Είκοσι χρόνια από την ένταξη στο ευρώ: τι ξεχάσαμε και γιατί;

[Argirios Argiriou]

Του Άγγελου Κωβαίου, 04/01/2022

Μία δήλωση του Κώστα Σημίτη θύμισε ότι πριν από είκοσι χρόνια η Ελλάδα εντάχθηκε στην ΟΝΕ. Εχουμε λησμονήσει ότι στην πορεία κινδυνεύσαμε δύο φορές να βρεθούμε εκτός και ποιος φταίει γι’ αυτό; Και πόσο δεδομένα μπορεί να θεωρούνται τα πράγματα στο μέλλον;

Μαζί με τη νέα μετάλλαξη της πανδημίας η νέα χρονιά έφερε και μία επέτειο. Την ανάμνηση μιας ημερομηνίας που υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν αφορμή, αν όχι για εορτασμούς, τουλάχιστον για υπενθυμιστικές ανακοινώσεις. Τον Ιανουάριο του 2022 συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, στην ομάδα των κρατών που υιοθέτησαν το ευρώ. Η «επέτειος» ωστόσο ήταν βουβή. Δεν αποτέλεσε έκπληξη ότι (σχεδόν) ο μόνος που την θυμήθηκε ήταν ο πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. Το είχε θέσει στόχο της κυβέρνησής του, το δούλεψε, το πέτυχε και σήμερα έχει κάθε λόγο να θέλει να το θυμίζει. Παρά ταύτα, η ένταξη στο ευρώ δεν αντιμετωπίζεται από όλους με την ίδια διάθεση. Οι λόγοι είναι πολλοί. Πόσοι έχουν ακόμη σήμερα συνείδηση του γεγονότος ότι μόλις επτά-οκτώ χρόνια μετά την ένταξη μας στο κοινό νόμισμα, κοντέψαμε να βρεθούμε εκτός ευρωζώνης;  Οσοι κι αν είναι, μάλλον θέλουν να το ξεχάσουν και να μην εμπλέκονται σε συζητήσεις για το ποιος ευθυνόταν για το παρ’ ολίγον ατύχημα.  Και πόσοι άραγε θυμούνται ότι έπειτα από αυτή την περιπέτεια, ακολούθησε η άλλη, πέντε χρόνια αργότερα, και κινδυνεύσαμε θανάσιμα να βρεθούμε και πάλι εκτός ευρώ, λόγω ελαφρομυαλιάς κάποιων άλλων, που νόμιζαν ότι παίζουν κάτι σαν Μονόπολη και ότι δεν έτρεχε και τίποτε; Υπό αυτές τις συνθήκες και με δεδομένες παραλείψεις και αστοχίες (και των πρωτεργατών της ένταξης στο ευρώ), μοιάζει να είναι λίγοι εκείνοι στην Ελλάδα που και σήμερα ακόμη έχουν συναίσθηση της σημασίας της συμμετοχής μας στο κοινό νόμισμα. Ο,τι και να λέει κανείς για το ποιο θα ήταν το κόστος δανεισμού μας, πώς δεν θα ήμασταν σε θέση να διασωληνώσουμε ούτε έναν ασθενή τον καιρό της πανδημίας, πώς θα παίρναμε καύσιμα, φάρμακα και τρόφιμα με το δελτίο (στην καλύτερη περίπτωση), πώς θα ψάχναμε για εμβόλια στη μαύρη αγορά και πώς τα απομεινάρια της μεσαίας τάξης θα ήταν σήμερα πραγματικά εξαθλιωμένες μάζες, υπάρχει πάντα ένα «ναι μεν, αλλά…», μία αμφιθυμία και διάφορες θεωρητικές αρλούμπες. Ας μην μπούμε καν στη συζήτηση τι πληθωρισμό θα είχαμε τώρα δίχως το ευρώ… Προφανώς και τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Κανείς δεν ασχολήθηκε ποτέ με τον ξαφνικό και κρυφό πληθωρισμό που ειδικά στην Ελλάδα έφερε το ευρώ, κανείς δεν μίλησε όταν έπρεπε για τα όργια του δανεισμού, ιδιωτικού και δημόσιου, και κάποιοι έκαναν αισχρή σπέκουλα, υποστηρίζοντας ή υπονοώντας ότι τα μνημόνια ήταν συνέπεια του ευρώ και όχι της ανοησίας μας. Κάτι είπε ο Σημίτης κάποια στιγμή εκείνον τον μακρινό Δεκέμβριο του 2008, αλλά οι περισσότεροι σφύριζαν αδιάφορα, όπως σφύριζε και η Ευρώπη και έπειτα μπλέξαμε με την ασυναρτησία, τους αγανακτισμένους και τις δήθεν ελίτ που στήριξαν τον Τσίπρα και γοητεύονταν από την επιστροφή στη δραχμή. Σήμερα, 20 χρόνια μετά, θεωρούμε τα πράγματα λίγο-πολύ αυτονόητα, αν και υπάρχει η βάσιμη υποψία ότι πάλι επαναπαυόμαστε σε δάφνες που δεν έχουμε. Ποιος ακριβώς θα είναι ο λογαριασμός της περιόδου που διανύουμε και πόσο τζάμπα θα είναι το τζάμπα χρήμα που σήμερα ρέει, δεν το αναφέρει κανείς και όλοι ελπίζουν ότι οι κανόνες της δημοσιονομικής πειθαρχίας απλώς θα ξεχαστούν και θα ανατραπούν, ώστε να βρεθούμε ως διά μαγείας στη «Χώρα του ποτέ-ποτέ». Από τη δήλωση του Σημίτη οφείλει κανείς να κρατήσει τις τελευταίες φράσεις: «Σε αυτή τη συγκυρία πρέπει ωστόσο να υπενθυμιστεί ότι το ευρώ ήταν το πρώτο βήμα στο εγχείρημα της ενωμένης Ευρώπης. Ένας στόχος που αποτελεί μιαν αδήριτη ανάγκη σήμερα, στην εποχή των μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων». Οι μεγάλες αυτές γεωπολιτικές ανακατατάξεις είναι κατά πάσα βεβαιότητα το πρώτο βήμα προς τη μεταπανδημική εποχή. Ποιες ακριβώς θα είναι αυτές και πώς η Ελλάδα θα τοποθετηθεί στο νέο περιβάλλον είναι κάπως ασαφές, αλλά πάντως συνιστά και το μεγάλο στοίχημα, για το οποίο ελάχιστοι μιλούν ξεκάθαρα. Εν όψει αυτών όμως, οφείλουν να διαμορφωθούν στάσεις και συμπεριφορές από τις πολιτικές δυνάμεις – όσες τουλάχιστον διεκδικούν τίτλους σοβαρότητας.

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος