Δαπάνες υγείας: Μνημόνιο και κοινωνία.

[Argirios Argiriou]

Καθημερινή,  10-07-12
Του Λυκουργου Λιαροπουλου *

 

Στις 6 Ιουλίου, η τρόικα επισκέφθηκε το υπουργείο Υγείας για συνάντηση με τη νέα πολιτική διοίκηση. Σύμφωνα με την ενημέρωση του υπουργείου, η συνάντηση «πήγε καλά». Οι ελεγκτές βρήκαν το υπουργείο περίπου «εν τάξει» ως προς την επίτευξη των οικονομικών στόχων. Δυστυχώς όμως, αν με το Μνημόνιο τα πάμε καλά, με την παροχή υπηρεσιών υγείας στον λαό η κατάσταση είναι, επιεικώς, δράμα.

Δυστυχώς, αυτό δεν (μπορεί να) το γνωρίζει η νέα πολιτική ηγεσία. Η ΕΣΥΕ μετά το 2007 δεν δίνει στοιχεία δαπάνης υγείας και οι προκάτοχοι υπουργοί αδιαφορούσαν για το πώς μετρούν οι «σοβαρές χώρες». Μόλις το 2011, τελευταία χώρα του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα ασχολήθηκε με το ΣΛΥ – Διεθνές Σύστημα Λογαριασμών Υγείας, σε συνεργασία Πανεπιστημίου Αθηνών, ΕΛΣΤΑΤ και υπουργείου Υγείας. Καθώς τα πρώτα αποτελέσματα (2009 και 2010) έρχονται, το πρόβλημα αρχίζει να φαίνεται.

Η Ελλάδα το 2009 ξόδεψε για την υγεία 9,7% του ΑΕΠ (μ.ό. ΟΟΣΑ 9,6%). Το 2010 έπεσε στο 9,0%. Δεν ξοδεύαμε πολλά ως χώρα, αλλά μήπως ξοδεύαμε λάθος; Το Μνημόνιο «ζητάει» να είμαστε κάτω από το 6% του ΑΕΠ στη δημόσια δαπάνη. Το 2009 ήμασταν στο 6,7% και το 2010 στο 5,9% του ΑΕΠ. Ολα καλά και με τα δημοσιονομικά λοιπόν. Η «μάχη του Μνημονίου» ίσως κερδήθηκε, αλλά φαίνεται ότι μέρος του «λίπους της υγείας»… κάηκε το 2010. Ομως, από πού; Ποιοι πληρώνουν για την υγεία, σε ποιους πάνε και τι φροντίδα υγείας αγοράζουμε; Αυτή την πληροφορία δίνει μόνο το Σύστημα Λογαριασμών Υγείας του ΟΟΣΑ που ανακαλύπτουμε σήμερα. Αν το 2012 παραμείνουμε στο 9% του ΑΕΠ, θα ξοδέψουμε ως χώρα 18 δισ. ευρώ ή 1,7 δισ. ευρώ λιγότερα από το 2010. Το ερώτημα είναι «από πού θα λείψουν τα 1,7 δισ.»; Το Μνημόνιο προβλέπει ότι η δημόσια δαπάνη δεν θα υπερβαίνει το 6% του ΑΕΠ, δηλαδή 12,1 δισ. ευρώ για το 2012. Συνεπώς, πρέπει να υπάρξει μείωση 800 εκατ. ευρώ στον δημόσιο τομέα, σε σχέση με το 2010. Αλλά η τρόικα επίσης «ζητάει» η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη να περιορισθεί το 2012 στο 1,4% του ΑΕΠ (τα «περίφημα» 2,88 δισ. ευρώ του κ. Λοβέρδου). Ξέρουμε, τώρα, ότι το φάρμακο κόστισε στα Ταμεία 5,4 δισ. ευρώ το 2009 και 4,7 δισ. ευρώ το 2010. Συνεπώς, το 2012 η φαρμακευτική δαπάνη στα Ταμεία πρέπει να μειωθεί περίπου 2 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2010 ή στο μισό του επιπέδου του 2009. Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο. Βέβαια, μεγάλη είναι και η ευθύνη όποιου «αναλάβει το φάρμακο» τώρα (ο νοών...).

Καταλαβαίνω ότι οι πολλοί αριθμοί μπερδεύουν. Να το απλοποιήσω. Το 2012, σε σχέση με το 2010, η τρόικα λέει ότι πρέπει να πετύχουμε, ταυτόχρονα, μείωση συνολικών δαπανών κατά 1,7 δισ. ευρώ και μείωση 2 δισ. ευρώ στα φάρμακα. Αυτό σημαίνει απλά ότι αν πετύχουμε στα φάρμακα, θα μείνουν 300 εκατ. ευρώ, π.χ. για πρόσληψη νοσηλευτών. Να ένα ωραίο πεδίο «διαπραγμάτευσης» με την τρόικα. Κόβω σπατάλη στα φάρμακα και βελτιώνω τη νοσοκομειακή φροντίδα και την απασχόληση. Δεν νομίζω ο κ. Tόμσεν να έχει αντίρρηση. Ο υπουργός που θα το πετύχει γίνεται… ήρωας.

Χρειάζονται όμως δομικές αλλαγές και ένα βιώσιμο σύστημα υγείας. Πρώτο βήμα είναι η Εθνική Ασφάλιση Υγείας για όλους, ανεξάρτητα από το αν και πού εργάζονται, με κατάργηση των κλάδων υγείας των Ταμείων. Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, η εργασία μόνη της δεν μπορεί και δεν πρέπει να σηκώνει το βάρος της ασφάλισης υγείας. Προσωρινά, οι εισφορές εισπράττονται από την εφορία μέσω τραπεζών, αποδίδονται στον ΕΟΠΥΥ και, σταδιακά, αντικαθίστανται από φορολογικά έσοδα. Αυτό σημαίνει άμεση αύξηση εσόδων και μείωση εξόδων 240 εκατ. ευρώ, αλλά ας μην υποτιμάται και το όφελος από την αύξηση της κινητικότητας του ανθρώπινου δυναμικού στην παραγωγικότητα της οικονομίας. Ταυτόχρονα, τα νοσοκομεία υπάγονται στον ΕΟΠΥΥ. Ως Εθνικός Οργανισμός Υγείας, πλέον, με ανεξάρτητη διοίκηση από διεθνή διαγωνισμό, συγχωνεύει νοσοκομεία, συνεργάζεται με τον ιδιωτικό τομέα και λειτουργεί με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Μειώνει δαπάνες αντί να επαιτεί πόρους. Ολοκληρώνει την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, καθιερώνει την αξιολόγηση υπηρεσιών και τεχνολογίας υγείας και προσλαμβάνει διοικήσεις μονάδων ύστερα από κρίση. Ενα επιτελικό υπουργείο Υγείας 300 υπαλλήλων, αντί των 1.400, ολοκληρώνει το σχέδιο αναδιάρθρωσης. Η σημερινή κατάσταση είναι ανυπόφορη και αδικαιολόγητη. Η υγεία δεν πρέπει να «χαντακώσει τη χώρα» πάλι, όπως στη δεκαετία που πέρασε. Η κυβέρνηση αντέχει;

 

* Ο κ. Λυκούργος Λιαρόπουλος είναι ομ. καθηγητής της Οικονομίας και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών.


Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

[EzeΤΡΟΛ]

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
Βρέθηκε νεκρή στο φαρμακείο της

Πριν από λίγο, βρέθηκε νεκρή μέσα στο φαρμακείο που διατηρούσε στην οδό Βασ. Πύρρου, γνωστή φαρμακοποιός της Άρτας. Όπως είναι φυσικό, ο κόσμος βγήκε από τα γύρω μαγαζιά, δημιουργήθηκε μεγάλη αναστάτωση στη γειτονιά και κλήθηκε η αστυνομία, που αμέσως απέκλεισε το φαρμακείο, μέχρι να έρθουν ειδικοί της σήμανσης.
Η άτυχη γυναίκα βρέθηκε με θηλιά στο λαιμό και ενώ επισήμως είναι ακόμη ανεξακρίβωτα τα αίτια του θανάτου της, η αυτοκτονία μοιάζει με το πιθανότερο σενάριο.
Η επιτόπια έρευνα της αστυνομίας και η ιατροδικαστική εξέταση θα ρίξει φως στην υπόθεση.

[EzeΤΡΟΛ]

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος
Η ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Ο καθηγητής Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών Κλεομένης Μπάρλος έκανε ένα μικρό θαύμα, ένα επίτευγμα ίσως μεγαλύτερο από την επιστημονική του ανακάλυψη. Κατάφερε να φτιάξει μέσα σε έξι μήνες μια φαρμακοβιομηχανία και να την αποσβέσει, εξασφαλίζοντας ήδη μεγάλα κέρδη από την προκαταβολή της πρώτης παραγγελίας! Τώρα, η CBL γίνεται η πρώτη πλήρως καθετοποιημένη ελληνική φαρμακοβιομηχανία από την έρευνα στο τελικό φάρμακο, αλλάζοντας μορφή και στοχεύοντας πολύ ψηλά.

...

Ερ.: Ως πρώην Senior Consultant της Roche... τι θα προτείνατε στο υπουργείο;

Κ.Μ.: Τα επόμενα λίγα χρόνια είναι ιδιαίτερα κρίσιμα, καθώς ακόμη κυκλοφορεί περισσότερο χρήμα από ό,τι θα κυκλοφορεί αργότερα και πρέπει να το αξιοποιήσουμε στρέφοντάς το στην ελληνική παραγωγική διαδικασία. Χρειάζεται ένα στρατηγικό σχέδιο που να λέει, για παράδειγμα, τι πρέπει να γίνει για να εκμηδενιστούν οι εισαγωγές φαρμάκων, ώστε το σύνολο ή το 80% της φαρμακευτικής δαπάνης να παράγεται στην ελληνική αγορά και να επιστρέφει για να ενισχύσει την ελληνική οικονομία, αποδίδοντας εισφορές, φόρους και μισθούς στην Ελλάδα. Μέσα σε τρία χρόνια θα μπορούσαμε να μειώσουμε τη φαρμακευτική δαπάνη κατά 30%, ενώ με ένα γενόσημο ινσουλίνη θα μειώναμε τη δαπάνη κατά 50%. Μονάχα μια ινσουλίνη αν μπορούσαμε να παράγουμε ως γεννόσημο η αξία της αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ, είναι δηλαδή πιο σημαντική από μια πετρελαιοπηγή. Για να γίνει αυτό, πρέπει να αποφασίσει το υπουργείο να σχηματίσει μια ομάδα από καθηγητές και να τους αναθέσει να επιλέξουν ποια από τα φάρμακα που χρειαζόμαστε μπορούν να κατασκευάσουν, ώστε η Ελλάδα να να μειωθεί το βάρος στον προϋπολογισμό. Ακόμη και σήμερα σπαταλώνται άπειρα κεφάλαια χωρίς πρόγραμμα, χωρίς στόχους και χωρίς αποτέλεσμα, ενώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στήνοντας μια ελληνική εθνική φαρμακοβιομηχανία. Στην Ελλάδα έχουμε επιστημονικό προσωπικό που θα μπορούσε να το κάνει. Σχέδιο και οργάνωση δεν έχουμε.

[EzeΤΡΟΛ]

Δεν είναι ορατοί οι σύνδεσμοι (links). Εγγραφή ή Είσοδος

Τις προάλλες με επισκέφτηκε ένας παλιός φίλος. Ο υπερογδοντάχρονος πατέρας του είχε διαγνωσθεί με καρκίνο στο ήπαρ και οι προοπτικές του ήταν μάλλον άσχημες. Τον ενημέρωσα για ένα καινούργιο φάρμακο που ίσως του δώσει κάποιους μήνες ζωής. Το βλέμμα του φίλου μου ζωήρεψε και αμέσως με ρώτησε τι έπρεπε να κάνει για να το αποκτήσει.
-Απλώς να βρεις έναν καλό γιατρό να στο γράψει, αλλά…
-Τι αλλά;                                    
-Κοστίζει 4.000 € το μήνα και αν βάλεις και τα υποστηρικτικά...
Με κοίταξε οργισμένος και με εμφανή περιφρόνηση μου είπε:
-Τι λες ρε; Ξέρεις εσύ πόσο κοστίζει η ζωή του μπαμπά μου;

Δεν απάντησα. Έτσι κι αλλιώς δεν ήξερα. Ξέρει όμως το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας: 22.750 $ το εξάμηνο! Τόσο κοστολογεί την κατά έξι μήνες παράταση ζωής το NICE.
NICE είναι το ακρωνύμιο του Βρετανικού οργανισμού National Institute for Clinical Excellence (Εθνικό Ίδρυμα Κλινικής Αριστείας). Ιδρύθηκε το 1999 και σκοπός του είναι η αποτίμηση της αποτελεσματικότητας νέων φαρμάκων, θεραπευτικών μεθόδων, διαγνωστικών και επεμβάσεων, πάντα σε σχέση με το κόστος τους.

Για να καταλάβετε τη σημαίνει NICE, αρκεί να σας πούμε ότι ο συγκεκριμένος οργανισμός δεν ενέκρινε την χρήση του φαρμάκου Sutent, το οποίο διατίθεται σε όλες τις χώρες της ΕΕ, επειδή θεώρησε ότι η παράταση ζωής που φαίνεται να προσφέρει το συγκεκριμένο φάρμακο στους 7000 Εγγλέζους πάσχοντες από καρκίνο του νεφρού, δεν δικαιολογεί τα 54.000 δολάρια που κοστίζει για θεραπεία ενός χρόνου. Συγκεκριμένα, κάθε αντικαρκινικό σκεύασμα το οποίο παρέχει ένα επιπλέον εξάμηνο καλής ποιότητας ζωή για λιγότερο από  15.150$ γίνεται αυτόματα αποδεκτό, ενώ όσα προσφέρουν το προαναφερθέν πλεονέκτημα με κόστος ανάμεσα σε 15.150 και 22.750$ είναι αμφίβολο αν εγκριθούν. Από 22.750 $ και πάνω, κόβονται αυτομάτως (1). Με άλλα λόγια το Αγγλικό ΕΣΥ δεν καλύπτει ακριβά φάρμακα όταν αυτά δεν προσφέρουν σημαντικό πλεονέκτημα.

Η απόφαση του NICE έχει δύο επίπεδα ανάγνωσης. Θα προσπαθήσουμε να τα προσεγγίσουμε και ταυτόχρονα να προβούμε σε μία αντιπαραβολή με τα ελληνικά δεδομένα. Πρώτα απ’ όλα υπάρχει η ηθική πλευρά. Το να αποτιμήσεις το κόστος της ζωής ενός καρκινοπαθούς και μετά να πάρεις μία μεζούρα και να αρχίσεις να κόβεις αντικαρκινικά θέλει σίγουρα ηθικά κότσια και στυγνή κοινωνική ευθύνη. Απ’ ότι φαίνεται κάποιες ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν διστάζουν να γίνουν πρακτικές, για να εξυπηρετήσουν την βιωσιμότητα του κοινωνικού τους κράτους. Στην Ελλάδα κάτι τέτοιο είναι -προς το παρόν- αδιανόητο, μια και λόγω ισχυρής ανατολίτικης – βαλκανικής συνιστώσας, ο ατομικός ηθικός κώδικας υπερβαίνει το δημόσιο συμφέρον, εμποδίζοντας την λειτουργία των κοινωνικών θεσμών.

Δεύτερη και ίσως σημαντικότερη διάσταση είναι η καθαρά οικονομική. Το κόστος της υγείας και της περίθαλψης έχει εκτοξευθεί σε τέτοια ύψη που πρέπει να συζητήσουμε πλέον πολύ σοβαρά αν αξίζει η με κάθε κόστος παράταση του επιθανάτιου ρόγχου ενός τελικού ασθενούς, αδιαφορώντας αν αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στέρηση θεραπευτικών μέσων τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παράταση μιας άλλης, ιάσιμης ζωής. Λόγω οικονομικής κρίσης και Μνημονίου ΙΙΙ αρχίζουμε και κατανοούμε ότι σε ένα σύστημα περιορισμένων οικονομικών πόρων, όπως είναι το σύστημα υγείας, η ηθική δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως προπέτασμα για την αποφυγή οικονομικών διλημμάτων επιβίωσης. Αλλιώς η επίκληση της ηθικής αποκρύπτει μια βαθιά αντικοινωνική στάση. Στην Αγγλία έχουν ξεμπερδέψει με τέτοια ψευτοηθικά διλήμματα και προτιμούν να κοιτάν την πραγματικότητα κατάματα: το Βρετανικό ΕΣΥ δεν πρόκειται να ξοδέψει για να σώσει τη ζωή ενός 75χρονου καπνιστή  περισσότερα χρήματα απ’ ότι για ένα παιδί 5 χρονών (1). Αν το Αγγλικό ΕΣΥ πληρώσει πολλά για αντικαρκινικά, θα αναγκαστεί να κόψει από π.χ. τα αντιβιοτικά. Αντιθέτως στη χώρα μας, παρ’ ότι το δημόσιο χρέος είναι ασύλληπτα υψηλότερο από αυτό της Αγγλίας, κάθε ασφαλισμένος μπορεί να πάρει όποιο φάρμακο επιθυμεί ανεξάρτητα από την ηλικία του, την κατάσταση της υγείας του και την σχέση προσδοκώμενου οφέλους-τιμή φαρμάκου. Γιά όσους σπεύσουν να παρατηρήσουν ότι δε γνωρίζω την τρέχουσα κατάσταση και ότι ο κόσμος βάζει το χέρι του στην τσέπη για να πάρει ακόμα και στατίνες, τονίζω ότι μέχρι πριν λίγους μήνες ο μέσος όρος συμμετοχής του Έλληνα πολίτη ανά συνταγή ήταν 8% (Επειδή οι φιλεύσπαχνοι γιατροί μας σε άμεση συνέργεια με τον πολίτη έβαζαν ως διάγνωση "καρδιακή ανεπάρκεια" για να πάρει ο ασφαλισμένος δωρεάν τη στατίνη του ή έγραφαν "αθηρωματική στένωση σηραγγωδών σωματίων" για να μη πληρώσει ο παπούλης το Viagra του, επιλέγοντας να κάνουν τους καλούς με τα λεφτά των άλλων. Κλασσικό παράδειγμα ατομικής υπερεκμετάλλευσης ενός κοινωνικού αγαθού). Μετά τις πρόσφατες αλλαγές με τις οποίες η συμμετοχή εξαρτάται πλέον από το φάρμακο και όχι από την πάθηση το ποσοστό έφτασε στο 16%, νούμερο που υπολείπεται σαφώς από το μέσο ποσοστό συμμετοχής άλλων ευρωπαικών χωρών. Καθημερινά εκτελούνται συνταγές χιλιάδων ευρώ για λόγους ψυχολογικούς, για να μην πει κανείς ότι «δεν κάναμε ό,τι μπορούσαμε για τον μακαρίτη».

  Ο αντίλογος του είδους «ποιος είσαι εσύ που θα κρίνεις ποια ζωή αξίζει να παραταθεί;» ή «αν επρόκειτο για τον πατέρα σου, έτσι θα μιλούσες;» αποδεικνύει ότι η χώρα που γέννησε την φιλοσοφία αδυνατεί να απαντήσει στις προκλήσεις του μέλλοντος. Αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία ελληνικοί ασφαλιστικοί οργανισμοί να δέχονται την ουσιαστικά άσκοπη χορήγηση φαρμάκων εκατομμυρίων ευρώ και την επόμενη μέρα ο Υπουργός μπαταχτσής να ταπεινώνεται μπροστά στους φαρμακάδες, επειδή δεν έχει λεφτά να τους πληρώσει.

Στην Αγγλία το NICE δεν δίστασε να κόψει φάρμακα όπως το Kineret, το Avonex, το Avastin και το Aricept, ως δυσανάλογα ακριβά για το όφελος που προσφέρουν (2). Συγκρούστηκε με γιατρούς, φαρμακοποιούς, bloggers, ενώσεις ασθενών (κάποιοι τις έχουν αποκαλέσει προεκτάσεις των τμημάτων marketing των φαρμακευτικών εταιρειών) χωρίς να υποχωρήσει σημαντικά από την αρχική του θέση (3). Νομίζετε ότι αυτή η στάση δυσαρέστησε τους Εγγλέζους πολίτες; Όχι. Το 90% των Άγγλων δηλώνουν ικανοποιημένοι από το τσιφούτικο ΕΣΥ τους (4). Γιατί; Επειδή ξέρουν ότι υφίσταται σοβαρή και υπεύθυνη διαχείριση της κοινής επένδυσης. Το αποδεικνύουν τα σχόλια του Andrew Dillon  προϊστάμενου του NICE, σχετικά με την περικοπή του Sutent «Θα αναρωτιέστε γιατί μπαίνουμε σε τόσο κόπο για τόσα λίγα λεφτά. Η απάντηση είναι ότι αν δεν εφαρμόσουμε τα ίδια κριτήρια ακόμα και για μικρές ομάδες ασθενών, τότε απαξιώνουμε το έργο μας» (1). Αντιθέτως κανένας Έλληνας δεν είναι ικανοποιημένος από το απλόχερο Ελληνικό σύστημα υγείας. Γιατί; Επειδή αυτήν την απλοχεριά δεν την εκλαμβάνει ως τέτοια. Επειδή καταλαβαίνει ότι είναι προϊόν ελλείμματος διαχείρισης και όχι πλεονάσματος πόρων. Ο Έλληνας ασφαλισμένος δεν πρόκειται να αποδεχθεί πολιτικές υγείας τύπου NICE επειδή το σπάταλο και ατελέσφορο ελληνικό σύστημα υγείας δεν νομιμοποιείται στα μάτια του να κάνει περικοπές.

Όσο και αν ανοίγουμε τρύπες στο χώμα και χώνουμε το κεφάλι μας μέσα, η ίδια η πραγματικότητα θα απαιτήσει εκδικητικά να αντιμετωπίσουμε το υγειονομικό μας έλλειμμα. Όπως είπε γλαφυρά ο Υπουργός Υγείας των ΗΠΑ, «οι δαπάνες υγείας είναι ικανές να παρασύρουν το έθνος μας σε τέτοια κρίση, που τα τρέχοντα οικονομικά προβλήματα θα μοιάζουν με καλοκαιρινή γλυκιά βροχούλα» (1).  Το Βρετανικό σύστημα υγείας έχοντας θέσει σε λειτουργία σύγχρονα εργαλεία διαχείρισης, τολμάει πλέον και αναγκάζει τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες να προσφέρουν εκπτώσεις πρωτάκουστες για άλλα κράτη. Ήδη η Novartis συμφώνησε να παρέχει δωρεάν το φάρμακο Lucentis, ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που χρησιμοποιείται στον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδος, σε περίπτωση που οι ασθενείς χρειαστούν περισσότερες από 14 ενέσεις ετησίως, ενώ η Roche προσφέρει το αντικαρκινικό Tarceva σε μειωμένη τιμή (5). Όπως λέει αφοπλιστικά ο πρόεδρος του NICE, Michael Rawlins, «είναι μία καλή συμφωνία για μας, αλλά δεν την βλέπω να κρατάει για πολύ καιρό επειδή δεν πιστεύω ότι οι άλλες χώρες είναι τόσο κουτές που να μην το πάρουν χαμπάρι» (1).  Σίγουρα δεν μιλούσε για την Ελλάδα!

1)   The New York Times. “The Evidence Gap: British balance benefits vs. cost of latest drugs” by Gardiner Harris. 3 Dec 2008.
2)   Financial Times. “Latest cancer drug off NHS list as Roche refuses to supply data” by Andrew Jack. 26 June 2008.
3)   Andrew Jack. Drug companies’ lobbying of ministers has little effect on NICE. BMJ. 2006. 333:719.
4)   Καθημερινή. “Οι ασθένειες του ΕΣΥ και η Βρετανική θεραπεία” Νίκανδρος Μπούρας, 5 Δεκ 2008.
5)   Times Online. “Blindness sufferers to get crucial drug on NHS” by Nigel Hawkes, 27 Aug 2008.

[Xouzouris]

Προ ετων, κατα την διαρκεια της θητειας μου σε νοσοκομειο της Σκωτιας, ελαβα μερος σε ενα project του NICE που αφορουσε στην αντιμετωπιση των οξεων στεφανιαιων επεισοδιων.

Το ζητουμενο ηταν πολυ απλό: πως θα εξασφαλισουμε πρόσβαση σε αιμοδυναμικο εργαστηριο εντος 2 ωρων (door-to-needle time) απο την διαγνωση (ή την βασιμη κλινικη υποψια) ενος ACS σε οσο το δυνατον μεγαλυτερο μερος του πλυθησμου.

Για να βγει το πόρισμα, συνεργαστηκαν ιατροί, νοσηλευτες, οικονομολογοι μεχρι και οδηγοι ασθενοφόρων επι μηνες.

Το γιατί μου κατεστη προφανες οταν διαβασα το πρωτο draft (εγω ασχολιόμουν με το τμημα των διαγνωστικων αλγοριθμων και αρχικα δεν ειχα πληρη γνωση της εκτασης του εγχειρήματος): συντασσοταν μια πληρεστατη μελετη που λαμβανε υπ'οψιν ΟΛΕΣ τις πτυχες του ζητήματος που μπορει να βαλει ανθρωπου νους.

Ενδεικτικα:

- πως θα διαγνωστει έγκαιρα ο ασθενης --> προσωπικό με γνωσεις ΗΚΓ στα ασθενοφόρα, δυνατοτητα επικοινωνιας και αποστολης του ΗΚΓ με ηλεκτρονικο τροπο σε πραγματικο χρόνο σε κεντρο με συντονιστη καρδιολόγο, διαχωρισμος STEMI-NSTEMI

- που πρεπει/μπορει να πάει το περιστατικό --> συντομοτερες διαδρομες προς ηδη υπαρχοντα κέντρα με δυνατοτητα πρωτογενους PCI ή θρομβόλυσης

- που εχουμε υπαρχοντα κέντρα και κατα ποσο αλληλοκαλυπτονται με βαση τα παραπάνω ωστε να μπορεσουμε να καταργησουμε καποια απο αυτα για εξοικονομηση πορων

- ποιες περιοχες μενουν ακάλυπτες, αν σε αυτες υπαρχουν ηδη κεντρα που μπορει να αναβαθμιστούν

- τροποι μεταφορας ασθενων απο τις περιοχες που μενουν ακαλυπτες και αξιολογηση cost/effectiveness μεταξυ της χρησης εναλλακτικών τροπων μεταφοράς (πχ ελικόπτερο) εναντι ιδρυσης κεντρων αντιμετώπισης τοπικά

- last but not least, οικονομοτεχνικη μελετη ΜΕ ΝΟΥΜΕΡΑ. Υπολογισμος κοστους των προτάσεων και εξοικονομησης πορων απο αυτες με μισθους, εργατοώρες, αναμενομενα οφελη από την μειωση την νοσηροτητας και της θνητότητας κ.ο.κ.


Μου ηρθε στο μυαλο παλι προσφατα απεναντι στην απλοϊκη, ελλαδιτικη εκδοχη του εγχειρηματος "θα ανοιξουμε τριτοβαθμια κεντρα σε καθε νησι και κορφοβουνι και σιγουρα σε καθε εκλογικη περιφέρεια, και ας μην εχω ουτε προσωπικο να το επανδρώσει και θα τα σπασουμε ολα εαν κανεις προσπαθησει να κλείσει/συγχωνευσει το νοσοκομειο μας ή των ψηφοφορων μας" η οποια συνοδευεται από γραφειοκρατικες αντιληψεις του τυπου "βαλε τον ασθενη στο ασθενοφόρο, πηγαινε τον στον πλησιεστερο υγειονομικο σχηματισμό και άσε τους γιατρους να βγαλουν το φιδι απο την τρυπα".