει για ιατρική επίσκεψη.
Σε κάποιες όμως περιπτώσεις οι ασθενείς με τις ασκήσεις πάνε καλά οπότε από την επίσκεψη στο ΦΘ μπορεί να περάσουν μήνες...
Σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να υπάρχει ιδιώτης ορθοπ στην πόλη ( στο Νορσέπιν έχουμε 2 νομίζω) οπότε για κάποιον που θέλει και μπορεί να πληρώσει πάει εκεί, σαφώς πιο γρήγορα ραντεβού. Αλλά πιο σύνηθες να στέλνουν τους ασθενείς με πιθανή ΟΑ σπίτι με φάρμακα χωρίς α/α αν δεν κρίνουν ότι ο ασθενής χρήζει άμεσου χειρουργείου. Είπαμε, όλα κοστίζουν εδώ πάνω, τα φάρμακα και οι εξετάσεις που γράφουμε χρεώνονται στην κλινική/ ΚΥ, αν είσαι ιδιώτης τότε όλα πέφτουν πάνω σου.
Αλλιώς ο άνωθεν κύριος θα καταλήξει να παίρνει (πάλι) τηλέφωνο στο ΚΥ, όπου ένα ραντεβού θα κλειστεί σε ιατρό (ανάλογα με την πίεση του ΚΥ, από αγροτικό μέχρι ειδικό), και τότε θα κρίνουμε με βάση το ιστορικό και την κλινική εικόνα την ανάγκη περαιτέρω παρακλινικού ελέγχου. Αν γίνει α/α βάσει των κριτηρίων, τότε την παραγγέλνω, ανάλογα με τα συμπτώματα του ασθενούς είτε τακτικά (κάποτε στην πόλη μας είχαμε τέτοια επιλογή, ο ασθενής έπαιρνε ένα γράμμα από την ακτινολογική κλινική στο σπίτι του εντός 2-3 ημερών, με ημερομηνία εκτέλεσης της α/α εντός μήνα, συχνά λιγότερο), είτε σαν drop-in (που πλέον είναι η μόνη μη-επείγουσα επιλογή) οπότε ο ασθενής πάει Δ-Τ-Τ-Π 9.00 με 15.00 στο ακτινολογικό του νοσοκομείου και κάνει ακτινογραφία. Την εικόνα τη βλέπω άμεσα, η διάγνωση από ακτινολόγο μπορεί να καθυστερήσει λίγες μέρες εφόσον δεν έχω δώσει επιτακτικό χαρακτήρα στο παραπεμπτικό μου.
Η κλινική εικόνα είναι εκείνη που κάνει τον ασθενή υποψήφιο για χειρουργείο. Η ακτινογραφία γίνεται για να την έχει έτοιμη ο ορθοπεδικός, να αποκλείσεις άλλες διαγνώσεις κλπ.
Αν ο ασθενής είναι υποψήφιος τότε πρέπει σχεδόν υποχρεωτικά να πάει με παραπεμπτικό σε ΦΘ για να περάσει το λεγόμενο εδώ πάνω
σχολείο ΟΑ
όπου μαθαίνει ασκήσεις, λίγη θεωρία καθώς νομίζω του συζητάει ο ΦΘ τι μπορεί να περιμένει από χειρουργείο κλπ.
Παραπεμπτικό προς ορθοπ χωρίς ο ασθενής να έχει ολοκληρώσει αυτήν την ...εκπαίδευση χωρίς αξιόλογο κλινικό αποτέλεσμα, κατά κανόνα απορρίπτεται από τον ορθοπ. Κατά κανόνα.
Αν στείλω παραπεμπτικό κι εγκριθεί τότε ορθοπ θα δει τον ασθενή συνήθως μέσα σε λίγες βδομάδες, πάντα ανάλογα με την περίπτωση. Μέγιστο επιτρεπτό 2 μήνες αλλιώς η κλινική είναι υπόλογη και δέχεται πρόστιμο. Ένας έμπειρος ορθοπ με ειδίκευση στις αρθροπλαστικές γόνατος ελέγχει και αξιολογεί κάθε εισερχόμενο παραπεμπτικό, και αυτός δίνει προτεραιότητα.
Αν ο ορθοπ δει τον ασθενή και συμφωνήσουν να προχωρήσουν τότε γίνεται επί τόπου η αναγγελία χειρουργείου, ο προεγχειρητικός έλεγχος και ενδεχόμενη επικοινωνία με αναισθησιολόγο, ο ασθενής μπαίνει στην ουρά χειρουργείου. Αυτό θα πρέπει να έχει γίνει εντός 2 μηνών νομίζω πάλι.
Έγραψα σεντόνι αλλά τώρα μπορώ να δώσω και χρόνους.
Γόνατο που δεν έχω ξαναδεί και έρχεται πρησμένο, στραβό, θυμίζει ΟΑ και μυρίζει ΟΑ, παίρνει παυσίπονη θεραπεία, εξετάσεις αν κρίνεται ότι χρειάζεται, α/α και αν δεν έχει κάνει το ''σχολείο'' τον στέλνω κατευθείαν. Φυσικά αν έχει τόσο πόνο παρακάμπτεται αυτή η προϋπόθεση. Του λέω να πάει την επόμενη εργάσιμη για α/α, ζητώ γρήγορη απάντηση. 3 μέρες μετά τον παίρνω τηλ, ας υποθέσουμε ότι συνεχίζει να ξυπνάει τα βράδια από τον πόνο, η α/α δείχνει ό,τι δείχνει πάντως όχι κάτι άσχετο ΟΑ, ο ασθενής θέλει να χειρουργηθεί, έχουμε συζητήσει την κορτιζόνη και δεν προχωράμε. Τότε γράφω παραπεμπτικό στους ορθοπ ζητώντας αν γίνεται να του δώσουν προτεραιότητα. Ταυτόχρονα φυσικά του δίνω κι άλλη ΦΑ για τον πόνο, παρακέντηση, μορφίνη...
