Δικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΩΝ
Τόπος: ΑΓΡΙΝΙΟ
Αριθ. Απόφασης: 13
Ετος: 1999
Περίληψη
Απείθεια - Εννοια και στοιχεία του εγκλήματος -. Δεν στοιχειοθετείται αντικειμενικώς το έγκλημα, επειδή δεν υφίσταται συγκεκριμένη διάταξη νόμου που να υποχρεώνει τον εφημερεύοντα ιατρό νοσοκομείου να συμμορφωθεί με την παραγγελία της αστυνομικής αρχής για λήψη δειγμάτων αίματος τραυματίου, προκειμένου να διαγνωστεί εργαστηριακώς, εάν υπήρχε ποσότητα αλκοόλ στο αίμα αυτού.
Κείμενο Απόφασης
Η εισαγγελική πρόταση, που έγινε δεκτή από το Συμβούλιο, έχει ως εξής:
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρ. 169 ΠΚ, όποιος ύστερα από νόμιμη πρόσκληση αρνείται σε κάποιον από τους υπαλλήλους του άρθρ. 13 περ. α', χωρίς αντίσταση, την υπηρεσία ή συνδρομή που οφείλεται κατά το νόμο ή την είσοδο σε οποιοδήποτε μέρος για να επιχειρηθεί κάποια νόμιμη υπηρεσιακή ενέργεια, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξ μηνών. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της απείθειας, που είναι έγκλημα παραλείψεως στρεφόμενο κατά της πολιτειακής εξουσίας, απαιτούνται: α) η νομιμότητα της πρόσκλησης του υπαλλήλου προς τον προσκαλούμενο, δηλαδή η ύπαρξη διάταξης νόμου, η οποία παρέχει στον υπάλληλο το δικαίωμα να καλέσει κάποιον προς παροχή υπηρεσίας ή συνδρομής προς τον καλούντα και την υπηρεσία και τη συνδρομή αυτή να οφείλει ο καλούμενος κατά νόμο να παράσχει στον υπάλληλο. Αν δεν υπάρχει τέτοια ειδική διάταξη νόμου που να επιβάλλει σαφώς την υποχρέωση παροχής υπηρεσίας ή συνδρομής, ο καλούμενος δεν υποχρεούται να υπακούσει στην πρόσκληση και β) ο υπαίτιος να αρνηθεί χωρίς τη χρήση σωματικής βίας ή απειλής βίας την παροχή της υπηρεσίας ή της συνδρομής και εξ υποκειμένου η ύπαρξη δόλου έστω και ενδεχομένου που περιέχει και τη γνώση της ιδιότητας του προκαλούντος ως υπαλλήλου που ενεργεί πράξη αναγόμενη στα καθήκοντά του (βλ. ΑΠ 17/96 ΠοινΧρον ΜΣΤ' 1300, ΑΠ 233/96 ΠοινΧρον ΜΣΤ' 1633, ΑΠ 1130/97 Ποιν Χρον ΜΗ' 394, Ι. Μανωλεδάκη, Προσβολές κατά της πολιτειακής εξουσίας, έκδ. 1988, σελ.103 επ., Χ. Δέδε, Η απείθεια, έκδ. 1964, σελ. 25 επ., παρατηρήσεις Λ. Μαργαρίτη κάτω από την ΣυμβΠλημΝαυπλ 246/91, εις Υπερ. 1992.371, σημείωση Ι. Μανωλεδάκη κάτω από την αναφορά ΕισΠρΜεσ 779/92, εις Υπερ.1993.395, μελέτη Ι. Μανωλεδάκη, Η αξιόποινη απείθεια κατά το άρθρ. 169 ΠΚ, Τιμ. Τόμ. Βαβαρέτου, έκδ. 1990, σελ. 151).
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, από την επισκόπηση του προανακριτικού υλικού (μηνυτήρια αναφορά, έγγραφα), σε συνδυασμό με την απολογία του κατηγορουμένου προέκυψαν τα παρακάτω περιστατικά: Περί ώραν 02.00 της 12.7.1998 στο 02,5 χλμ. της επαρχιακής οδού Αμφιλοχίας-Σαρδηνίων, η A.S.-A., Γερμανίδα υπήκοος, οδηγώντας το άνευ αριθμού κυκλοφορίας ΕΙΧ αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του αποβιώσαντος συζύγου της, με κατεύθυνση από το χωριό Σαρδήνια προς Αμφιλοχία, από αδεξιότητα περί την οδήγηση αυτού (οχήματος) - δεν κατείχε άδεια ικανότητος οδηγήσεως - δεν μείωσε, ως ώφειλε, την υπερβολική διά την ως άνω οδό ταχύτητα του τελευταίου, παρά το γεγονός ότι εισήρχετο σε κλειστή αριστερή στροφή αφενός, και, επικρατούσε σκότος και η ορατότητα ήταν περιορισμένη αφετέρου, αλλά προχώρησε απερίσκεπτα, με αποτέλεσμα να εκτραπεί δεξιά και ακολούθως να ανατραπεί σε ικανή απόσταση εκτός οδοστρώματος, με επακόλουθο τον τραυματισμό τόσον της ιδίας όσον και του ανηλίκου τέκνου της. Διερχόμενος οδηγός ΙΧΕ αυτοκινήτου διαμετακόμισε τους τραυματίες στο Κέντρο Υγείας Αμφιλοχίας, όπου τους παρεσχέθησαν οι πρώτες βοήθειες και αργότερα, διά τον κίνδυνο επιπλοκών στην υγείας τους, μετεφέρθησαν στο Γ.Ν.Ν. Αγρινίου, αφού στην α' παθούσα οδηγό του ανωτέρω οχήματος ετέθη στο ένα χέρι φυσιολογικός ορρός (διάλυμα ρίγκερ). Κατά τη μεταφορά των τραυματιών στο ενλόγω νοσοκομείο, αφού ηλέγχθησαν ακτινολογικώς προσετέθη στην α' παθούσα και δεύτερος ορρός (βλ. απολογία κατηγορουμένου, συνημμένη), διότι κατά το στάδιο λήψεως των ακτινογραφιών απώλεσε τις αισθήσεις της και η αρτηριακή της πίεση ήταν χαμηλή (βλ. απολογία κατηγορουμένου, όπ. παρ.). Ακολούθως και ενώ η ώρα ήτο 05.30 πρωϊνή, αστυνομικοί της τροχαίας Αγρινίου, εκτελώντας παραγγελία του Δ/ντού του Α/Τ Αμφιλοχίας, μετέβησαν στον θάλαμο νοσηλείας της ανωτέρω παθούσας, αναζητώντας άμα τον εφημερεύοντα ιατρό (κατηγορούμενο) και του επέδωσαν την υπ' αριθμ. πρωτ. 2514/9/54α/12.7.98 παραγγελία, με την οποία του ζητούσαν να γίνει αιμοληψία σ' αυτήν (α' παθούσα), η οποία οδηγούσε το όχημα που ανετράπη εξ υπαιτιότητός της, προκειμένου να διαγνωσθεί δι' αποστολής αυτού (αίματος) στην αρμόδια χημική υπηρεσία εάν περιείχετο ποσότητα οινοπνεύματος. Ομως ο κατηγορούμενος αρνήθηκε να συμμορφωθεί με αυτήν (παραγγελία), με το αιτιολογικό ότι υπήρχε αδυναμία λήψεως αίματος, διότι "έχουν περάσει 5 ώρες από το τροχαίο και έχουν χορηγηθεί υγρά" (βλ. συνημμένη βεβαίωσή του με ημερομηνία 12.7.98). Εξεταζόμενος ανωμοτί αλλά και απολογούμενος ο εν λόγω εφημερεύων ιατρός ισχυρίσθηκε επιπροσθέτως ότι, επειδή η τραυματίας έφερε ορρούς στα χέρια (και στα δύο), όπου είναι η συνήθης θέσις αιμοληψίας, κάτι τέτοιο αντενδείκνυτο από ιατρικής απόψεως, ενώ σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα θα ήταν όλως διαβλητό.
Ανεξαρτήτως όμως του βάθους των ισχυρισμών του κατηγορουμένου, οι οποίοι κατά τη γνώμη μας ελέγχονται ανακριβείς, αφού η αποστολή αυτού ήταν μια και μόνη, η λήψη αίματος, και τίποτε άλλο, διότι σε αντίθετη περίπτωση υποκαθιστούσε το έργο του χημικού-φαρμακοποιού, ο οποίος ήταν αρμόδιος για την ανίχνευση οινοπνεύματος σε αυτό (αίμα), θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στο εάν υπήρχε πράγματι ειδικά θεσπισμένη υποχρέωση συνδρομής αυτού (ιατρού) προς την αρμόδια αρχή, εν προκειμένω την αστυνομική, και μολαταύτα ο τελευταίος να αρνήθηκε να παράσχει την ειδική αυτή συνδρομή του, διότι, ως στη μείζονα σκέψη ειδικότερα μνημονεύεται, για τη στοιχειοθέτηση κατ' αντικείμενον της διατάξεως του άρθρ. 169 ΠΚ (απειθείας) δεν αρκεί να υπάρχει η μη συμμόρφωση του πολίτη σε πρόσκληση της αρχής, αλλά προσαπαιτείται και η ρητά προβλεπόμενη στο νόμο διάταξη που να τον υποχρεώνει (τον πολίτη) σε παροχή προς τον υπάλληλο συνδρομής, άλλως θα οδηγούμεθα στο άτοπο, να θεμελιώνεται απείθεια σε κάθε παράβαση νομικής διατάξεως, αρκεί να υπάρχει σχετική πρόσκληση για συμμόρφωση.
Στην προκείμενη περίπτωση, πράγματι δεν υφίσταται τέτοια διάταξη νόμου που να υποχρεώνει τον ιατρό να συμμορφωθεί με την παραγγελία της αστυνομικής αρχής για λήψη δειγμάτων αίματος τραυματίου, προκειμένου να διαγνωσθεί εργαστηριακώς εάν υπήρχε αλκοόλ σ' αυτό (αίμα) και επομένως η ως άνω διάταξη του άρθρ. 169 ΠΚ (απείθεια) δεν στοιχειοθετείται αντικειμενικώς πως. Αυτός ο λόγος δε που το Συμβούλιό σας, κατ' ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρ. 309 παρ. 1α', 310 παρ. 1 ΚΠΔ, δέον όπως αποφανθεί να μη γίνει κατ' αυτού (κατηγορουμένου ιατρού) κατηγορία, ενώ θέμα δικαστικών εξόδων δεν γεννάται, διότι η δίωξη κινήθηκε εξ επαγγέλματος.
________________________________________
Πρόεδρος: Ιωάννης Μπόρας
Εισηγητές: Εισαγγελέας: Κωνσταντίνος Σοφουλάκης.