Με αφορμή το κείμενο-τελική εισήγηση της επιτροπής προς τον Υπουργό Υγείας που διέρρευσε εσκεμμένα την Κυριακή των Βαΐων στην εφημερίδα «Βήμα της Κυριακής» θα προσπαθήσω όσο είναι δυνατόν να προσεγγίσω τα θέματα που θίγει με όσο πιο ρεαλιστικό τρόπο . Ενημερωτικά να αναφέρω ότι τα 12 άρθρα του «προσχεδίου νόμου» όπως αναφέρονται στο δημοσίευμα δεν με αγγίζουν σε προσωπικό επίπεδο παρά μόνο σε ένα ελάχιστο ποσοστό του 1%.
Γενικά επί του δημοσιεύματος, δε μπορώ να κατανοήσω πως είναι δυνατόν να δημοσιεύεται ένα κείμενο μίας επιτροπής που ορίστηκε από τον ίδιο τον Υπουργό Υγείας εν αγνοία του ιδίου, να λαμβάνει τον τίτλο «Προ-σχέδιο νόμου» κάτι το οποίο είναι απαράδεκτο αφού «σχέδια νόμου» έχουν το δικαίωμα να συντάσσουν μόνο τα υπουργεία και όχι οι διάφορες επιτροπές και μετά το σάλο που δημιουργήθηκε από τη δημοσίευσή του να παραμένουν στις θέσεις τους τα 22 μέλη της επιτροπής.
Είναι γνωστό ότι στα τέλη του Ιουνίου βάσει των δηλώσεων του ίδιου του Υπουργού Υγείας θα υπάρξουν νομοθετικές ρυθμίσεις για τις συγχωνεύσεις νοσηλευτικών μονάδων καθώς και επαναξιολόγηση του συστήματος έναρξης ειδικότητας από τους νέους ιατρούς. Μέχρι τότε θέλω να πιστεύω πως θα υπάρξει η μέριμνα της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας να έρθει σε διάλογο με τους αρμόδιους φορείς (Ιατρικούς Συλλόγους, Νοσοκομειακούς Ιατρούς-ΟΕΝΓΕ, Συλλόγους Φοιτητών Ιατρικών Σχολών) και να μην εμφανίσει τα προκαθορισμένα σχέδιά της παρά μόνο στη Βουλή λίγες ημέρες πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Η δήλωση του Υπουργού Υγείας προ ημερών ότι δεν είναι στα άμεσα σχέδια να κατατεθεί νομοσχέδιο που αφορά τα θέματα που αναφέρονται στην εισήγηση της επιτροπής δε μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστη αφού έρχονται σε αντιπαράθεση με τις παλαιότερες δηλώσεις του για αλλαγή του συστήματος μέχρι της 30η Ιουνίου 2011.
Όσο αφορά τη δεκάμηνη προετοιμασία της επιτροπής για να εκπονήσει ένα ημιτελές copy paste της «Εισηγητική Έκθεση στο σχέδιο νόμου "Απόκτηση ιατρικής Ειδικότητας και συνεχιζόμενη εκπαίδευση ιατρών» του 2004 και μάλιστα με προσωρινές τις περιλήψεις των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των ειδικοτήτων (άρθρο 3) δε νομίζω πως θα πρέπει να υπάρξει ιδιαίτερα κολακευτικός σχολιασμός.
Τέλος να υπενθυμίσω ότι μέλη της επιτροπής είναι και δύο ειδικευόμενοι συνάδελφοι οι οποίοι κατά το παρελθόν ως φοιτητές το 2000 είχαν αντίθετη άποψη όσο αφορά τον τρόπο εισαγωγής στην ειδικότητα και πρωτοστάτησαν στις καταλήψεις των σχολών τους.
Επί των άρθρων λοιπόν,
Άρθρο 1: Στις αρχές του 20ου αιώνα είχαμε τη δημιουργία των Ιατρικών Συλλόγων για την αντιμετώπιση ποικίλων και σύνθετων προβλημάτων υγείας καθώς και την αντιμετώπιση του υπονομευτικού έργου των εκατοντάδων πρακτικών «γιατρών», οι οποίοι ασκούσαν ανεξέλεγκτα αμφίβολης ποιότητας «ιατρικές πράξεις» με δυσάρεστα συνήθως αποτελέσματα. Σήμερα στις αρχές του 21ου αιώνα ιδρύουμε Επιστημονικές Εταιρίες Ιατρικών Ειδικοτήτων με τον ίδιο σχεδόν σκοπό, την καλύτερη δυνατή ποιότητα των ιατρικών υπηρεσιών προς τους πολίτες μέσω της συμμετοχής τους στην οργάνωση, την παροχή και την αξιολόγηση της εκπαίδευσης για την απόκτηση ιατρικής ειδικότητας, τη συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση και την επαγγελματική ανάπτυξη ώστε να επιτυγχάνεται η διαρκής βελτίωση των γνώσεων και των δεξιοτήτων του ιατρικού δυναμικού.
Ενστάσεις επί του άρθρου, η αλλαγή ονομασίας από Ιατρικός Σύλλογος σε Επιστημονική Εταιρία Ιατρικής Ειδικότητας δε θα βοηθήσει σε τίποτα αν δεν αλλάξουν νοοτροπίες που μας έφεραν στα σημερινά άσχημα αποτελέσματα. Πριν περάσει από τη Βουλή το συγκεκριμένο άρθρο του σχεδίου νόμου θεωρώ πως πρέπει να καθοριστούν οι πόροι των ΕΕΙΕ και της ΣυνΙΕ καθώς και να εξαλειφτεί η απαράδεκτη πρόταση «Οι υποψηφιότητες για θέση του προεδρείου προαπαιτούν ελάχιστα προσόντα ερευνητικής, εκπαιδευτικής και κλινικής εμπειρίας»
Άρθρο 2: Η ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαίδευσης και Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης Επιστημών Υγείας του ΚΕΣΥ το οποίο θα εκφράζει γνώμη για τον αριθμό των εισακτέων φοιτητών σε ιατρικές σχολές της ημεδαπής δεν έχει κανένα νόημα εφόσον δεν μπορεί να ελέγξει την εισαγωγή φοιτητών σε ιατρικές σχολές της αλλοδαπής. Στο ίδιο άρθρο παραμένουν άγνωστοι οι πόροι του ΙνστΕΣΕΥΕ και από πού θα προέρχονται οι δωρεές και οι χορηγίες.
Άρθρο 3: Ένα ημιτελή άρθρο που θα συμπληρωθεί μετά από «διαβούλευση» με τις επιστημονικές εταιρίες. Δεν έχω καταλάβει το λόγο που βιάστηκαν να δημοσιεύσουν ένα «προσχέδιο» το οποίο δεν έχει ολοκληρωθεί. Και εν καιρώ οικονομικών δυσκολιών, συγχωνεύσεων κλινικών, μείωση κλινών, παύση διορισμών ειδικευμένων, μείωση θέσεων ειδικευομένων στα νοσοκομεία ποιος είναι ο λόγος αύξησης του χρόνου ειδίκευσης σε ορισμένες ειδικότητες που θα προκαλέσουν μεγαλύτερες δαπάνες; Αν πραγματικά ενδιαφέρονται για την καλύτερη εκπαίδευση των νέων ιατρών μπορούν κάλλιστα να την επιτύχουν και τώρα με το λιγότερο χρόνο ειδίκευσης, αρκεί αυτός να περιορίζεται στην ειδίκευση και όχι στη λάντζα.
Άρθρο 4: Να καθοριστεί ο τρόπος αξιολόγησης των Εκπαιδευτικών Μονάδων, των συντελεστών εκπαίδευσης και των εκπαιδευτών που θα γίνεται ανά πενταετία. Επίσης να καθοριστεί εξ αρχής ο τρόπος τοποθέτησης των ειδικευόμενων στα τμήματα των νοσοκομείων. Αστάθμητοι παράγοντες όπως η γνώμη του Συμβουλίου Εκπαίδευσης, η προτίμηση του ειδικευόμενου και η οικογενειακή του κατάσταση για την τοποθέτησή του σε τμήμα του νοσοκομείου που θα αξιολογούνται ώστε ο ένας ιατρός να τοποθετείται σε πανεπιστημιακή κλινική της ίδιας Υ.ΠΕ. που ανήκει το νοσοκομείο και ο άλλος σε κλινική επαρχιακού νοσοκομείου άλλης Υ.ΠΕ. θα οδηγήσουν σε ρουσφετολογικές τοποθετήσεις ειδικευομένων.
Ένα κράτος που θέλει να χαρακτηρίζεται κοινωνικό δεν καταργεί την κατηγορία των υπεράριθμων ειδικευομένων για λόγους υγείας. Ας δηλώσει εν τέλει ότι δεν έχει τη δυνατότητα ελέγχου των επιτροπών που το ίδιο ορίζει και οι οποίες διανέμουν τα πιστοποιητικά υγείας βάσει προσωπικών συμφερόντων και πιθανών οικονομικών δοσοληψιών. Ίσως να έθετε προϋποθέσεις σε ιατρούς με προβλήματα υγείας για την άσκηση συγκεκριμένων ειδικοτήτων αλλά να τους υποβάλει σε μία ακόμα διαδικασία εξέτασης ιατρικών γνώσεων δε το θεωρώ αναγκαίο αφού ο μόνος λόγος κατάργησης των θέσεων αυτών είναι η μείωση δαπανών από τη μείωση των υπεράριθμων ειδικευομένων.
Ο καθορισμός των συνολικών θέσεων ειδίκευσης δε θα είναι βάσει των κλινών (σταθερός αριθμός) αλλά βάσει των αναγκών του πληθυσμού για ιατρούς κάθε ειδικότητας (μεταβλητός αριθμός), βάσει των φοιτητών ιατρικής στα ελληνικά πανεπιστήμια χωρίς να υπολογίζεται ότι για ειδικότητα δηλώνουν και όσοι αποφοιτούν και από ξένα πανεπιστήμια, αλλά και βάσει των υφιστάμενων αναγκών για συγκεκριμένες ειδικότητες το οποίο υποχρεώνει-προσανατολίζει το νέο ιατρό να ειδικευτεί σε συγκεκριμένες ειδικότητες. Τελικά την περίοδο που χύνεται «αίμα» για το άνοιγμα των «κλειστών» επαγγελμάτων η ιατρική θα παραμείνει το μόνο «κλειστό» επάγγελμα;
Σε μία χώρα που το άκουσμα «υπουργική απόφαση» κάνει συνειρμό με «ρουσφετολογική διάταξη» δε μπορεί ο συνολικός αριθμός των ειδικευομένων στα Ε.Κ. να μην έχει τη στοιχειώδη σταθερότητα και να στηρίζεται σε γνώμες των ΕΕΙΕ και εισηγήσεις των ΙνστΕΣΥΕ.
Άρθρο 5: Σε ένα σύστημα που είχες τη δυνατότητα να το εξυγιάνεις πριν πολλά χρόνια και το άφησες να καταστραφεί με μόνο υπαίτιο την ίδια την πολιτεία δεν φέρνεις λύσεις που θα το καταστρέψουν. Εξετάσεις με ποιο σύστημα; Εξετάσεις με ποιους εξεταστές; Εξετάσεις με ποιους εξεταζόμενους; Εξετάσεις σε ποια ύλη; Εξετάσεις για ποιες θέσεις;
Εξετάσεις πανελλήνιες δυο φορές το χρόνο για θέσεις που δε θα γνωρίζεις ώστε να κάνεις τον οποιοδήποτε οικογενειακό προγραμματισμό. Εξετάσεις που θα συμμετέχουν ο τριτοετής ειδικευόμενος ορθοπεδικής που ειδικεύτηκε στην επαρχία στη χειρουργική για μισό χρόνο, στην ορθοπεδική για δύο χρόνια και έκανε άγονο ώστε να κερδίσει χρόνο στην αναμονή για την ειδικότητα, που έκανε εφημερίες χωρίς την παρουσία επιμελητή, που έκανε εφημερίες και ο αγαπητός υπουργός ποτέ δεν τους τις πλήρωσε θα διαγωνιστεί για την επάρκεια γνώσεων με τον πρόσφατα απόφοιτο ιατρικής στην ιστολογία, εμβρυολογία, βιοστατιστική. Και όλα αυτά με μοναδικό σκοπό να καταφέρει να κάνει τα υπόλοιπα τρία έτη της ειδικότητας σε κάποιο νοσοκομείο όπου θα συνεχίσει να του παρέχει ανασφάλεια, απλήρωτη εργασία, απάνθρωπες συνθήκες υγιεινής και εργασίας και τη δυνατότητα στον συντονιστή εκπαίδευσης για λόγους ανάγκης και της εύρυθμης λειτουργίας των νοσοκομείων να σε αναγκάσει να ειδικευτείς ακόμα και σε νοσοκομείο άλλης Υ.ΠΕ.
Όσο αφορά τη παράλληλη συνύπαρξη λίστας και εξετάσεων η ακολουθία που αναγράφεται στην παράγραφο 3 είναι απλά αστεία.
Εφόσον επιθυμούν διακαώς την εφαρμογή νέου τρόπου έναρξης ειδικότητας και τη θέσπιση εξετάσεων δεν έχουν παρά να κάνουν τα εξής:
Α). Σταδιακή μείωση των θέσεων ειδικότητας με ορίζοντα δεκαετίας. 10% των σημερινών θέσεων κάθε έτος για μία πενταετία να δίνονται στους επιτυχόντες των εξετάσεων. Θα υπάρξει μία μικρή καθυστέρηση στο διορισμό των ιατρών που βρίσκονται στις λίστες αναμονής αλλά θα μπορεί να υπάρξει υπολογισμός της αναμονής. Επίσης έτσι θα υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός θέσεων που θα δίνονται με εξετάσεις.
Β). Σε πέντε έτη οι μισές από τις σημερινές θέσεις θα έχουν δοθεί σε επιτυχόντες των εξετάσεων και οι μισές θα παραμείνουν για όσους βρίσκονται στις λίστες αναμονής
Γ). Για τη μείωση του χρόνου αναμονής υπεύθυνο είναι και το ίδιο το υπουργείο που καθυστερεί μέσω των υπηρεσιών του τον διορισμό των συναδέλφων. Υπουργείο που για να συντάξει μία απόφαση τοποθέτησης καθυστερεί μέχρι και 6 μήνες δε μπορεί να ομιλεί για αναμονές έναρξης ειδικότητας που φτάνουν τα 10 χρόνια.
Άρθρο 6: Στην εποχή της τεχνολογικής επανάστασης στην οδό Αριστοτέλους έχουν μείνει στον κλητήρα-ταχυδρόμο και προσδοκούν στη βοήθεια του Υπουργείου Παιδείας για τη διεξαγωγή των εξετάσεων.
Η καταβολή συμβολικής αξίας παραβόλου των εξεταζόμενων στις πανελλήνιες εξετάσεις δείχνει την προχειρότητα του όλου κειμένου και απορώ πως δεν σκέφτηκαν να εξεύρουν τα χρήματα αυτά από χορηγίες και δωρεές οι οποίες θα καλύψουν και τα έξοδα των συσταθέντων επιστημονικών εταιριών, ινστιτούτων και επιτροπών.
Διεξαγωγή εξετάσεων με δημιουργία γραφείων εξυπηρέτησης Πανελλαδικών Εξετάσεων, επιτροπής καθορισμού εξεταστέας ύλης, επιτροπή Πανελλαδικών Εξετάσεων Ιατρικών Ειδικοτήτων, επιτροπές εξεταστικών κέντρων, ομάδες βαθμολόγησης σε περίοδο «ορθολογιστικών» μέτρων το θεωρώ άκρως προσβλητικό προς τους νέους ιατρούς. Αν σκοπός της μεταρρύθμισης αυτής είναι να μειωθεί ο αριθμός θέσεων ειδικότητας και τα χρήματα που χρειάζονται σήμερα γι αυτές να δοθούν αύριο σε επιτροπές τότε η μεταρρύθμιση αυτή είναι άκρως επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία.
Άρθρο 7 & 8: Ουδέν σχόλιο αφού αφορά πειθαρχικές και ποινικές κυρώσεις των συμμετεχόντων στις εξετάσεις.
Άρθρο 9: Το μόνο άρθρο που μπορεί να θεωρηθεί εφικτό ως προς την εφαρμογή του.
Άρθρο 10: Μείωση των εξεταστικών από 6 φορές το χρόνο σε 3 για την απονομή της ιατρικής ειδικότητας. Καθυστέρηση δηλαδή για την έναρξη της ειδικότητας, καθυστέρηση και για τη λήψη της ειδικότητας. 4 μήνες για να διοριστείς σε κάθε κομμάτι ειδικότητας που οφείλεται στις υπηρεσίες του υπουργείο δεν είναι αρκετοί και το υπουργείο με τη νέα νομοθετική διάταξη προσθέτει άλλους 4 μήνες καθυστέρησης στην απονομή του τίτλου.
Άρθρο 11: Αναφέρεται στους ειδικευμένους ιατρούς και στην επαγγελματική τους υποχρέωση συνεχούς επιστημονικής ενημέρωσης. Μάλλον αγνοούν οι συντάκτες του προσχεδίου ότι σήμερα ο ειδικευμένος ιατρός-επικουρικός δεν δικαιούται άδεια για να παραστεί σε ιατρικά συνέδρια και να ενημερωθεί επιστημονικά (έγγραφο Δ/νσης Ν.Π., τμήμα Α’, Υπουργείο Υγείας, Αρ.Πρωτ. Υ10α/Γ.Π.78234 της 9Ης Ιουλίου 2007), πιθανολογώ ότι αγνοούν ότι ο επικουρικός ιατρός είναι ειδικευμένος ιατρός.
Άρθρο 12: Καταργούμενες διατάξεις …. σε επόμενο νομοσχέδιο το οποίο εύχομαι να δημοσιευτεί σύντομα δε θα με πείραζε να διαβάσω πως καταργείται και το συγκεκριμένο προσχέδιο.
Πιθανολογώ ότι κούρασα όσους αφιέρωσαν το χρόνο τους να διαβάσουν τις σκέψεις μου. Εύχομαι όμως να βοήθησα κάποιους να κατανοήσουν τη χρησιμότητα του συγκεκριμένου προσχεδίου και το σκοπό που εξυπηρετεί. Ουδεμία σχέση έχει με την εισαγωγή των καλύτερων ιατρών στο ΕΣΥ, μοναδικός σκοπός είναι να μειώσει την εισαγωγή νέων ιατρών στις θέσεις ειδικότητας. Αν επιθυμούν την εισαγωγή των καλύτερων ιατρών στα νοσηλευτικά ιδρύματα μπορώ άνετα να προτείνω εισαγωγή εξετάσεων για θέσεις επιμελητών, διευθυντών και πανεπιστημιακών …… αλλά φοβάμαι πως θα λαϊκίσω όπως οι ίδιοι κάνουνε με το συγκεκριμένο προσχέδιο.
Ελπίζω η Ανάσταση του Κυρίου να φέρει και την Ανάσταση στον ιατρικό κλάδο.
Αναστάσιος Θεοδωρίδης
Ειδικευόμενος Ιατροδικαστής, Εργαστήριο Τοξικολογίας και Ιατροδικαστικής Α.Π.Θ.