Ο ορθοπ θα δεί τον ασθενή μέσα στις επόμενες 2 βδομάδες, ας υποθέσουμε ότι κρίνεται χειρουργήσιμος και ότι οι πόνοι παραμένουν έντονοι. Τότε θα μπει στη λίστα και ο ορθοπ θα ζητήσει προτεραιότητα. Το τι σημαίνει αυτό ποικίλλει λόγω της μόνιμης ουράς για τέτοια χειρουργεία. Μπορεί όμως μέσα σε 1 μήνα να έχει μπει ο ασθενής χειρουργείο.
Σύνολο 1-2 μήνες.
Αν όμως έρθει με ήπια ΟΑ, τα χάπια τον ψιλοβοηθήσουν, πάει πρώτα ΦΘ, μπαίνει στη λίστα για το σχολείο,
μου ξανάρχεται 2 μήνες μετά, είναι έτσι κι έτσι αλλά ακόμη πόνοι, κάνουμε ακτινογραφία, δε δείχνει τρελή ΟΑ(και η κλινική εικόνα είναι ακόμη προχωρημένης ΟΑ αλλά ο ασθενής δεν επηρεάζεται έντονα στην καθημερινότητά του,
δοκιμάσουμε καμιά κορτιζόνη,
πάει εν τω μεταξύ ηλιο-διακοπές που τις λένε εδώ πάνω, επιστρέψει και πονάει περισσότερο γιατί το κούρασε, κάνουμε μία κορτιζόνη ακόμη,
έχουν ήδη περάσει μήνες,
σκεφτόμαστε μία νέα ίσως ακτινογραφία μετά από λίγο (αν έχει περάσει αρκετός καιρός ώστε να χρειάζεται), συζητάμε για το χειρουργείο, θέλει χρόνο να το σκεφτεί,
μιλάμε από τηλεφώνου μετά από κανένα μήνα, το θέλει, στέλνω παραπεμπτικό, ο ορθοπ δε συγκινείται και τον βλέπει εντός 2μήνου,
αποφασίζουν να ξαναβρεθούν μετά από 3 μήνες για να έχει κατασταλάξει ο ασθενής, τότε γίνεται η αναγγελία χειρουργείου και ο ασθενής χειρουργείται εντός διμήνου...
Ιδιωτικά στην πόλη μας δεν γίνονται τέτοια χειρουργεία. Λογικά Στοκχόλμη ή αλλού. Και άμα. Και θα πονέσει, η υγεία είναι πανάκριβη στη Σουηδία.
Κόστος για τον ασθενή στο δημόσιο 8 ευρώ την ημέρα, χειρουργείο, ακτινογραφίες, εξετάσεις ΔΩΡΕΑΝ. Φάρμακα με συμμετοχή που μειώνεται με κάπως πολύπλοκο τρόπο, σε απλά ελληνικά αν χρειάζεσαι λίγα φάρμακα ετησίως πληρώνεις πολλά ανά συσκευασία, αν έχεις πολλά φάρμακα πέφτει σημαντικά η συμμετοχή σου (το σύστημα προστατεύει τον χρόνιο και βαρέως πάσχοντα όχι τον '' χρειάστηκα μία φορά αντιβίωση ή NOAC για 3 μήνες''). Επισκέψεις που θα χρειαστούν πριν και μετά το χειρουργείο : 20 ευρώ νομίζω η επίσκεψη σε ιατρό, ήταν 15, 10 σε ΦΘ. 110 το χρόνο μέγιστο επιτρεπτό κόστος για τον ασθενή, αν τα πιάσεις δεν πληρώνεις μέχρι να ξεκινήσει νέο έτος χρέωσης.
Δ. Κουναλάκης:
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες..... Ωστόσο, όλο αυτό που θυμίζει αντιμετώπιση γραναζιού ενός συστήματος.....που δεν σε χρειάζεται πια.
α) Αν έχεις οστεοαρθρίτιδα στα 60, θα πάρεις αναρρωτική για 4-6 μήνες μέχρι να περάσεις το παραμύθι και να χειρουργηθείς ή απλά παίρνεις αναπηρική σύνταξη και σταματάς να δουλεύεις;
β) Μετράει εάν εισαι μόνος και πρέπει να αυτο-εξυπηρετηθείς με ένα γόνατο που πονάει; Ή σου προσφέρουν και φροντιστή;
γ) Πολιτισμικά μας χωριζει χάος, αλλά θα αποτολμήσω.....: Αν ως γιαγιά έχεις και τα εγγονάκια, ή γενικότερα έχεις ένα κοινωνικό ρόλο μετράει αυτό;
Τζάμπα ναι... αλλά ακριβό σύστημα δείχνει για την αποτελεσματικότητα του....
Πλοήγηση
[0] Λίστα μηνυμάτων
[#] Επόμενη σελίδα
Μετάβαση στην πλήρη έκδοση