Μια πρόταση για την πιστοποίηση ιατρών πραγματογνωμόνων

[Argirios Argiriou]

23-09-2024

Η ανάγκη αλλαγής κριτηρίων στην επιλογή ιατρών πραγματογνωμόνων για τη διασφάλιση  της  δικονομικής διαδικασίας αναδεικνύεται από την μεταδιδακτορική έρευνα της  Δρ. Ελένης Ζαγγελίδου, προϊσταμένης της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης και  αναπληρώτριας καθηγήτριας Ιατροδικαστικής στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η έγκριτη ιατροδικαστής προτείνει  τη δημιουργία ενός φορέα εκπαίδευσης, ελέγχου, πιστοποίησης και αδειοδότησης που θα ελέγχει τα τυπικά επιστημονικά ιατρικά / ακαδημαϊκά προσόντα του ιατρού και θα παρέχει τις απαραίτητες νομικές κι άλλες γνώσεις που απαιτεί η ιατρική πραγματογνωμοσύνη.

Η παρουσίαση έγινε το μεσημέρι της  20ης Σεπτεμβρίου, στο Εργαστήριο Κλινικής Φαρμακολογίας του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ,  στοχεύοντας στην ανάδειξη ενός θέματος με κρίσιμη σημασία για την απονομή δικαιοσύνης στη χώρα μας. Αφορά την ανάγκη αναβάθμισης της ποιότητας και της αξιοπιστίας ενός αποδεικτικού μέσου, στην ισχύουσα εγχώρια δικαστική πρακτική. Η έρευνα επικεντρώνεται στην πρόταση για την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη διενέργεια ιατρικής πραγματογνωμοσύνης στην Ελλάδα.

Επιβλέπουσα της μεταδιδακτορικής έρευνας ήταν η αναπληρώτρια καθηγήτρια ΑΠΘ Χρυσάνθη Σαρδέλη. Αφορμή για τη συγγραφή της από την κα Ζαγγελίδου  αποτέλεσε η διαπίστωση ότι ο υφιστάμενος τρόπος ορισμού των πραγματογνωμόνων, τα επιστημονικά χαρακτηριστικά των εκθέσεων και γενικότερα το επίπεδο της γνώσης που παρουσιάζεται κάθε φορά υπολείπεται του επιπέδου των Ελλήνων γιατρών και δεν είναι λίγες οι φορές που τα επιστημονικά συμπεράσματα κρίνονται ανεπαρκώς τεκμηριωμένα ή ακόμη και λανθασμένα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ελληνικής δικαστικής πραγματικότητας αποτελεί ο κατ’ επάγγελμα ιατρός – «πραγματογνώμονας», που συμμετέχει στη  διαδικασία κυρίως ως τεχνικός σύμβουλος, που αφορά σε γιατρό πολλές φορές με ανεπαρκή ιατρική εμπειρία.

«Δυστυχώς το μόνο που φαίνεται να απασχολεί και ρυθμίζεται από το ελληνικό δίκαιο είναι συγκεκριμένα τυπικά προσόντα που απαιτούνται για να αποκτήσει κάποιος την ιδιότητα του πραγματογνώμονα, προσόντα εξαιρετικά περιορισμένα / επιφανειακά / καλλωπιστικά. Πλαίσιο το οποίο διαφέρει σημαντικά από την ισχύουσα πρακτική σε διάφορα κράτη του κόσμου. Ερευνώντας τα παραπάνω διαπιστώνεται ότι δεν υφίστανται επιστημονικά κριτήρια στον ορισμό ιατρού – πραγματογνώμονα στη χώρα μας, όπως αντιθέτως ισχύει στις περισσότερες χώρες. Ουσιαστικά ο πραγματογνώμονας αυτοπροσδιορίζεται ως τέτοιος εφόσον υπηρετεί σε εργαστήρια ειδικά ιδρυθέντα από το νόμο ή εφόσον επιθυμεί ο ίδιος να συμμετέχει στον Πίνακα Πραγματογνωμόνων. Όργανα όπως οι ιατρικοί σύλλογοι ή οι επιστημονικές ενώσεις δεν έχουν καμία συμμετοχή στην διαδικασία επιλογής» αναφέρει η κα Ζαγγελίδου, στην εισαγωγή της έρευνας.

«Επιστήμη -σκουπίδια»

Στα συμπεράσματα, μεταξύ άλλων, αναγράφονται τα παρακάτω: Είναι κοινή πεποίθηση, τόσο του νομικού όσο και του ιατρικού κόσμου, ότι η διαδικασία διενέργειας ιατρικής πραγματογνωμοσύνης θα πρέπει να αναβαθμιστεί ποιοτικά. Στη σημερινή πραγματικότητα δεν υφίστανται σαφή και σύγχρονα κριτήρια επιλογής των ιατρών πραγματογνωμόνων και η επιστημονική κρίση τους κατατίθεται χωρίς σαφείς κανόνες. Το συγκεκριμένο ζήτημα απασχολεί τις ιατρικές κοινότητες σε όλο τον κόσμο για την αποφυγή της λεγόμενης «επιστήμης – σκουπίδια (junk science)» στις δικαστικές αίθουσες.

Στη συγκεκριμένη μελέτη επιχειρείται η κατάθεση ολοκληρωμένης πρότασης ουσιαστικών κριτηρίων για την επιλογή των ιατρών πραγματογνωμόνων ώστε να διασφαλίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η δικονομική διαδικασία, δηλαδή:

–       Ανώτατο όριο ηλικίας

–       Ελάχιστο όριο επαγγελματικής εμπειρίας

–       Ειδική εκπαίδευση και πιστοποίηση στο αντικείμενο της ιατρικής πραγματογνωμοσύνης

–       Έλεγχος της κατοχής νόμιμης άδειας άσκησης ιατρικής ειδικότητας

–       Γνώση των σύγχρονων ιατρικών κανόνων κι ορθή χρήση της ιατρικής βιβλιογραφίας

–       Περιορισμός της επιστημονικής άποψης στο υπό κρίση επιστημονικό πεδίο

–       Καλλιέργεια αντίληψης των επιθυμητών επαγγελματικών συμπεριφορών, διαθέσεων και συνηθειών όπως ανεξαρτησία, αμεροληψία, υποχρέωση εμπιστευτικότητας κι εφαρμογή ορθών διαδικασιών

Επιπλέον προτείνεται η δημιουργία ενός φορέα εκπαίδευσης, ελέγχου, πιστοποίησης κι αδειοδότησης που θα ελέγχει τα τυπικά επιστημονικά ιατρικά / ακαδημαϊκά προσόντα του ιατρού και θα παρέχει τις απαραίτητες νομικές κι άλλες γνώσεις που απαιτεί η ιατρική πραγματογνωμοσύνη. Ο φορέας αυτός θα μπορούσε να συσταθεί από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο σε συνεργασία με την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας  και την Εθνική Σχολή Δικαστών και στη συνέχεια να θεσμοθετηθεί επισήμως.

Την πιστοποίηση θα μπορεί να αποκτά κάθε γιατρός, δημόσιος υπάλληλος ή ιδιώτης ο οποίος όμως θα πρέπει να κατέχει τα απαραίτητα επιστημονικά προσόντα (κλινικά / ακαδημαϊκά), να έχει έμπρακτη ενασχόληση με ζητήματα ιατρικής πραγματογνωμοσύνης και να έχει ολοκληρώσει σχετική εκπαίδευση.

Τέλος προτείνεται η βελτίωση των αμοιβών των ιατρών πραγματογνωμόνων, η επιλογή των τεχνικών συμβούλων βάσει των ίδιων κριτηρίων και η δραστηριοποίησή τους με τις ίδιες προϋποθέσεις που ισχύουν για τους πραγματογνώμονες και η χρήση συγκεκριμένου προτύπου για τη σύνταξη των σχετικών πορισμάτων.

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος