Παίρνοντας αφορμή το παραπάνω εύστοχο σχόλιο του αγαπητού iGP, παραθέτω ένα κείμενο του Παντελή Μπουκάλα από την Καθημερινή, για το περιβαλλοντικό αδιέξοδο στη σύγχρονη Ελλάδα. Ο συγγραφέας καταλήγει με μια διαπίστωση-έκφραση "αντίστροφου εθνικισμού": "Αλβανέ, ας μη γίνεις Έλληνας ποτέ".
Υποθεσεις
Ενας Δείκτης Περιβαλλοντικής Υπαισθησίας
Tου Παντελη Μπουκαλα
«Ενα χρόνο μετά τις μεγάλες πυρκαγιές στον Υμηττό, λίγες μόλις ημέρες μετά την πυρκαγιά στα Γλυκά Νερά, το τοπίο στο πολυτραγουδισμένο και πολύπαθο βουνό της Αθήνας είναι χειρότερο από ποτέ. Οι καμένες εκτάσεις καταπατούνται, χαρακτηρίζονται γεωργικές, ανοικοδομούνται· στην άφρονα δε λεηλασία πρωταγωνιστούν και οι παρακείμενοι δήμοι με πλήθος αντιφατικών, ανεύθυνων και καταστροφικών επεμβάσεων. Οι εκκλήσεις των επιστημόνων και των οικολογικών οργανώσεων για δασοπροστασία, για χωροθέτηση, για μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, για κήρυξη του Υμηττού σε Εθνικό Δρυμό, δεν συγκινούν το κράτος και την κυβέρνηση. Η διατήρηση ενός πολύτιμου φυσικού αποθέματος για την υπερφορτωμένη Αττική δεν συγκινεί κανέναν κρατικό αξιωματούχο. Ούτε καν οι καπνοί πάνω από τα σπίτια, μέσα στην πρωτεύουσα του κράτους! Εγκληματική αδράνεια και σιγή. Και εγκληματική, σκόπιμη ασάφεια: Κανείς δεν γνωρίζει ποιο είναι το δάσος, ποιες οι κατοικήσιμες εκτάσεις, ποια τα όρια της χαρακτηρισμένης περιοχής Natura, υπό ποίους νέους περιβαλλοντικούς όρους θα διανοιχθούν νέες σήραγγες για τον αυτοκινητόδρομο. Κανείς δεν γνωρίζει τίποτε. Και ο Υμηττός γεμίζει οικοδομές, λατομεία και χωματερές, ερημοποιείται, αφανίζεται»…
Οχι. Δεν πρόκειται για απόσπασμα από προκήρυξη ριζοσπαστικής οικολογικής οργάνωσης, μιας από αυτές που συνηθίζαμε να τις ειρωνευόμαστε αγρίως πριν από ελάχιστα χρόνια, να χλευάζουμε την «υστερική καταστροφολογία» τους και να καταδικάζουμε τη μεν σκέψη τους σαν «παιδαριώδη», τη δε ευαισθησία τους σαν υποπροϊόν μόδας ή πόζας. Για το πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο της «Καθημερινής» πρόκειται, δημοσιευμένο την Πέμπτη 10 Ιουλίου. Και δυστυχώς, καθόλου αυθαίρετο δεν είναι να αντικαταστήσει κάποιος τον Υμηττό του σχολίου με την Πάρνηθα, την Πεντέλη, το Μαίναλο, τον Γράμμο, τον Πάρνωνα, το Πήλιο. Λατομεία μπορεί να μην υπάρχουν σε όλα τα βουνά μας, πουθενά όμως δεν λείπουν οι ανεξέλεγκτες χωματερές, οι οποίες, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των δασολόγων και τις στατιστικά τεκμηριωμένες καταγγελίες τους, αποτελούν μία από τις τρεις βασικές αιτίες των δασικών πυρκαγιών, μαζί με τα καλώδια της ΔΕΗ και τις ορέξεις των κτηνοτρόφων για νέα βοσκοτόπια. Κι ας ψάχνουν για «ασύμμετρες απειλές» οι ευφάνταστοι μέσα στην ευθυνοφοβία τους κυβερνήτες μας, κι ας τα φορτώνουν όλα στον «στρατηγό άνεμο».
Για τον Κουρουπητό μόνο, χάρη και στις φιλότιμες προσπάθειες του και υπουργού Περιβάλλοντος κ. Κ. Λαλιώτη, πληρώναμε στην Ευρωπαϊκή Ενωση πρόστιμο ύψους είκοσι χιλιάδων ευρώ την ημέρα (αλλη μία ελληνική πρωτιά: Η χρηματική ποινή για τον κρητικό σκουπιδότοπο ήταν η πρώτη που επιβλήθηκε για περιβαλλοντικούς λόγους σε χώρα–μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης). Επειδή όμως το πρόστιμο έχει ήδη αυξηθεί, έγινε 34.000 ευρώ, και επειδή ο Κουρουπητός δεν είναι το μοναδικό στολίδι της ελληνικής φύσης, από την Πρωτοχρονιά του 2009, και κάθε μέρα, θα πληρώνουμε πρόστιμο 16.728.000 εκατομμυρίων ευρώ: 34.000 ευρώ για καθεμία από τις 492 χωματερές που θα εξακολουθούν να βρίσκονται εν χρήσει. Τεράστιο ποσό; Οχι, αν συγκριθεί με τα ευρώ που θα πληρώνουμε κάθε μέρα με τον καινούργιο χρόνο αν μέσα στο ήδη μισοφαγωμένο 2007 δεν προλάβουμε να κλείσουμε 1.555 χωματερές. Καλύτερα να μην πολλαπλασιάσουμε το 1.155 με το 34.000 (και βέβαια να μην πολλαπλασιάσουμε το γινόμενό τους με το 340,75 για να το δραχμοποιήσουμε), γιατί ο ίλιγγος που θα προκληθεί δεν θα γιατρεύεται με τίποτε και πιθανόν να οδηγήσει σε απονενοημένα διαβήματα. Μακάρι πάντως να πληρώναμε οικολογικά πρόστιμα μόνο για τις χωματερές. Η μη συμμόρφωση της χώρας μας στις πρωτόδικες καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, για ποικίλες παραβάσεις του κοινοτικού περιβαλλοντικού δικαίου (διαχείριση απορριμμάτων, βιολογικός καθαρισμός αποβλήτων, συνεχείς υπερβάσεις στην εκπομπή αιωρούμενων σωματιδίων, Ασωπός, Κορώνεια…), θα οδηγήσει αναπόφευκτα, αφού κανείς και σε τίποτε δεν συμμορφώνεται, σε δεύτερες καταδικαστικές αποφάσεις, και πλέον η Κομισιόν έχει προβλέψει και την καταβολή «κατ’ αποκοπήν προστίμου», σαν ποινή για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την πρώτη ώς τη δεύτερη απόφαση. Οι διαβεβαιώσεις του κ. Γιάννη Παπαθανασίου, υφυπουργού Οικονομικών, ότι «από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουμε δει πως είναι διατεθειμένοι να δείξουν κατανόηση», είναι κάτι σαν παρηγοριά στον άρρωστο ώσπου να επέλθει το μοιραίο.
Στα δάση μας βέβαια εκτός από τις χωματερές ανθούν και οι καταπατήσεις, από άτομα, μοναστήρια ή «φιλοπρόοδους συλλόγους» ισχυρών συντεχνιών. Η παράνομη δόμηση, ακόμα και σε εκτάσεις κηρυγμένες «αναδασωτέες», τρία χιλιόμετρα από την Ομόνοια, που υποτίθεται ότι τις προστατεύουν δέκα υπηρεσίες, είναι πια ένα έθιμο τόσο ισχυρό όσο και ο πασχαλινός οβελίας ή τα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου· έχει μετατραπεί και αυτό σε συστατικό της ελληνικότητας, όπως καταχρηστικά και γελοιοποιητικά την εννοούμε. Είναι τέτοια η οικοφαγική μας μανία, νομιμοποιημένη από αλλεπάλληλες κυβερνήσεις, οι οποίες ως βάθος χρόνου εννοούν μόνο την επόμενη εκλογική αναμέτρηση, που ώρες ώρες καταντάει κανείς να προσεύχεται να επιστρέψουμε στην ένδοξη εποχή που ψήφιζαν και τα δέντρα, μπας και νοιαστεί κανείς για δαύτα. Και να νοιαστεί βέβαια ουσιαστικά, κι όχι με αυτοεπιδεικνυόμενη ευαισθησία, σαν κι αυτή που σκηνοθετεί το τελετουργικό και δήθεν παραδειγματικό φύτεμα δέντρων από ηγέτες οι οποίοι χαχανίζουν κάτω από τα μουστάκια τους, έχουν δεν έχουν.
Περίπου τις ίδιες ημέρες που οι Ελληνες υπουργοί γνωστοποιούσαν με δυσερμήνευτη υπερηφάνεια ποια υπέρογκα πρόστιμα θα κληθούμε να πληρώσουμε για τις παράνομες χωματερές, έγινε γνωστό πως η Ελλάδα έρχεται 44η παγκοσμίως στον κατάλογο οικολογικής ευαισθησίας. Το κριτήριο που χρησιμοποιήθηκε στη σχετική έρευνα, η οποία περιέλαβε 149 χώρες, είναι ο Δείκτης Περιβαλλοντικής Επίδοσης (ΔΕΠ)· τον επινόησαν επιστήμονες των πανεπιστημίων του Γέιλ και του Κολούμπια, του έχει δε αποδοθεί ήδη το παρανόμι «πράσινο ΑΕΠ». Αφού μετρήθηκε λοιπόν και ζυγίστηκε η περιβαλλοντική συμπεριφορά όλων αυτών των χωρών, όπως αποτυπώνεται σε 25 τομείς (κατά κεφαλήν εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, ατμοσφαιρική ρύπανση, ποιότητα του πόσιμου νερού, προστασία της βιοποικιλότητας, κατάσταση των δασών, σπατάλη και μόλυνση των υδάτινων πόρων, έλεγχος φυτοφαρμάκων, έκταση της καμένης γης και των προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών κτλ.), η Ελλάδα αναδείχτηκε τεσσαρακοστή τέταρτη. Η καλύτερη επίδοση της χώρας μας (100) σημειώθηκε στην κατηγορία «πόσιμο νερό», όπου αξιολογείται η πρόσβαση του πληθυσμού, και η χειρότερη (μόλις 4,8) στον τομέα «αποτελεσματικότητα προστασίας» περιοχών που έχουν βέβαια τη σφραγίδα των «προστατευόμενων», αυτό όμως δεν τις σώζει από τίποτε – πράγμα που σημαίνει ότι ο δείκτης της περιβαλλοντικής ευαισθησίας εκφυλίζεται σε δείκτη υπαισθησίας.
Ε, θα πει κανείς (αν μάλιστα τυγχάνει υπουργός Περιβάλλοντος δεν θα το πει απλώς αλλά θα το βροντοφωνάξει), μια χαρά τα πάμε, τεσσαρακοστοί τέταρτοι στον κόσμο, καλύτεροι από εκατό χώρες και βάλε. Μάλιστα. Μόνο που ο δείκτης μας (80,2 με άριστα το 100) μας φέρνει πολύ κάτω από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, την Ελβετία, που πρωτεύει, τη δεύτερη Σουηδία (όλο εισάγεται το περιθρύλητο «σουηδικό μοντέλο» κι όλο στο τελωνείο μένει), τη Νορβηγία, τη Γαλλία, τη Γεωργία, τη Λευκορωσία κ.ο.κ. Και για να τσιγκλήσουμε τον εθνικό μας εγωισμό, υστερούμε και από την «οπισθοδρομική» Αλβανία, η οποία, με δείκτη 84, έρχεται 27η. Ε, ας μη γίνεις Ελληνας ποτέ, Αλβανέ…