Τα συχνότερα αίτια προσέλευσης στην ΠΦΥ.

[Argirios Argiriou]

Αντιγράφω ανάρτηση συναδέλφου, σε Ιατρική ομάδα στο facebook στις 22/02/2020:

Reasons for visit in primary care/Λόγοι επίσκεψης σε ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδος (RFV)

Οι ασθενείς απευθύνονται στον ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδος (παθολόγο, γενικό ιατρό, παιδίατρο) για πολλούς λόγους, αρκετοί εκ των οποίων είναι ελάσσονος σημασίας.
Με αφορμή τις πολύ συχνές επισκέψεις ασθενών προς τους ιατρούς τους για ετήσιο "check up" ή για ελάσσονος σημασίας προβλήματα (π.χ. κοινό κρυολόγημα) και την συχνή απαίτηση των πρώτων να τους γραφούν πολλαπλές εξετάσεις, θεώρησα εξαίρετης σημασίας να γράψω τα παρακάτω.

Σύμφωνα με μεγάλη βιβλογραφική ανασκόπηση του 2018 (Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος), επισυνάπτω εικόνα με τους RFV σε ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδος, όπως αυτοί καταγράφηκαν από τον ιατρό (αριστερή στήλη) ή αναφέρθηκαν ως presenting complaint από τον ασθενή (δεξιά στήλη).

Βλέπουμε ότι στην αριστερή στήλη, εκτός από τη ρύθμιση της υπέρτασης που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, ο 1ος λόγος (λοίμωξη ανωτέρου αναπνευστικού, δηλαδή κυρίως κοινό κρυολόγημα και σπανιότερα γρίπη) και ο 3ος λόγος (αίτηση για check up) είναι καταστάσης πολύ συχνά αντιμετωπιζόμενες από ένα ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδος.

Οπότε τι θα συμβεί άραγε εάν ο ιατρός αυτός, σε όποιον προσέρχεται με κοινό κρυολόγημα ή για check up, γράφει ένα σωρό εξετάσεις, αιματολογικές και ακτινολογικές; Προβεί δηλαδή στα λεγόμενα battery test (τυφλά εργαστηριιακές εξετάσεις χωρίς επιστημονικά τεκμηριωμένο προληπτικό ή διαγνωστικό λόγο);

Η απάντηση είναι: ΨΕΥΔΩΣ ΘΕΤΙΚΑ (false positives) αποτελέσματα στις αιματολογικές εξετάσεις ή άσχετα με την κατάσταση του ασθενούς αποτελέσματα στις αιματολογικές εξετάσεις (red herrings) ή ΤΥΧΑΙΩΜΑΤΑ (incidentalomas) στις ακτινολογικές εξετάσεις (ιδίως US και CT άνω-κάτω κοιλίας και κυρίως σε ήπαρ/π.χ. αιμαγγειώματα, νεφρούς/π.χ. αιμαγγειολιιπωματα, μητρα κ.α.).

Και για να ποσοτιικοποιιήσουμε λίγο την πιθανότητα ανεύρεσης παθολογικού ευρήματος στις αιματολογικές εξετάσεις, ανεξάρτητα από την κατάσταση υγείας του ασθενούς: 5% για 1 εξέταση, 10% για 2 εξετάσεις, 19% για 4 εξετάσεις, 26% για 6 εξετάσεις, 40% για 10 εξετάσεις, 64% για 20 εξετάσεις και 92% για 50 εξετάσεις. Ακόμα και σε ένα, όχι τόσο εκτεταμένο check up με 10-20 τιμές εργαστηριακών εξετάσεων, σε 1 στους 2 ασθενείς θα έχουμε κάποιο παθολογικό αποτέλεσμα κυρίως άνευ σημασίας!

Αντιστοίχως, τα τυχαιώματα σε CT ή US κοιλίας είναι πολύ συχνά (έως και 25%)

Τα ψευδώς θετικά και τα red herrings στς αιματολογικές, καθώςς και τα τυχαιώματα στις ακτινολογικές εξετάσεις, αφενώς αποπροσανατολίζουν από την πιθανή διάγνωση (αν αναζητείται κάποια) ή οδηγούν σε υπερδιάγνωση (αν δεν αναζητείται καμία διάγνωση). Και η υπερδιάγνωση μπορεί να υποβάλλει τον ασθενή σε μεγάλη κα άσκοπη ταλαιπωρία, ακόμα και βιοψίες ήπατος, αλλά ενίοτε και σε υπερβολική και άσκοπη χρήση θεραπευτικών μέτρων ενώ δεν υπάρχει λόγος.

Take home messages
1. Μια σωστή διάγνωση εξωνοσοκομειακά βασίζεται έως και 80% στο ιστορικό και έως και 15% στην αντικειμενική εξέταση, ενώ οι παρακλινικές εξετάσεις πρέπει να επιλέγονται με προσοχή και να στέλνονται μόνο οι απλούστερες και οι πιο απαραίτητες με σκοπό τον αποκλεισμό των πιθανότερων παθήσεων σε μια διαφορική διάγνωση, διότι διαφορετικά θα αρχίσει να επικρατεί το χάος.
2. Σε ασθενείς που προσέρχονται για check up πραγματοποιούμε μόνο τις εγκεκριμένες προληπτικές εξετάσεις ανάλογα με το ατομικό αναμνηστικό τους (π.χ. Hb1Ac σε ΣΔ) και της δημοσιευμένες οδηγίες (π.χ. κολονοσκόπηση, test Pap, μαστογραφία) κα όχι ανεξέλεγκτες εξετάσεις, διότι θα δημουργήσουν περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα λύσουν.

What are the most common conditions in primary care?

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος